Συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό η αρνητική πιστωτική επέκταση των τραπεζών στην κατηγορία των στεγαστικών δανείων ενώ διαφορετική προς το θετικότερον είναι η εικόνα στη ζήτηση δανείων της καταναλωτικής πίστης, υποστηρίζει η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεσή της για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα.
Στην έκθεση επισημαίνεται, παράλληλα, ότι τα υψηλά επιτόκια έχουν αυξήσει σημαντικά τις δαπάνες που πληρώνουν τα νοικοκυριά, ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος, για τόκους.
Σύμφωνα με την έκθεση η μείωση της ζήτησης στα στεγαστικά δάνεια (με εξαίρεση το δεύτερο τρίμηνο του 2023) συνεχίζεται για 2 χρόνια. Βασική αιτία που αποθαρρύνει τα νοικοκυριά είναι η αύξηση των επιτοκίων. Το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των δανείων προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 227 μονάδες βάσης (Φεβρουάριος 2024: 6,2%, Ιούνιος 2022: 3,9%). Η αύξηση αυτή ήταν πιο αισθητή στα μακροπρόθεσμα στεγαστικά δάνεια.
Σύμφωνα με την έκθεση το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών αυξήθηκε κατά 240 μονάδες βάσης (Φεβρουάριος 2024: 4,4%, Ιούνιος 2022: 2,0%), ενώ στα στεγαστικά δάνεια με διάρκεια από 1 έως 5 έτη κατά 176 μονάδες βάσης (Φεβρουάριος 2024: 5,6%, Ιούνιος 2022: 3,9%).
Κατ’ αντιστοιχία, η αύξηση στο μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς τα νοικοκυριά διαμορφώθηκε ανάλογα με τη διάρκεια του δανείου: κατά 96 μονάδες βάσης για δάνεια με διάρκεια έως 1 έτος, κατά 139 μονάδες βάσης για τα δάνεια με διάρκεια άνω του 1 έτους και έως 5 έτη, και κατά 191 μονάδες βάσης για τα δάνεια με διάρκεια άνω των 5 ετών.
Στο πλαίσιο αυτό, θετική εξέλιξη αποτελεί, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η πρωτοβουλία των σημαντικών τραπεζών να παρατείνουν το πρόγραμμα ανταμοιβής των συνεπών δανειοληπτών με στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου παρέχοντάς τους προσωρινή προστασία από τις αυξήσεις των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ.
Τρώνε το εισόδημα
Οι δαπάνες για τόκους ως ποσοστό του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών παρουσίασαν σημαντική αύξηση για τα στεγαστικά δάνεια το 2023 εξαιτίας της ανόδου των επιτοκίων των υφιστάμενων δανείων, ενώ έμειναν σχεδόν αμετάβλητες για τα καταναλωτικά και λοιπά δάνεια.
Ωστόσο, το μέσο ετήσιο υπόλοιπο των δανείων προς τα νοικοκυριά ως ποσοστό του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματός τους μειώθηκε περαιτέρω χάρη στη μείωση του μέσου υπολοίπου των δανείων προς τα νοικοκυριά και στην αύξηση του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών