Η Wood & Company εξηγεί την ιδιάζουσα περίπτωση της Ελλάδας, από πολλές απόψεις, αναφορικά με τον πληθωρισμό, τους μισθούς, αλλά και το λιανικό εμπόριο.
«Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο μειώθηκε κατά 3,8% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο και κατά 9,8% σε ετήσια βάση, σε όρους όγκου. Η κατανομή δείχνει αδυναμία σε όλες τις κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων (μείωση κατά 11% σε ετήσια βάση σε αξία και -9,8% σε ετήσια βάση σε όρους όγκου) και στα τρόφιμα (-2,6% σε ετήσια βάση σε αξία, -8% σε ετήσια βάση σε όγκο)», εξηγεί ο οίκος.
Τα αποτελέσματα αυτά αναδεικνύουν ότι η Ελλάδα υστερεί σε σχέση με τη ζώνη των χωρών Τσεχίας, Ρουμανίας, Πολωνίας και Ουγγαρίας (CE4) αλλά και την Ευρωζώνη, όσον αφορά το πρότυπο ανάκαμψης των δαπανών. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι για τα αναγκαία είδη, η ζήτηση έχει ανακάμψει και σε ορισμένες χώρες οι δαπάνες παρουσιάζουν δειλά σημάδια βελτίωσης.
«Η περίπτωση της Ελλάδας είναι ιδιάζουσα από πολλές απόψεις. Πρώτον, η Ελλάδα δημοσιεύει στοιχεία για την κατανάλωση ένα μήνα αργότερα από ό,τι οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενώ για την υπόλοιπη Ευρώπη, τα στοιχεία του Μαρτίου δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα, στην Ελλάδα, τα τελευταία αποτελέσματα αναφέρονται στον Φεβρουάριο και ένας μήνας σε αυτή τη διαδικασία αναζωογόνησης της κατανάλωσης μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στην αντίληψη για το πού βρισκόμαστε, ιδίως δεδομένου ότι φέτος το Πάσχα έπεσε σε διαφορετικό μήνα σε σχέση με το 2023 (για τους Καθολικούς ήταν τον Μάρτιο, έναντι του Απριλίου για τους Ελληνορθόδοξους πέρυσι και Μάιο φέτος).
Δεύτερον, οι έρευνες καταναλωτών δείχνουν ότι οι δείκτες εμπιστοσύνης αγωνίζονται να κινηθούν ανοδικά από την περασμένη άνοιξη έτους στην ΕΕ, παρά το γεγονός ότι το ποσοστό ανεργίας παραμένει σταθερό ή μειώνεται, και αυτό το παράδοξο είναι πιο έντονο στην Ελλάδα. Οι καταναλωτές αναφέρουν πολύ μικρή βελτίωση του αντιλαμβανόμενου πληθωρισμού: αυτό σημαίνει ότι, παρόλο που ο μετρούμενος πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν 3,2% σε ετήσια βάση τον Μάρτιο, οι έρευνες δείχνουν ότι τα νοικοκυριά αισθάνονται πιθανότατα τριπλάσιο ρυθμό.
Τον Απρίλιο, οι καταναλωτές ανέφεραν μια σημαντική βελτίωση στην κατάσταση της οικονομίας και των αποταμιεύσεών τους, αλλά μέχρι τον Μάρτιο οι έρευνες ανέφεραν πολύ μικρή βελτίωση στην οικονομική τους κατάσταση και την οικονομία συνολικά. Αυτό συμβαίνει παρά τη σταθερή μείωση της ανεργίας και τον φόβο για μελλοντική ανεργία.
Τρίτον, υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ της αντίληψης για το τι φαίνεται να συμβαίνει και της πραγματικότητας για τη συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών. Επιφανειακά, η αγορά εργασίας στην Ελλάδα είναι πολύ ισχυρή. Το ποσοστό ανεργίας συνεχίζει να μειώνεται κάθε μήνα, φθάνοντας στο 10,4% τον Μάρτιο, από 28% το 2013. Ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί κατά αθροιστικά 41,6% από το 2018 και ανέρχεται σήμερα σε 830 ευρώ τον μήνα.
