Με μια ενθαρρυντική εξέλιξη, κόντρα στις αρρυθμίες που παρουσιάζουν τους τελευταίους μήνες οι ελληνικές εξαγωγές, ολοκλήρωσαν το 2023 οι εμπορευματικές συναλλαγές της Ελλάδας. Ο λόγος για την εντυπωσιακή μείωση του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο, το οποίο συρρικνώθηκε κατά 21% στο διάστημα Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου της περσινής χρονιάς.
Στον αντίποδα, οι ελληνικές εξαγωγές συνέχισαν να κινούνται πτωτικά, στη σκιά της διεθνούς αβεβαιότητας και των πολεμικών συγκρούσεων σε Γάζα και Ουκρανία, κλείνοντας τη χρονιά με μείωση 8,5%. Παρ’ όλα αυτά, η κάμψη περιορίστηκε χάρη στη δυναμική που εξακολουθούν να έχουν τα ελληνικά προϊόντα και οι υπηρεσίες στη διεθνή αγορά.
Σχολιάζοντας τα παραπάνω, η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων Χριστίνα Σακελλαρίδη ανέφερε τα εξής: «Κόντρα στη διεθνή αβεβαιότητα και την επιδείνωση των συνθηκών στις διεθνείς αγορές, οι ελληνικές εξαγωγές κατάφεραν να περιορίσουν τις απώλειες σε αξία και να διατηρήσουν ανοιχτούς τους δίαυλους με τους διεθνούς συνεργάτες τους. Η συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος συνιστά μια εξαιρετικά ενθαρρυντική εξέλιξη, η οποία επιτρέπει συγκρατημένη αισιοδοξία για τη συνέχεια».
Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές, για το διάστημα Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου του 2023, μειώνονται συνολικά κατά 4,71 δισ. ευρώ ή κατά -8,5% και κατήλθαν σε 50,41 δισ. ευρώ από 55,12 δισ. ευρώ που ήταν στο 2022.
Η Ιταλία, σημαντικότερος εμπορικός εταίρος
Η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το 2023 να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ η Βουλγαρία καταλαμβάνει τη 2η θέση, όπως ακριβώς και το 2022. Η Γερμανία υποχωρεί στην 3η θέση, την οποία κατείχε και το 2022, χάνοντας όμως τη 2η που παραδοσιακά κατείχε. Έπεται η Κύπρος καταλαμβάνοντας την 4η θέση, όπως ακριβώς και το περσινό έτος με ισχνή άνοδο των εξαγωγών κατά 1,2%.
Ακολουθούν οι ΗΠΑ, οι οποίες βρίσκονται στην 5η από την 6η θέση που κατείχαν το 2022, παρά τη μείωση των εξαγωγών προς την εν λόγω χώρα κατά -5%, η Ισπανία προς την οποία καταγράφεται πολύ μικρή υποχώρηση των εξαγωγών (-1,7%) και το Ην. Βασίλειο στις θέσεις 6 και 7, για την μεν Ισπανία δύο θέσεις πιο ψηλά, για το δε Ην. Βασίλειο στην ίδια θέση, σε σύγκριση με την περσινή χρονιά. Στην 8η θέση βρίσκεται η Ρουμανία (από 10η) και έπεται η Τουρκία, προς την οποία η πολύ μεγάλη υποχώρηση των ελληνικών εξαγωγών που σημειώθηκε (κατά -27,3%), την οδήγησε τέσσερις θέσεις πιο χαμηλά, με αποτέλεσμα να κατακτήσει την 9η από την 5η θέση που κατείχε το 2022. Την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών των ελληνικών εξαγωγών συμπληρώνει η Γαλλία, η οποία βρισκόταν στη 12η θέση κατά το δωδεκάμηνο του 2022.
Πλην της πρώτης δεκάδας των χωρών-πελατών των ελληνικών προϊόντων για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2023, αξίζει να σημειωθεί η σημαντική αύξηση των εξαγωγών (142,4%) και μεγάλη άνοδος στην κατάταξη της Ουκρανίας (17η θέση από 34η) και της Αιγύπτου (23η από 30ή) με αύξηση 33,6%. Η υποχώρηση της Σαουδικής Αραβίας (30ή από 22η) με πτώση -29,4% και η άνοδος της Σλοβακίας (42η από 51η) με αύξηση 16,8% σε σχέση με το 2022. Τέλος, η πτώση της Τυνησίας (46η από 23η) με συρρίκνωση -67,4% και η βελτίωση της θέσης της Μολδαβίας (53η από 77η) με αύξηση 195,9%.
Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, σημειώνεται μείωση κατά -6,5% προς την Ε.Ε. Οι αποστολές προς τις 18 χώρες της Ευρωζώνης υποχωρούν κατά -4,1%, ενώ καθοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς όλες σχεδόν τις οικονομικές ενώσεις με μόνες εξαιρέσεις τις, μικρές σε αξία, εξαγωγές προς τις χώρες MERCOSUR (22,6%) και τους εφοδιασμούς των πλοίων (-0,1%). Αναλυτικότερα, προς τις χώρες του ΟΟΣΑ, καταγράφεται πτώση της τάξης του -6,5% και προς τις χώρες του G7 κατά -5,5%. Οι εξαγωγές προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) υποχωρούν κατά -14%, ενώ προς τις χώρες της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής κατά -12,5%. Ακολουθούν οι αποστολές ελληνικών προϊόντων προς τις χώρες OPEC (-8,7%), τη Βόρεια Αφρική (-13,8%), τη Βόρεια Αμερική (-3%), τις Χώρες του Κόλπου (-12,5%), τις χώρες BRICS (-20%), τις Χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής (-41,4%) και την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (-20,3%).
Η σύνθεση των εξαγωγών
Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η μείωση κατά -8,5% προκύπτει κυρίως από τις πτωτικές τάσεις των βιομηχανικών προϊόντων που παρουσιάζουν υποχώρηση κατά -4% και των καυσίμων που παρουσιάζουν πτώση κατά -21,5%. Ενισχυμένες, όμως, καταγράφονται οι εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων κατά 12,8%. Οι εξαγωγές πρώτων υλών εμφανίζουν μείωση της τάξεως του -18,4%, ενώ και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα υποχωρούν κατά -12,8%.
Τα προϊόντα πετρελαίου αποτελούν και για το 2023, το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, με μείωση, όμως, -17,6% σε σχέση με το 2022. Τη 2η θέση καταλαμβάνουν τα φάρμακα (από 3η), με αύξηση της αξίας τους κατά 10,4%. Στην 3η θέση υποχωρεί από τη 2η, το φυσικό αέριο εξαιτίας της τεράστιας υποχώρησης της αξίας του κατά -42,4%, σε σχέση με το 2022. Στην 4η από την 5η θέση ανέρχονται τα προϊόντα αλουμινίου παρά την ισχνή αύξηση της αξίας τους (1,2%). Στην 5η θέση αναδύεται, από την 7η θέση που κατείχε, το παρθένο ελαιόλαδο, ενώ την 6η θέση συνέχισαν να καταλαμβάνουν τα άλλα τυριά, παρά την άνοδο κατά 21,2%. Την 7η θέση, από 8η, καταλαμβάνουν τα άλλα ψάρια, ενώ την 8η, από την 4η, η ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με το δωδεκάμηνο του 2022 με πτώση -51,9%.
Στην 9η και 10η θέση βρίσκονται οι εξαγωγές ασφάλτου από πετρέλαιο και λοιπών φρέσκων λαχανικών, για τη δε άσφαλτο σκαρφαλώνοντας στη σειρά κατάταξης κατά έξι θέσεις, για τα μεν λοιπά φρέσκα λαχανικά κατά μία θέση, αντίστοιχα, στη σχετική λίστα.
Οι εισαγωγές στο διάστημα Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2023 μειώθηκαν κατά 12,74 δις. ευρώ ή κατά -13,8%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 79,87 δισ. ευρώ έναντι 92,61 δισ. ευρώ κατά το δωδεκάμηνο του 2022. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα συρρικνώθηκε κατά 8,03 δισ. ευρώ, ή κατά -21,4% και άγγιξε την εξεταζόμενη περίοδο τα -29,46 δισ. ευρώ από -37,49 δισ. ευρώ το 2022.
