Υπεγράφη από τους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κωστή Χατζηδάκη και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, η Κοινή Υπουργική Απόφαση, με την οποία καθορίζονται οι «Απάτητες παραλίες», οι οποίες θεσπίστηκαν για πρώτη φορά με το νόμο 5092/2024 («Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές»).
Πρόκειται για 198 παραλίες σε ολόκληρη τη χώρα, που βρίσκονται εντός του δικτύου Natura 2000 και στις οποίες θα απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κ.λπ.
Οι «Απάτητες παραλίες» προσδιορίστηκαν -όπως προβλέπει ο ίδιος νόμος- ύστερα από εισήγηση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.), με κριτήρια στα οποία περιλαμβάνονται: η σημαντική παρουσία οικοτόπων που προστατεύονται από την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία, σπάνιων ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, η επιτέλεση σημαντικών οικολογικών λειτουργιών για προστατευόμενα είδη, ο χαρακτηρισμός τους ως Καίριων Περιοχών Βιοποικιλότητας η παρουσία σημαντικών οικοσυστημάτων που χρήζουν προστασίας και διατήρησης ή αποκατάστασης.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε: «Κεντρικός στόχος των ρυθμίσεων που θεσπίσαμε με το νόμο 5092/2024 είναι ο συνδυασμός της προστασίας του περιβάλλοντος με τη λελογισμένη ανάπτυξη. Το περιβάλλον αποτελεί άλλωστε πολύτιμο συστατικό στοιχείο του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Επιδίωξή μας είναι να είμαστε αποτελεσματικοί, γι’ αυτό εφαρμόζουμε τώρα το γενικό πλαίσιο προστασίας για τις “Απάτητες παραλίες”, το οποίο θα ισχύει έως ότου εκπονηθούν οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που έχουν ανατεθεί για τις περιοχές Natura 2000. Βάζουμε τάξη στη δημόσια περιουσία, με αυστηρό πλαίσιο κανόνων, ποινών και υποχρεώσεων για τους παραχωρησιούχους, ενισχυμένο σύστημα ελέγχων, διαφάνεια και αποφασιστικότητα για την εφαρμογή του νόμου».
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, τόνισε: «Λαμβάνουμε μια εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία για την προστασία 198 παραλιών -που προσδιορίστηκαν έπειτα από εισήγηση του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.- και βρίσκονται σε διάφορες περιοχές της χώρας του δικτύου Natura 2000, δηλαδή σε περιοχές υψηλής, οικολογικής σημασίας. Η Απόφασή μας για τις λεγόμενες “Απάτητες παραλίες” προβλέπει πως δεν θα παραχωρούνται για τουριστική αξιοποίηση, καθώς αυτό που προέχει στις παραλίες αυτές είναι η περιβαλλοντική, έναντι της αναπτυξιακής - επενδυτικής διάστασης».
Σύμφωνα με την ΚΥΑ, στις «Απάτητες παραλίες» απαγορεύεται η παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, καθώς και οποιαδήποτε άλλη δράση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη μορφολογία τους και την ακεραιότητά τους ως προς τις οικολογικές τους λειτουργίες, και ιδίως:
- Η παρουσία μηχανοκίνητων οχημάτων,
- Η διοργάνωση εκδηλώσεων με συμμετοχή περισσότερων από δέκα άτομα,
- Η μουσική ή η παραγωγή άλλων ήχων με χρήση συσκευής ηλεκτρικής αναπαραγωγής ή ενίσχυσης, για την άσκηση δραστηριοτήτων
- Η τοποθέτηση κινητών στοιχείων, όπως τραπεζοκαθισμάτων, ομπρελών, ξαπλωστρών κ.ά.
- Η άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής,
- Η λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτήριου.
«MyCoast» η ψηφιακή εφαρμογή καταγγελιών για τις παραλίες
Οι νέοι κανόνες που βάζουν τάξη στη δημόσια περιουσία στις παραλίες, διασφαλίζουν την πρόσβαση των πολιτών στη θάλασσα και κατοχυρώνουν όρους διαφάνειας στην παραχώρηση του αιγιαλού και της παραλίας, με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος, εξειδικεύονται με την υπογραφή τεσσάρων Υπουργικών Αποφάσεων που προβλέπει ο νόμος 5092/2024 «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές».
Με τις αποφάσεις αυτές:
- Δημιουργείται Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας και η ψηφιακή εφαρμογή «MyCoast», μέσω της οποίας οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλουν άμεσα καταγγελίες για υπέρβαση των παραχωρήσεων ή για αυθαίρετη κατάληψη παραλίας.