Ωστόσο, η προσαρμογή αυτή πιθανώς υπερεκτιμά την πραγματική αποζημίωση που λαμβάνουν τα άτομα με τον κατώτατο μισθό, δεδομένου ότι η φοροδιαφυγή από τις υποχρεώσεις κοινωνικής ασφάλισης παραμένει συχνή. Επιπλέον, οι διαπραγματεύσεις για τις εθνικές συμβάσεις τα τελευταία δύο χρόνια αποκαλύπτουν υψηλό βαθμό συμφωνιών χωρίς αυξήσεις μισθών, γεγονός που σημαίνει ότι οι καταναλωτές χάνουν αγοραστική δύναμη από τους μισθούς τους και από τις αποταμιεύσεις τους, οι οποίες εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ συχνά σε μετρητά.
Σύμφωνα με τις μηνιαίες ενημερώσεις της ΤτΕ, τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 2024, υπογράφηκαν 37 νέες επιχειρησιακές συμβάσεις, οι οποίες καλύπτουν 31.862 εργαζόμενους. Από αυτές, οι 16 συμφωνίες προέβλεπαν αυξήσεις μισθών, ενώ οι υπόλοιπες δεν προέβλεπαν καμία μισθολογική αλλαγή. Τον Ιανουάριο-Δεκέμβριο 2023, υπογράφηκαν 209 νέες συμφωνίες σε επίπεδο επιχείρησης, που κάλυπταν 137.179 εργαζόμενους. Από αυτές, 59 συμφωνίες προέβλεπαν αυξήσεις μισθών, ενώ οι υπόλοιπες δεν προέβλεπαν αλλαγές στους μισθούς. Τον Ιανουάριο-Δεκέμβριο του 2022, είχαν υπογραφεί 217 νέες συμφωνίες σε επίπεδο επιχείρησης, που κάλυπταν 168.472 εργαζόμενους -από αυτές, 80 προέβλεπαν αυξήσεις μισθών, ενώ οι υπόλοιπες δεν προέβλεπαν καμία αλλαγή μισθών.
Υπάρχουν και καλά νέα όμως. Φαίνεται να υπάρχει μια ήπια βελτίωση στην καταναλωτική πίστη, όταν συνδυάζεται με τη δειλή αύξηση της εμπιστοσύνης που αναφέρθηκε τον Απρίλιο. Αυτό μάς οδηγεί να αναμένουμε βελτίωση το β’ τρίμηνο.
Ωστόσο, όσον αφορά το μέγεθος των κερδών και τον ρυθμό της ανάκαμψης, μέχρι να δούμε σημαντικές βελτιώσεις στην αντίληψη του πληθωρισμού μεταξύ των νοικοκυριών, η ομαλοποίηση της κατανάλωσης φαίνεται να είναι απρόσιτη.
Όσον αφορά τον αντίκτυπο στο ΑΕΠ, φαίνεται εύλογο ότι το α’ φετινό τρίμηνο, η κατανάλωση συρρικνώθηκε σε τριμηνιαία βάση, μετά από μια ζωηρή ανάκαμψη κατά 1,4% σε τριμηνιαία βάση σε πραγματικούς όρους το δ’ τρίμηνο πέρυσι, συνεχίζοντας την επέκτασή της το β’ τρίμηνο φέτος.
Για το ΑΕΠ, είναι δύσκολο να εκτιμηθούν οι προοπτικές επί του παρόντος, καθώς διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από τις επενδύσεις, οι οποίες είναι δυσκολότερο να παρακολουθούνται σε μηνιαία βάση. Η εκτίμησή μας για το πραγματικό ΑΕΠ και την επέκτασή του είναι 2,8% φέτος, αλλά αντιμετωπίζει σημαντικούς καθοδικούς κινδύνους, λόγω της αργής ανάκαμψης της κατανάλωσης», καταλήγει η Wood & Company.