Το τελευταίο διάστημα η Ειδική Ομάδα Εργασίας, που έχει συγκροτήσει το υπουργείο Ενέργειας, με στόχο να δημιουργηθεί ένα σχέδιο τροποποιήσεων των διατάξεων του Μεταλλευτικού Κώδικα, βρίσκεται σε συνεχείς επαφές με αρμόδιους φορείς.
Ανάμεσα στα ζητήματα που εξετάζονται, είναι οι αδειοδοτικές διαδικασίες, η επίλυση ασαφειών, όπως για παράδειγμα με τον χρόνο δραστηριοποίησης σε ένα πεδίο. Όμως το μεγάλο αγκάθι παραμένει το ανταγωνιστικό κόστος.
Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά συνολικά την Ευρώπη, με παράγοντες της αγοράς να επισημαίνουν την ανάγκη να καταλήξει σε ένα πλαίσιο στήριξης, έτσι ώστε η εξορυκτική βιομηχανία να γίνει ανταγωνιστική. Σε ό,τι έχει να κάνει πάντως με τις χρονοβόρες αδειοδοτικές διαδικασίες, αρμόδιες πηγές αναφέρουν πως μόνο με outsourcing θα μπορούσε να λυθεί το ζήτημα.
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, κερδίζει έδαφος η ιδέα να δημιουργηθεί ένα μητρώο εταιρειών που να αναλαμβάνουν τις αδειοδοτικές μελέτες. Στο μεταξύ, δημοσιεύτηκε το «regulation» σε σχέση με την επενδυτική δραστηριότητα που αφορά την εκμετάλλευση κρίσιμων πρώτων υλών. Πλέον, η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να ορίσει την αρχή, η οποία θα αναλαμβάνει την τεχνική και περιβαλλοντική αξιολόγηση των προτάσεων.
Οι συνέπειες των carbon tax
Παλιότερη μελέτη του ΙΟΒΕ ανέφερε πως η μεγάλη διάρκεια των αδειοδοτικών διαδικασιών υπονομεύει την επενδυτική ασφάλεια. Λόγοι όπως ο παραπάνω κρατούν χαμηλά το επενδυτικό ενδιαφέρον για κρίσιμες πρώτες ύλες. Άλλα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο πανευρωπαϊκά είναι το ενεργειακό κόστος αλλά και οι φόροι άνθρακα.
Παράλληλα, στην περίπτωση της χώρας μας, κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης υπήρξε ένα πρόσθετο κόστος για τις εξορυκτικές επιχειρήσεις, της τάξης του 30-35%. «Πλέον έχουμε επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα», αναφέρουν πηγές της αγοράς. Επισημαίνουν πως σε άλλες χώρες οι επιχειρήσεις δεν υφίστανται τις συνέπειες των carbon tax και αναφέρουν ως παράδειγμα την Ινδία, όπου η ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη θα αυξηθεί πάνω από 5%.
Το ζήτημα των κρίσιμων πρώτων υλών
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Μεταλλευτικών Βιομηχανιών, Μεταλλευμάτων και Βιομηχανικών Ορυκτών (Euromines) δημοσίευσε πρόσφατα ένα μανιφέστο για την περίοδο 2024-2030 στο οποίο επισημαίνει πως ο νόμος περί κρίσιμων πρώτων υλών είναι ένα καλά μελετημένο σχέδιο, με στόχο η Ευρώπη να καλύψει τουλάχιστον το 10% της ετήσιας κατανάλωσής της μέσω της εγχώριας εξόρυξης έως το 2030.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η Ένωση, αυτή η φιλοδοξία από μόνη της δεν θα προσελκύσει τις απαραίτητες επενδύσεις, την επέκταση της έρευνας και την καινοτομία και την ενίσχυση του απαραίτητου ειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
Η Ενωση επισημαίνει ακόμα πως «η Ευρώπη πρέπει να εξετάσει προσεκτικότερα το ευρύτερο πλαίσιο που διέπει τις εξορυκτικές δραστηριότητες πέραν του νόμου για τις κρίσιμες πρώτες ύλες: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να προβεί σε απολογισμό της υφιστάμενης νομοθεσίας που εμποδίζει την ανάπτυξη των υφιστάμενων ορυχείων και την αξιοποίηση νέων κοιτασμάτων, επιλύοντας αντιφατικές απαιτήσεις και αντιμετωπίζοντας διασταυρούμενες επιπτώσεις και αντισταθμίσεις».
Μιλώντας, πριν λίγες ημέρες, στο Φόρουμ των Δελφών ο πρόεδρος της Ελληνικός Χρυσός, Χρήστος Μπαλάσκας σημείωσε πως «η ζήτηση για κρίσιμες πρώτες ύλες προβλέπεται να αυξηθεί δραστικά. Η δραστηριότητα γύρω από τους ορυκτούς πόρους, ανέφερε, παραδοσιακά αποτελεί οδηγό οικονομικής ανάπτυξης, απασχόλησης (σε αστικά κέντρα αλλά κυρίως στην περιφέρεια), καινοτομίας, εμπορίου και τελικά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την ελληνική οικονομία. Μπορεί να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, συμβάλλοντας έτσι στις προσπάθειες της ελληνικής οικονομικής διπλωματίας να ενισχύσει τις οικονομικές της σχέσεις με άλλες χώρες και περιοχές, να προωθήσει το εμπόριο και να οδηγήσει την ανάπτυξη σε αναξιοποίητες επενδυτικές ευκαιρίες».