Οι εξελίξεις κατά γεωγραφικές περιοχές και χώρες
Διακόπτεται το ανοδικό μομέντουμ, των πρώτων μηνών, για τις ελληνικές εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2023. Η συρρίκνωση αυτή οφείλεται τόσο στην υποχώρηση που καταγράφεται στις ελληνικές εξαγωγές προς την ΕΕ όσο και στις πτωτικές τάσεις των ελληνικών αποστολών προς τις Τρίτες Χώρες. Συγκεκριμένα, η υποχώρηση προς την ΕΕ, είναι στο -6,8%, ενώ προς τις Τρίτες Χώρες είναι της τάξης του -11,1%. Οι εξαγωγές που κατευθύνονται προς χώρες της ΕΕ είναι πλέον το 57,1% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, έναντι 42,9% που κατευθύνονται προς Τρίτες Χώρες.
Α) Οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση
Πιο αναλυτικά, οι αποστολές προς την Ε.Ε. διαμορφώθηκαν στα 28.538,8 εκ. € το 2023 από 30.525,7 εκ. € κατά το 2022.
Οι εξαγωγές προς την Ευρωζώνη (18), υποχώρησαν κατά -4,1% (από 21.553,3 εκ. € σε 20.677,2 εκ. €) και απορρόφησαν το 41% των συνολικών εξαγωγών της χώρας στο εξεταζόμενο διάστημα. Από τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφεται αυξητική τάση στις εξαγωγές προς μόλις 8 από τους 18 κυριότερους προορισμούς της Ευρωζώνης. Αυτοί είναι η Κύπρος, η Γαλλία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Σλοβακία και η Εσθονία προς τους οποίους οι ελληνικές αποστολές κυμάνθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το δωδεκάμηνο του 2022. Αναλυτικότερα, οι ελληνικές αποστολές προς την Κύπρο αυξήθηκαν κατά 1,2% και άγγιξαν τα 3,30 δισ. € από 3,26 δισ. €, προς τη Γαλλία κατά 6% (σε 1,79 δισ. € από 1,69 δισ. €), την Ολλανδία κατά 4,9% (σε 1,28 δισ. € από 1,22 δισ. €), το Βέλγιο κατά 5,9% (σε 737,9 εκ. € από 696,5 εκ. €), την Αυστρία κατά 10,6% (σε 514,2 εκ. € από 464,8 εκ. €), την Ιρλανδία κατά 8% (σε 273,5 εκ. € από 253,2 εκ. €), τη Σλοβακία κατά 16,8% (σε 229 εκ. € από 196 εκ. €) και τη Εσθονία κατά 40,4% (σε 94,4 εκ. € από 67,2 εκ. €).
Πιο συγκεκριμένα, εξετάζοντας τους λοιπούς δέκα κυριότερους προορισμούς εντός Ευρωζώνης: οι εξαγωγές προς την Ιταλία -κυριότερη χώρα προορισμού ελληνικών εξαγωγών- εμφανίζουν μείωση κατά -8,9% (από 6.459,2 εκ. € σε 5.882,6 εκ. €), όπως και προς τη Γερμανία, 2η κυριότερη χώρα προορισμού, κατά -4,1% (από 3.557,3 εκ. € σε 3.412,1 εκ. €).
Ακολουθούν στη σειρά -με κριτήριο την αξία εξαγωγών- η Ισπανία με υποχώρηση των εξαγωγών μόλις κατά -1,7% (από 2.108,9 εκ. € σε 2.072,5 εκ. €), η Μάλτα που εμφανίζει μείωση των αποστολών κατά -40,5% (από 732,2 εκ. € σε 435,8 εκ. €) και η Σλοβενία με πτώση των ελληνικών εξαγωγών κατά -21,3% (από 486 εκ. € σε 382,7 εκ. €). Στην 6η θέση στη σχετική λίστα, βρέθηκαν οι εξαγωγές προς την Πορτογαλία οι οποίες συρρικνώθηκαν κατά -15% (από 344,9 εκ. € σε 293,2 εκ. €) και ακολουθούν οι εξαγωγές προς τη Φινλανδία οι οποίες μειώνονται κατά -21,1% (από 201,3 εκ. € σε 158,8 εκ. €).
Τον κατάλογο με τις κυριότερες αγορές ελληνικών προϊόντων από τις χώρες της Ευρωζώνης συμπληρώνουν τρεις ακόμη προορισμοί. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές προς το Λουξεμβούργο συρρικνώθηκαν κατά -52,6% (από 163 εκ. € σε 77,3 εκ. €), προς τη Λιθουανία μειώθηκαν κατά -0,7% (από 69,8 εκ. € σε 69,3 εκ. €) και τέλος προς τη Λετονία υποχώρησαν κατά -6,5% (από 50,6 εκ. € σε 47,3 εκ. €).