- Προβλέπεται η νέα διαδικασία διεξαγωγής ηλεκτρονικών δημοπρασιών από τις Κτηματικές Υπηρεσίες για την παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας, με τιμή εκκίνησης που προσδιορίζεται αντικειμενικά.
- Προσδιορίζονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων για την εξυπηρέτηση των πολιτών, την ασφάλεια της παραλίας και τη διασφάλιση της προσβασιμότητας.
- Θεσπίζονται αυστηρές ποινές για τους παραβάτες, ειδικά στις περιπτώσεις παρεμπόδισης της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα.
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε: «Λίγες εβδομάδες μετά την ψήφιση του νόμου 5092/2024, προχωρούμε στην έκδοση των απαιτούμενων αποφάσεων προκειμένου, όπως είχα δεσμευτεί, το νέο πλαίσιο να εφαρμοστεί στις συμβάσεις, που θα συναφθούν από τη φετινή τουριστική περίοδο. Πλαίσιο το οποίο περιλαμβάνει τις «Απάτητες παραλίες» που καθιερώθηκαν με το νέο νόμο, τη διασφάλιση ύπαρξης ελεύθερων χώρων στις παραλίες και διόδων προς τη θάλασσα, τους ελέγχους με drones, την ειδική εφαρμογή για την υποβολή καταγγελιών από τους πολίτες, μικτά κλιμάκια ελέγχου και αυστηρές διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για όσους παρανομούν. Αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, που παρέχει η νέα τεχνολογία και τον ελεγκτικό μηχανισμό του Δημοσίου, προκειμένου η νομιμότητα να γίνεται σεβαστή. Σε κάθε περίπτωση, όσοι σκέφτονται να επαναλάβουν πρακτικές αυθαιρεσίας και παρανομίας να γνωρίζουν ότι η Πολιτεία θα είναι παρούσα. Ελπίζω το μήνυμα να έχει ληφθεί από όλους. Το κάθε είδους “bullying” στις παραλίες δεν θα γίνει ανεκτό!».
Αναλυτικά οι κυριότερες ρυθμίσεις, που προβλέπουν οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις, περιλαμβάνουν τα εξής:
Α. Εφαρμογή «MyCoast» - Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας
Σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης δημιουργείται Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα («Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας»), το οποίο θα υποστηρίζει τη διενέργεια των δημοπρασιών, την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των παραχωρησιούχων με τους όρους των συμβάσεων παραχώρησης, καθώς και την υποβολή καταγγελιών από την πλευρά των πολιτών μέσω της ψηφιακής εφαρμογής «MyCoast».
Ειδικότερα:
- Στο υποσύστημα για τις δημοπρασίες, οι ενδιαφερόμενοι θα εισέρχονται με τους κωδικούς taxisnet, προκειμένου να υποβάλουν την προσφορά τους για την παραχώρηση για την οποία ενδιαφέρονται.
- Στο υποσύστημα για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των παραχωρησιούχων με τους όρους των συμβάσεων παραχώρησης θα καταχωρούνται οι συμβάσεις παραχώρησης, οι αυτοψίες των υπηρεσιών και τα αποτελέσματά τους, καθώς και οι καταγγελίες των πολιτών (λόγος καταγγελίας, στοιχεία επικοινωνίας με τον πολίτη). Μεταξύ άλλων θα καταχωρούνται η τοποθεσία, η έναρξη και η λήξη της παραχώρησης, η διάρκεια, η χρήση, το εμβαδόν της παραχώρησης, το μίσθωμα (συνολικά και ανά τ.μ.), η επωνυμία και ο ΑΦΜ του μισθωτή, τα στοιχεία της δημοπρασίας. Σημειώνεται ότι πρόσβαση στα στοιχεία της παραχώρησης θα έχουν και οι ενδιαφερόμενοι πολίτες αφού συνδεθούν με προσωπικούς κωδικούς Taxisnet, στο βαθμό που αυτό είναι απαραίτητο για να πληροφορούνται τα στοιχεία των συμβάσεων παραχώρησης.
