Χωρίς αποθήκευση ενέργειας αλλά και χωρίς αύξηση της κατανάλωσης πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν έχουν μέλλον στην Ελλάδα.
Τη στιγμή που δισεκατομμύρια επενδύονται στις ΑΠΕ, η φθηνή ενέργεια που παράγεται από φωτοβολταϊκούς παραγωγούς, «πετιέται από το παράθυρο», σε βάρος των καταναλωτών, ενώ οι μικρομεσαίοι παραγωγοί, που υφίστανται τις περικοπές στη λειτουργία των σταθμών τους, πλήττονται από την άδικη μείωση των εσόδων τους αλλά και από μεγάλες ζημίες στις φωτοβολταϊκά τους πάρκα.
Τα παραπάνω - αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ, περικοπές στη λειτουργία των Φ/Β σταθμών και, αύξηση της κατανάλωσης πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας– είναι τα τρία σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν τους μικρομεσαίους φωτοβολταϊκούς παραγωγούς που έχουν φ/β πάρκα συνδεδεμένα με τον ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστή Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας).
Τα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο, θεσμικά , τεχνικά και οικονομικά, αναλύθηκαν στην μεγάλη ετήσια συνάντηση των μελών της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά ( ΠΟΣΠΗΕΦ), που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία, στη Θεσσαλονίκη, στις 13 Απριλίου 2024.
Την κυβέρνηση στη μεγάλη συνάντηση της ΠΟΣΠΗΕΦ- στην οποία συμμετείχαν εκατοντάδες παραγωγοί από όλη την Ελλάδα, εκπρόσωποι θεσμικών φορέων και επιχειρηματίες από όλη την αλυσίδα αξίας των ΑΠΕ- εκπροσώπησε η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, η οποία και μίλησε στο επίσημο δείπνο που παρατέθηκε από την Ομοσπονδία, δηλώνοντας μάλιστα εντυπωσιασμένη από το μέγεθος της εκδήλωσης και την αρτιότητα της διοργάνωσης.
Σδούκου: Yποβολή αιτήσεων για συστήματα αποθήκευσης
Η Υφυπουργός αναγνώρισε το πρόβλημα που υπάρχει με την έλλειψη αποθήκευσης ενέργειας και δήλωσε πως «είμαστε θετικοί στη δυνατότητα σας να υποβάλλετε αιτήσεις για μπαταρία στον ΔΕΔΔΗΕ ή να προσθέσετε μπαταρία σε κάποιον υφιστάμενο σταθμό σας για να γλιτώνετε ενέργεια που πάει χαμένη» ενώ πρόσθεσε ότι « ακούμε και το αίτημα, να διαμοιραστεί σε όλους τους παραγωγούς ΑΠΕ, η απώλεια που υφίστανται ειδικά οι μικρομεσαίοι φωτοβολταϊκοί παραγωγοί, μέχρι τουλάχιστον να εγκατασταθεί στο ΔΕΔΔΗΕ το σύστημα τηλε-εποπτείας των σταθμών».
Η κα. Σδούκου είπε ότι «οι σταθερές ταρίφες φθάνουν στο τέλος τους» και μάλιστα νωρίτερα, από τις 30/4/2024, καθώς η συνολική ισχύς ΑΠΕ έφθασε τα 12,5 GW, όταν η μέση κατανάλωση είναι στα 8,5 GW.
Η Υφυπουργός αναφέρθηκε στη μεγάλη ανάπτυξη των ΑΠΕ, στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, με αποτέλεσμα, σήμερα να έχουμε συνολική εγκατεστημένη ισχύ σε ΑΠΕ περίπου 7GW και 4,2GW σε φωτοβολταϊκά.
Έτος ρεκόρ για τις ΑΠΕ το 2023
«Τα τελευταία χρόνια στις ΑΠΕ προσθέτουμε ετησίως πάνω από 1GW νέα ισχύ. Πέρυσι, συνδέθηκαν 1,4GW Φωτοβολταικά και συνολικά 1,9 GW σταθμοί ΑΠΕ, στοιχεία που καθιστούν το 2023, μια χρονιά-ρεκόρ».
