Μία εβδομάδα πριν αποκαλυφθεί το κύκλωμα στη ΔΟΥ Χαλκίδας, όπου πέντε εφοριακοί, μεταξύ των οποίων η διευθύντρια και ο υποδιευθυντής της, φέρονται να εκβίαζαν επιχειρηματίες και να απαιτούν χρήματα, είτε για να κάνουν τα στραβά μάτια σε ελέγχους είτε για να ξεμπλοκάρουν επιστροφές φόρου, ο Διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής είχε υπογράψει μια απόφαση με την οποία έβαζε ένα ακόμα «καπέλο» στον έλεγχο των ελεγκτών. Η απόφαση με ημερομηνία 15 Μαΐου προβλέπει ότι συστήνεται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) η Επιτροπή Ελέγχου του άρθρου 8 του ν. 4795/2021.
Η συγκεκριμένη διάταξη προβλέπει ότι η Επιτροπή Ελέγχου εγγυάται την ανεξαρτησία της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, παρακολουθεί τις εργασίες της, διασφαλίζει την ποιότητα του έργου της όπως και ότι οι συστάσεις της λαμβάνονται δεόντως υπόψη από τον επικεφαλής του φορέα.
Η ενεργοποίηση της διάταξης φαίνεται να γίνεται με σημαντική καθυστέρηση καθώς ο νόμος ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2021. Πλην, όμως, η σχετική υπουργική απόφαση από το Εσωτερικών εκδόθηκε ενάμιση χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2022, δίνοντας περιθώριο 18 μηνών για τη σύσταση των επιτροπών ελέγχου. Τυπικά η ΑΑΔΕ είναι εντός της προθεσμίας αλλά και αυτή η περίπτωση αναδεικνύει το χρόνο που απαιτείται σε πολλές περιπτώσεις από την ώρα που ψηφίζεται μια διάταξη νόμου στη Βουλή μέχρι να εφαρμοστεί στην πράξη.
Ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι η λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου είναι ανεξάρτητη. Η λειτουργική ανεξαρτησία διασφαλίζεται με την οργανωτική υπαγωγή της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου απευθείας στον επικεφαλής του φορέα, καθώς και με τη σύσταση και λειτουργία της Επιτροπής Ελέγχου.
Πρακτικά, η ΑΑΔΕ έχει καθιερώσει τη λειτουργία της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, η οποία τρέχει κάθε χρόνο εκατοντάδες ελέγχους είτε για πόθεν έσχες είτε για περιπτώσεις πειθαρχικών και ποινικών αδικημάτων και τώρα έρχεται η Επιτροπή Ελέγχου η οποία θα διασφαλίζει ότι η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου κάνει καλά τη δουλειά της.
Στην Ελλάδα, όπου η διαφθορά απέχει ακόμα από την εξάλειψή της στους κόλπους του δημόσιου τομέα και κατ’ επέκταση και της ΑΑΔΕ, μοιάζει να χρειαζόμαστε τουλάχιστον δυο-τρεις επιτροπές, τη μία «καπέλο» στην άλλη, για να κλείσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα παράθυρα λαθροχειρίας, χρηματισμού, εκβιασμών και λοιπών παράνομων πρακτικών…
Ο νόμος του 2021 ήρθε να βελτιώσει προηγούμενες διατάξεις για την ενιαία ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου και τη λειτουργία των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου στον δημόσιο τομέα, καθώς και την εγκαθίδρυση του θεσμού του Συμβούλου Ακεραιότητας στη Δημόσια Διοίκηση. Στόχος να ενισχυθούν οι μηχανισμοί λογοδοσίας και ακεραιότητας στους φορείς του δημόσιου τομέα, συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων τους, βάσει των αρχών της καλής διακυβέρνησης και της χρηστής διοίκησης, σύμφωνα με τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα.
Το περιεχόμενο της απόφασης
Η απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ τώρα ορίζει ότι η Επιτροπή Ελέγχου απαρτίζεται από τρία μέλη, εκ των οποίων ένα τουλάχιστον απαιτείται να διαθέτει κατ’ ελάχιστον διετή ελεγκτική εμπειρία στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Τα μέλη της Επιτροπής προέρχονται από άλλους φορείς του δημοσίου και δεν μπορούν να έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας με την ΑΑΔΕ.
Επιπλέον, σύμφωνα με την απόφαση:
- Η Επιτροπή Ελέγχου εγγυάται την ανεξαρτησία της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου της ΑΑΔΕ, παρακολουθεί τις εργασίες της, διασφαλίζει την ποιότητα του έργου της, καθώς και ότι οι συστάσεις της λαμβάνονται δεόντως υπόψη από τον Διοικητή της ΑΑΔΕ.
- Η Επιτροπή Ελέγχου, ως ανεξάρτητο σώμα, δεν έχει αρμοδιότητες διαχείρισης και διοίκησης της ΑΑΔΕ.
- Η λειτουργία της Επιτροπής Ελέγχου ρυθμίζεται από τον Κανονισμό Λειτουργίας της που εγκρίνεται από τον Διοικητή της ΑΑΔΕ. Η Επιτροπή ελέγχου λαμβάνει υπόψη τα Πρότυπα για την Επαγγελματική Εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου, το Πλαίσιο Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου της Επιτροπής C.O.S.O. (Committee of Sponsoring Organisations of the Treadway Commission) και τις βέλτιστες πρακτικές που διαμορφώνονται από φορείς όπως η Επιτροπή C.O.S.O. και το Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών (Ι.Ε.Ε.).
Για τη συγκρότηση και τα μέλη της Επιτροπής, η απόφαση παραπέμπει σε νέα απόφαση που αναμένεται να εκδοθεί.