- Η εφαρμογή «MyCoast» θα διατίθεται δωρεάν στους πολίτες, προκειμένου να υποβάλουν καταγγελίες για αυθαίρετη κατάληψη αιγιαλού ή για υπέρβαση της παραχώρησης. Ανοίγοντας την εφαρμογή, ο πολίτης θα πρέπει να εντοπίσει την περιοχή ενδιαφέροντος είτε με αναζήτηση στο χάρτη της εφαρμογής είτε «σκανάροντας» το QR code της παραχώρησης, που θα είναι αναρτημένος υποχρεωτικά σε πινακίδα στην παραλία. Μόλις γίνει ο εντοπισμός της περιοχής θα εμφανίζεται στην οθόνη του κινητού το πολύγωνο της παραχώρησης και τα στοιχεία της (τοποθεσία, έναρξη – λήξη, χρήση, εμβαδόν). Αν ο πολίτης διαπιστώσει αυθαίρετη κατάληψη έκτασης ή και παρακώλυση ελεύθερης πρόσβασης, μπορεί να υποβάλει τις προαναφερόμενες καταγγελίες μέσω της εφαρμογής, επιλέγοντας τη συγκεκριμένη παραχώρηση ή το συγκεκριμένο σημείο στο χάρτη, εάν δεν υπάρχει ενεργή παραχώρηση.
Ο χρήστης προσδιορίζει τον λόγο της καταγγελίας, εισάγει μια συνοπτική περιγραφή του προβλήματος και επιλέγει εάν η καταγγελία θα υποβληθεί ανώνυμα ή επώνυμα. Στην τελευταία περίπτωση, απαιτείται η σύνδεσή του με προσωπικούς κωδικούς taxisnet για να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Σημειώνεται ότι μία μόνο καταγγελία, ανά τύπο καταγγελίας, μπορεί να υποβληθεί την ίδια ημέρα από την ίδια συσκευή και για την ίδια παραχώρηση, καθώς και ότι η καταγγελία μπορεί να υποβληθεί από κινητή συσκευή που βρίσκεται κοντά στο σημείο της εν λόγω παραχώρησης. Αν δεν είναι δυνατή η υποβολή καταγγελίας μέσω της εφαρμογής, οι καταγγελίες γίνονται με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο ενώπιον οποιασδήποτε δημόσιας αρχής, η οποία υποχρεούται να την διαβιβάσει αυθημερόν στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία.
Οι Κτηματικές Υπηρεσίες μπορούν να εξετάζουν τις καταγγελίες αφού τις κατηγοριοποιήσουν αναλόγως του πλήθους τους ανά θέση, της βαρύτητας της φερόμενης παραβίασης των όρων της παραχώρησης, του ορισμένου ή αόριστου περιεχομένου τους ή του επώνυμου ή ανώνυμου χαρακτήρα τους.
Β. Νέο σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοπρασιών
Οι δημοπρασίες για την παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας θα γίνονται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας (που υλοποιείται σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης) και με ελάχιστο τίμημα που διασφαλίζουν τη διαφάνεια και την προστασία των συμφερόντων του Δημοσίου. Η διαδικασία διεξαγωγής των δημοπρασιών περιλαμβάνει συνοπτικά τα εξής:
- Η διακήρυξη της δημοπρασίας που περιλαμβάνει το Δήμο, το εμβαδόν της επιφάνειας που παραχωρείται, το σκοπό της παραχώρησης, το ελάχιστο τίμημα και τη διάρκεια της παραχώρησης θα δημοσιεύεται στην πλατφόρμα eauctions.gov.gr, στην ιστοσελίδα του οικείου δήμου, στο πρόγραμμα «Διαύγεια» και στη διαδικτυακή πύλη του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (minfin.gov.gr/) είκοσι τουλάχιστον ημέρες πριν από την ημερομηνία διενέργειας της δημοπρασίας.
Η διακήρυξη συνοδεύεται από αεροφωτογραφία του προς παραχώρηση τμήματος του αιγιαλού και της παραλίας, κατάλογο των δικαιολογητικών, που υποβάλλει ο ενδιαφερόμενος και οδηγίες για τη συμμετοχή στην δημοπρασία.
Η δημοπρασία ξεκινά από την τιμή πρώτης προσφοράς (ελάχιστο τίμημα) που εξάγεται αυτόματα από την πλατφόρμα με βάση μαθηματικό τύπο που λαμβάνει υπόψη τις αντικειμενικές αξίες στην περιοχή (ο μαθηματικός τύπος είναι: αντικειμενική αξία όμορου ακινήτου x Συντελεστής Βαρύτητας Αιγιαλού x Συντελεστής Βαρύτητας Δραστηριότητας x έτη παραχώρησης x 3%.) Για τις συμβάσεις που θα συναφθούν μέχρι 31 Δεκεμβρίου του 2025, η τιμή πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το μέγιστο μίσθωμα που καταβλήθηκε για την ίδια περιοχή μετά την 1η Ιανουαρίου 2017.