Η κα. Υφυπουργός μίλησε επίσης για την υλοποίηση δύο δεσμεύσεων του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, μέσω και του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ που βγήκε σε διαβούλευση. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στην προκήρυξη του προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι», προϋπολογισμού 30 εκατ., στο οποίο έχουν ήδη υποβληθεί 2593 αιτήσεις, καλύπτοντας 27.975.472 εκατ. ευρώ, όπως και για την εξασφάλιση, για τους αγρότες, του απαιτούμενου ηλεκτρικού χώρου, 3-6 MW ανά υποσταθμό και δυνητικά και ανά μετασχηματιστή.
Επίσης, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Απόλλων» που θα θεσπιστεί μέχρι τέλος του μήνα, με σκοπό την αξιοποίηση σταθμών ΑΠΕ για τη μείωση του ενεργειακού κόστους ευάλωτων νοικοκυριών, καθώς επίσης των Δήμων, των ΔΕΥΑ και των ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ.
Παναγής: Χρειαζόμαστε μονάδες αποθήκευσης 6GW
Τα προβλήματα που απασχολούν τους μικρομεσαίους φωτοβολταϊκούς παραγωγούς, αλλά και τα αιτήματά τους, έθεσε ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΗΕΦ, κ. Γιάννης Παναγής.
«Οι φωτοβολταϊκού παραγωγοί αποτελούν εξαιρετικά δυναμικό κομμάτι της αγοράς των ΑΠΕ, καθώς το 2023 συνδέθηκαν περίπου 1,5GW φωτοβολταϊκά, δηλαδή το 74% όλης της νέας εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ. Συνολικά σήμερα στο σύστημα έχουμε περίπου 12,5GW ΑΠΕ συνδεδεμένα στο δίκτυο και άλλα 15GW περίπου με όρους σύνδεσης, όταν όμως υπάρχει παντελής έλλειψη αποθήκευσης ενέργειας», τόνισε ο κ. Παναγής, υποστηρίζοντας ότι «ως χώρα χρειαζόμαστε πάνω από 6GW μονάδες Αποθήκευσης, αλλά δυστυχώς ακόμη δεν έχει υλοποιηθεί ούτε 1 KW».
Επειδή δεν προχώρησε η Αποθήκευση, που εδώ και τέσσερα χρόνια ζητούσε η ΠΟΣΠΗΕΦ, σήμερα πολλοί φωτοβολταϊκοί παραγωγοί βιώνουν τους περιορισμούς έγχυσης ηλεκτρικής ενέργειας, τις λεγόμενες περικοπές, που γίνονται στις μεσημεριανές ώρες, δίχως καν να αποζημιώνονται.
Η ΠΟΣΠΗΕΦ, καταθέτει το αίτημα, οι περικοπές να γίνονται στο δίκτυο του ΑΔΜΗΕ, το οποίο είναι πλήρως τηλεχειριζόμενο και, όχι του ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος προχωράει στην ξαφνική διακοπή της λειτουργίας φωτοβολταϊκών πάρκων, κάτι που προξενεί και καταστροφές στον εξοπλισμό των σταθμών.
Μηχανισμός στήριξης των παραγωγών
Η Ομοσπονδία, επίσης ζήτησε να δημιουργηθεί ένας έκτακτος μηχανισμός στήριξης για όσους παραγωγούς υφίστανται άνισους και άδικους περιορισμούς στη λειτουργία των σταθμών τους.
Προτάσεις της ΠΟΣΠΗΕΦ για την Αποθήκευση Ενέργειας
Για τα προχωρήσει η Αποθήκευση, η ΠΟΣΠΗΕΦ κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις στο ΥΠΕΝ:
-Άμεση τροποποίηση της Υπουργικής Απόφασης της 12ης Αυγούστου 2022, προκειμένου να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα για προσφορά όρων σύνδεσης στα έργα Αποθήκευσης, χωρίς καμία επιδότηση και χωρίς διενέργεια διαγωνισμών, αλλά με συμμετοχή τους στην ελεύθερη αγορά.
-Υλοποίηση της πρότασης φορέων για τοποθέτηση συστημάτων αποθήκευσης behind the meter σε υφιστάμενους εξαιρούμενους Φ/Β Σταθμούς.
-Άμεση δημιουργία πλαισίου για αδειοδότηση μονάδων αποθήκευσης με κατάθεση αιτημάτων στο ΔΕΔΔΗΕ. Η αποθήκευση δεν μπορεί να είναι ζήτημα των λίγων ομίλων, όπως τείνει να διαμορφωθεί.
