Ελπίδες για συνταξιοδότηση παρά τις σωρευμένες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ έχουν περίπου 15.000 με 20.000 ασφαλισμένοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες, καθώς η υπουργική απόφαση που θα καθορίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής της διάταξης είναι έτοιμη και αναμένεται να ανάψει το πράσινο φως για την έναρξη υποβολής αιτήσεων.
Βέβαια, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ΕΦΚΑ και Τράπεζες θα είναι έτοιμοι να ελέγξουν τις καταθέσεις των οφειλετών κάπου κοντά στον Ιούνιο. Τότε θα ξεκινήσει και η υποβολή αιτήσεων από τους οφειλέτες με χρέη έως 30.000 ευρώ.
Αναλυτικά, ο ενδιαφερόμενος θα υποβάλει αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση, μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης. Με αυτήν, ο ασφαλισμένος παρέχει τη συγκατάθεσή του στις Τράπεζες και στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για κοινοποίηση στον ΕΦΚΑ των εγγράφων και των στοιχείων που απαιτούνται. Στην πράξη, η αίτηση συνεπάγεται νόμιμη άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεών του και του φορολογικού απορρήτου.
Επίσης, δηλώνει τον αριθμό των λογαριασμών που τηρούνται στο όνομα του ασφαλισμένου και το πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο τηρούνται, καθώς και ότι το υπόλοιπο των λογαριασμών αυτών, κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της υποβολής της αίτησης και ο μέσος όρος των καταθέσεων κατά το δωδεκάμηνο που προηγείται της υποβολής της αίτησης, δεν υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ (6.000 για τους αγρότες).
Τα αναγκαία προσωπικά στοιχεία του διαβιβάζονται ηλεκτρονικά στις Τράπεζες και εντός 10 ημερών, ανακτώνται στοιχεία αναφορικά με τις καταθέσεις που τηρούνται σε αυτά, καθώς και την αξία αποτίμησής τους, εάν πρόκειται για χρηματοοικονομικό προϊόν.
Ο ΕΦΚΑ προβαίνει στον απαιτούμενο έλεγχο. Αναλυτικά, ελέγχει αν ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του, εάν όχι, εάν έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του και 40 χρόνια ασφάλισης. Και στις δύο περιπτώσεις, ελέγχει επίσης εάν έχει εξοφλήσει εισφορές για τουλάχιστον 20 χρόνια. Εφόσον όλα είναι βάσει νόμου, ελέγχει τις καταθέσεις. Εφόσον δεν υπερβαίνουν τα όρια, εκδίδεται η συνταξιοδοτική απόφαση και εντάσσεται στον διακανονισμό.
Αν από τους ελέγχους προκύψει ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί σε κοινοποίηση της οφειλής προς τον ασφαλισμένο και τον καλεί εντός συγκεκριμένης προθεσμίας να καλύψει το σύνολο της οφειλής ή έστω το μέρος της οφειλής που απαιτείται προκειμένου να ενταχθεί στον διακανονισμό.
Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο ΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.
Εάν από τους ελέγχους προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις, τότε:
- Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ αλλά όχι τις 30.000 ή τις 6.000 ευρώ αλλά όχι τις 10.000 για τον π. ΟΓΑ, τότε η αίτηση υπαγωγής γίνεται δεκτή και ο ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης.
- Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ (ή τις 10.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ), τότε κοινοποιείται έγγραφο οφειλής προκειμένου ο ασφαλισμένος να καταβάλει το υπερβάλλον των 30.000 ευρώ ή των 10.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, εντός διμήνου από την κοινοποίησή του, ώστε στη συνέχεια να υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο ΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.
Προσοχή όμως. Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου, ο ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης και στην καταβολή της σύνταξης, εφαρμόζοντας παρακράτηση επί του ποσού της σύνταξης. Συγκεκριμένα, το υπερβάλλον των 20.000 ευρώ (ή των 6.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ) ποσό οφειλής συμψηφίζεται με το 60% του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων, μέχρι τον μηδενισμό του.
Το μηνιαίως συμψηφιζόμενο υπερβάλλον ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 333,33 ευρώ γενικά και των 100 ευρώ για τον π. ΟΓΑ. Σε αντίθετη περίπτωση, το ποσοστό παρακράτησης προσαρμόζεται αναλόγως.
Μετά τον μηδενισμό του υπερβάλλοντος ποσού και για την εναπομένουσα οφειλή παρακρατείται από την σύνταξη, σε έως 60 δόσεις.
Σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας μπορούν να υπαχθούν στις ρυθμίσεις αυτές, όμως ο ενδιαφερόμενος οφείλει να υποβάλει σχετική αίτηση.
Ο ΕΦΚΑ θα ενημερώσει τους αιτούντες για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η αίτηση υπαγωγής θα πρέπει να υποβληθεί εντός 10 εργάσιμων ημερών από την ενημέρωση. Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 115 του ν.5078/2023 και τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από την ημερομηνία αυτή.
Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας δύνανται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις της παρούσας κατόπιν αίτησης του ασφαλισμένου. Στην περίπτωση αυτή, ο ΕΦΚΑ ενημερώνει τους αιτούντες για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται εντός 10 εργάσιμων ημερών από την ως άνω ενημέρωση εκ μέρους του ΕΦΚΑ. Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Σε περίπτωση που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει ήδη απορριφθεί λόγω οφειλών, απαιτείται επανυποβολή της.