Κάθε νέα προσφορά πρέπει να είναι μεγαλύτερη της προηγούμενης, κατά το βήμα της δημοπρασίας το οποίο ορίζεται σε 3% της τιμής εκκίνησης. Η διάρκεια της δημοπρασίας είναι 30 λεπτά. Αν εντός του τελευταίου τρίλεπτου υποβληθεί αποδεκτή από το σύστημα προσφορά, η δημοπρασία παρατείνεται αυτόματα για άλλα 3 λεπτά. Η παράταση επαναλαμβάνεται εφ’ όσον στο διάστημα των 3 λεπτών υπάρξει έστω και μια αποδεκτή προσφορά, μέχρι να παρέλθει άπρακτο το χρονικό διάστημα της παράτασης.
Η αναφορά με το αποτέλεσμα και το ιστορικό της δημοπρασίας εξάγεται ηλεκτρονικά από το σύστημα διεξαγωγής των ηλεκτρονικών δημοπρασιών. Το αποτέλεσμα κοινοποιείται έως την επόμενη ημέρα με email στους συμμετέχοντες και ο πλειοδότης καλείται να υπογράψει τη σύμβαση παραχώρησης καταβάλλοντας είτε το σύνολο είτε την πρώτη από τις τρεις δόσεις του ανταλλάγματος χρήσης προς το Δημόσιο και τον οικείο Δήμο. Οι δόσεις εξοφλούνται ως εξής: η πρώτη δόση καταβάλλεται πριν την υπογραφή της σύμβασης, η δεύτερη την τελευταία ημέρα του επόμενου ημερολογιακού μήνα από την υπογραφή της σύμβασης και η τρίτη την τελευταία ημέρα του μεθεπόμενου ημερολογιακού μήνα από την υπογραφή της σύμβασης. Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής με ευθύνη του ενδιαφερομένου έστω και μιας δόσης, , η σύμβαση παραχώρησης λύεται μονομερώς από το Δημόσιο.
Γ. Υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων-προδιαγραφές εγκαταστάσεων
Ο παραχωρησιούχος, όπως προβλέπεται άλλωστε και στο νόμο 5092/2024, αναλαμβάνει τις εξής υποχρεώσεις:
- Δημιουργεί ή διατηρεί ασφαλείς διαδρόμους προσέλευσης και αποχώρησης του κοινού από τον αιγιαλό ή την παραλία εντός του παραχωρούμενου χώρου.
- Μεριμνά για την απομάκρυνση οποιουδήποτε εμποδίου στους διαδρόμους που χρησιμοποιούνται για προσέλευση και αποχώρηση από τον αιγιαλό και την παραλία.
- Απομακρύνει από τον παραχωρούμενο χώρο οποιοδήποτε πρόσωπο κλείνει ή καλύπτει με οποιονδήποτε τρόπο τους διαδρόμους που χρησιμοποιούνται για προσέλευση και αποχώρηση από τον αιγιαλό και την παραλία.
- Διασφαλίζει τη χρήση του αιγιαλού και της παραλίας για άτομα με αναπηρία στους αιγιαλούς και τις παραλίες που εγκαθιστώντας, εφόσον του υποδειχθεί, ειδικές πλατφόρμες για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία, αν αυτές δεν έχουν εγκατασταθεί με μέριμνα του οικείου δήμου. Στην περίπτωση αυτή, ο παραχωρησιούχος συμψηφίζει τις δαπάνες για εγκατάσταση, συντήρηση και επισκευή των πλατφορμών, με το αντάλλαγμα της παραχώρησης. Προς τον σκοπό αυτό:
Τοποθετεί ειδικές πλατφόρμες που επιτρέπουν στα άτομα με αναπηρία και στους συνοδούς αυτών να έχουν πρόσβαση στον παραχωρούμενο χώρο με ασφάλεια.
Τοποθετεί σε εμφανές σημείο ειδική σήμανση για τη χρήση των ειδικών πλατφορμών από άτομα με αναπηρία.
Διασφαλίζει ότι η πρόσβαση των ΑμεΑ δεν παρεμποδίζεται από οποιοδήποτε τρίτο πρόσωπο με οποιοδήποτε τρόπο (στάθμευση οχημάτων κ.λπ.). Εφόσον διαπιστώσει ή του υποδειχθεί η παρακώλυση πρόσβασης ΑμεΑ στον παραχωρούμενο χώρο, μεριμνά για την άρση της παρακώλυσης με κάθε τρόπο.