-Χορήγηση κινήτρων στους καταναλωτές μέσης τάσης, δλδ στη βιομηχανία, για τοποθέτηση μονάδων αποθήκευσης στις παροχές τους.
- Χορήγηση κινήτρων επίσης στους καταναλωτές χαμηλής τάσης, δλδ στα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για τοποθέτηση μικρών μονάδων αποθήκευσης.
-Να προχωρήσει η διζωνική τιμολόγηση, η χαμηλότερη νυκτερινή χρέωση να καταργηθεί και η χαμηλότερη χρέωση για τον καταναλωτή να μεταφερθεί τις μεσημεριανές ώρες.
-Η ΠΟΣΠΗΕΦ ζητάει να ισχύσουν οι τωρινές ταρίφες (τιμές) μέχρι 31/12/2024 και να μην ανατραπεί, με το νομοσχέδιο που βγήκε σε διαβούλευση, η διετής περίοδος που δίνει ο νόμος 5037/2023, για την υλοποίηση επενδύσεων σε μικρούς και μεσαίους φωτοβολταϊκούς σταθμούς.
Σύντομους χαιρετισμούς στην εκδήλωση, εκφώνησαν ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης , κ. Κωνσταντίνος Γιουτίκας, ο Αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης για τον Οικονομικό Προγραμματισμό και τη Δημοτική Περιουσία, κ. Γιώργος Αρβανίτης, όπως επίσης ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΔΑΠΕΕΠ, κ. Γιάννης Γιαρέντης.
Το Παρόν και το Μέλλον των ΑΠΕ
Η Ελλάδα τρέχει και ουσιαστικά κοντεύει να πιάσει τους στόχους του ΕΣΕΚ για το 2030, αλλά το μέλλον των ΑΠΕ στη χώρα μας θα εξαρτηθεί από τέσσερις παράγοντες: Φθηνή ενέργεια, αποθήκευση ενέργειας, αύξηση της κατανάλωσης πράσινης ενέργειας και διεθνείς διασυνδέσεις.
Στα παραπάνω συμφώνησαν όσοι ομιλητές συμμετείχαν στον μεγάλο κύκλο των συζητήσεων, που είχε διοργανώσει η ΠΟΣΠΗΕΦ.
«Πετάμε» φθηνή ενέργεια αξίας 220-250 εκατ.
Ο καθ. του ΑΠΘ, κ. Παντελής Μπίσκας, βασιζόμενος σε μελέτες του Εργαστηρίου Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας, προέβλεψε, λόγω της απουσίας συστημάτων αποθήκευσης, «συντριπτικές περικοπές» στη λειτουργία φ/β πάρκων, την περίοδο του Πάσχα, προς το τέλος Ιουνίου και από το Σεπτέμβριο και μετά, ενώ το 2023, οι ετήσιες περικοπές θα φτάνουν στο 15%.
Είπε, ότι αν υπήρχε αποθήκευση ενέργειας, το ετήσιο όφελος για τους καταναλωτές θα ήταν της τάξης των 220-250 εκατ. ευρώ και, ζήτησε «η Πολιτεία να αφήσει την αγορά να λειτουργήσει από μόνη της, χωρίς προτεραιότητες και μηχανισμούς. Οι επενδυτές ξέρουν τι πρέπει να κάνουν».
Την πρόβλεψη ότι του χρόνου, τέτοια εποχή, θα έχει προχωρήσει η Αποθήκευση πράσινης ενέργειας, με μέτρα που θα εισάγει η κυβέρνηση, κατέθεσε ο Διευθυντής Χρηστών Δικτύου του ΔΕΔΔΗ κ. Δημήτρης Βράνης, ο οποίος είπε ότι άμεσα θα συνδεθούν σταθμοί 1,6 GW, ενώ υπάρχει η δυνατότητα ως το τέλος του 2025, να συνδεθούν επιπλέον σταθμοί 2 GW, κάνοντας χρήση της μερικής έγχυσης ενέργειας στο Δίκτυο, αλλά και της αποθήκευσης.
ΑΔΜΗΕ: Eπενδύσεις 5,5 δις. ως το 2034
Ο ΑΔΜΗΕ , σε βάθος δεκαετίας θα κάνει επενδύσεις 5,5 δις. ευρώ, ενώ ως το 2030 θα έχει εξασφαλισθεί ηλεκτρικός χώρος 32-33 GW, μεγαλύτερος από τον προβλεπόμενο στο ΕΣΕΚ, όπως είπε ο κ. Κωνσταντίνος Τσιρέκης, Διευθυντής Έργων Μεταφοράς ΑΔΜΗΕ. Αυτό που χρειαζόμαστε για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, είναι η αύξηση του εξηλεκτρισμού, νέες διεθνείς διασυνδέσεις όπως αυτές που συζητούνται με Γερμανία και Σαουδική Αραβία, άρα, ενέργεια σε ελκυστικές τιμές για να εξαχθεί και, Αποθήκευση ενέργειας.
Οι περικοπές, τονίσθηκε, είναι ζήτημα ισοζυγίου μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Σε ετήσια βάση, η παραγωγή από ΑΠΕ υπερβαίνει σημαντικά την κατανάλωση οπότε πρέπει να αυξηθεί ο εξηλεκτρισμός, π.χ. με την επέκταση της ηλεκτροκίνησης, τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος για τη θέρμανσης κτιρίων κ.ο.κ.
Ο κ. Νικόλαος Ζιώγος, Διευθυντής συμβάσεων ΑΠΕ ΔΑΠΕΕΠ, σε ό,τι αφορά τις περικοπές στη λειτουργία των φωτοβολταϊκών σταθμών , είπε ότι υπάρχουν δύο ζητήματα στα οποία πρέπει να δοθούν λύσεις. To πως, με ποια μεθοδολογία θα γίνονται οι περιορισμοί έγχυσης στο Δίκτυο και πως θα αποζημιώνονται οι παραγωγοί, οι οποίοι σήμερα χάνουν έσοδα.
Εντατικά εργάζεται η ειδική Ομάδα Εργασίας που έχει συστήσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προκειμένου να δοθεί λύση στο ζήτημα των περικοπών, δήλωσε ο κ. Διονύσης Παπαχρήστου, Διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων της ΡΑΕ, προσθέτοντας ότι πέραν του σημαντικού ρόλου που θα παίξει η Αποθήκευση, σημαντικά θα βοηθήσουν οι διασυνδέσεις νησιών με το ΕΣΜΗΕ, μεγάλα έργα, που μετά από καθυστερήσεις ετών, πλέον εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς.
Γιαρέντης: Αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ
Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΔΑΠΕΕΠ κ. Γιάννης Γιαρέντης, υποστήριξε ότι πρέπει να αυξηθεί το ΕΤΜΕΑΡ, από την πολύ χαμηλή χρέωση των 17ευρώ/MWh, για να μην αντιμετωπίσει νέα ελλείμματα, ίσως και άνω των 200 εκατ. ευρώ, στο τέλος του 2024, ο Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ. Επίσης, πρότεινε να αυξηθεί το ποσοστό που εισρέει στον ΕΛΑΠΕ από τις δημοπρασίες ρύπων, για να καταλήξει λέγοντας ότι οι επενδύσεις στις ΑΠΕ ήταν , είναι και θα είναι αποδοτικές και κερδοφόρες.
Η διοργάνωση, περιλάμβανε και πάνελ, στο οποίο εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων, συζήτησαν για το ενεργειακό μέλλον της χώρας. Στη συζήτηση, εκπροσώπησε το ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής ο βουλευτής και Τομεάρχης Ενέργειας κ. Φραγκίσκος Παρασύρης, τον ΣΥΡΙΖΑ ο πρώην πρόεδρος του ΚΑΠΕ κ. Βασίλης Τσολακίδης, την Ελληνική Λύση ο Τομεάρχης Ενέργειας κ. Μιχάλης Χριστοδουλίδης και την ΝΙΚΗ ο υπεύθυνος για θέματα Ενέργειας κ. Πέτρος Παπαγεωργίου.
Στο πλαίσιο της ετήσιας συνάντησης της ΠΟΣΠΗΕΦ, παρουσιάσθηκαν οι τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο των ΑΠΕ και ειδικότερα των φωτοβολταϊκών σταθμών, από τις εταιρείες: Green Line Energry, Solar Power Europe. OK Group, Krannich Solar, PHAOS Renewables , BayWa r.e., Recom Technologies.