- Περιορίζει την ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και θαλάσσιων μέσων αναψυχής και λοιπών κινητών στοιχείων σε ποσοστό του εμβαδού της παραχωρούμενης έκτασης που δεν υπερβαίνει το 60% ή το 30%, αν πρόκειται για προστατευόμενο αιγιαλό και παραλία ώστε να διασφαλίζονται η διέλευση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον 4 μέτρων.
- Μεριμνά για την τοποθέτηση των ομπρελών, ξαπλωστρών, θαλάσσιων μέσων αναψυχής και λοιπών κινητών στοιχείων σε τέτοια διάταξη ώστε να επιτρέπεται η διέλευση του κοινού κάθετα και παράλληλα στη θάλασσα.
- Απομακρύνει κινητά στοιχεία που παρεμποδίζουν την ελεύθερη διέλευση.
- Διατηρεί καθημερινά καθαρό το παραχωρούμενο τμήμα αιγιαλού και παραλίας. Προς τον σκοπό αυτό:
- Τοποθετεί κάδους συλλογής απορριμμάτων και κάδους ανακύκλωσης σε σημείο προσβάσιμο για το κοινό εντός του παραχωρούμενου χώρου, τηρώντας τους κανόνες υγιεινής και συντήρησης αυτών.
- Πραγματοποιεί καθημερινό καθαρισμό του παραχωρούμενου χώρου και αδειάζει τους κάδους απορριμμάτων τουλάχιστον μία φορά ανά 4 ώρες
- Απομακρύνει αμέσως κάθε είδους απόβλητο που διαπιστώνει στον παραχωρούμενο χώρο, ιδίως χαρτιά, αποτσίγαρα κ.λπ.
- Δικαιούται να απομακρύνει από τον παραχωρούμενο χώρο οποιοδήποτε πρόσωπο, το οποίο παρά τις υποδείξεις του, προκαλεί ρύπανση στον παραχωρούμενο χώρο.
- Μεριμνά για τη διατήρηση του χώρου σε καλή κατάσταση, την αισθητική του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου.
- Αναρτά σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία πινακίδα, η οποία επιτρέπει στο κοινό να έχει πρόσβαση, με ηλεκτρονικό τρόπο στα προσδιοριστικά στοιχεία της παραχώρησης, όπως τις συντεταγμένες, τον αριθμό της απόφασης παραχώρησης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κοινού και του παραχωρησιούχου και το διάγραμμα της παραχώρησης. Προς τον σκοπό αυτό μεριμνά ώστε η πινακίδα να έχει επαρκείς διαστάσεις και να είναι εμφανής από τους λουόμενους.
- Τοποθετεί κινητά στοιχεία για την εξυπηρέτηση του κοινού. Προς τον σκοπό αυτό τοποθετεί ντους και αποδυτήρια. Τα κινητά στοιχεία αφαιρούνται στο τέλος της τουριστικής περιόδου και επανατοποθετούνται στην έναρξη της νέας τουριστικής περιόδου, αν αυτό προβλέπεται στη διακήρυξη και τη σύμβαση παραχώρησης.
- Μεριμνά για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος του παραχωρούμενου χώρου, όπως με τη διατήρηση της μορφολογίας της ακτής και της ακτογραμμής. Προς τον σκοπό αυτό δεν αλλοιώνει τον παραχωρούμενο χώρο επιφέροντας οποιεσδήποτε μεταβολές (επιχωματώσεις ή άλλες διαμορφώσεις),
- Παραδίδει τον παραχωρούμενο χώρο στην αρχική κατάσταση μετά το πέρας της διάρκειας της παραχώρησης και απομακρύνει τα κινητά στοιχεία κατά τις περιόδους που καθορίζονται στη σύμβαση παραχώρησης. Για τον σκοπό αυτό:
- Απομακρύνει τα κινητά στοιχεία από τον παραχωρούμενο χώρο, που έχει τοποθετήσει, καθώς και κάθε υποστηρικτικά αυτών υλικά εντός 5 εργασίμων ημερών από τη λήξη της διάρκειας παραχώρησης.
- Επαναφέρει τον παραχωρούμενο χώρο στην αρχική του γεωμορφολογική κατάσταση.
* Δείτε τον πίνακα με τις «Απάτητες παραλίες» στη στηλη "Συνοδευτικό Υλικό".