Όσον αφορά στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη, οι εξαγωγές κινήθηκαν πτωτικά προς αυτές κατά -12,4% και κατήλθαν στα 7.861,6 εκ. € από 8.972,4 εκ. €.
Η Βουλγαρία -κυριότερος πελάτης για τα ελληνικά προϊόντα στην εν λόγω κατηγορία χωρών - εμφανίζει υποχώρηση των εξαγωγών (-22,2%, από 4.550,2 εκ. € σε 3.541 εκ. €) και ακολουθούν (με βάση το μέγεθος των εξαγωγών), η Ρουμανία με μείωση μόλις κατά -0,5% (από 1.835,1 εκ. € σε 1.826,3 εκ. €) και η Ουγγαρία με ελαφρά υποχώρηση κατά -2,1% (από 487,2 εκ. € σε 476,8 εκ. €). Η Τσεχία σημειώνει πτώση -8,1% (από 417,8 εκ. € σε 384,1 εκ. €), όπως και η Σουηδία κατά -9,3% (από 376,7 εκ. € σε 341,6 εκ. €). Τέλος, ακολουθούν η Κροατία με συρρίκνωση των εξαγωγών κατά -15,2% (από 325 εκ. € σε 275,8 εκ. €) και η Δανία με υποχώρηση κατά -6,9% (από 235,1 εκ. € σε 218,8 εκ. €) στο έτος 2023.
Β) Οι εξαγωγές προς Τρίτες Χώρες (εκτός ΕΕ)
Τα μεγαλύτερα μερίδια ελληνικών εξαγωγών εκτός προορισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφορούν αποστολές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) (μερίδιο 18,4% στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών) και προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής με μερίδιο 11,8%, για το έτος 2023. Αξιοσημείωτα μερίδια διατηρούν στο εξεταζόμενο δωδεκάμηνο οι εξαγωγές προς τη Β. Αμερική (5.1%) και προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ. Ανατολής) (4,5%).
Οι εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) καταγράφουν μείωση για το εξεταζόμενο διάστημα του 2023, της τάξης του -10.1%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι εξαγωγές προς τους τέσσερις κυριότερους πελάτες της χώρας μας, στην εν λόγω περιοχή, υποχώρησαν αισθητά. Πιο συγκεκριμένα, προς το Ην. Βασίλειο μειώθηκαν κατά -10,2% (σε 1.935,7 εκ. € από 2.155,1 εκ. €), γεγονός όμως που δεν το επηρέασε να διατηρήσει την 7η θέση στην κατάταξη των κυριότερων προορισμών ελληνικών προϊόντων που κατείχε και το 2022. Έντονα καθοδική (-27,3%) είναι η πορεία της αξίας των εξαγωγών που καταγράφεται προς την Τουρκία (σε 1.817,8 εκ.€ από 2.501,8 εκ. €), με αποτέλεσμα την πτώση της κατά τέσσερις ολόκληρες θέσεις, από την 5η στην 9η, στο δωδεκάμηνο του 2023. Σημαντικά μειωμένες είναι και οι εξαγωγές που επιτεύχθηκαν προς τη Βόρεια Μακεδονία (-21,9%) σε 1.380,5 εκ.€ από 1.767,8 εκ.€, όπου και την οδήγησαν σε υποχώρηση στην 13η από τη 11η θέση που βρισκόταν το δωδεκάμηνο του 2022 και προς το Γιβραλτάρ (-4,7%), στα 1.153,4 εκ.€ από 1.210,8 εκ.€, το οποίο και κατέλαβε την 15η θέση και αυτό το έτος, όπως και το περσυνό.
Οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων προς την Ουκρανία υπερδιπλασιάστηκαν (142,4%, σε 830,4 εκ.€ από 342,6 εκ.€), με αποτέλεσμα να «εκτοξευθεί» η Ουκρανία από την 34η θέση που κατείχε στο 2022, στην 17η στην εξεταζόμενη περίοδο, ενώ οι αποστολές προς την Αλβανία συρρικνώθηκαν (-16,3%) σε σχέση με το διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022 (σε 713,3 εκ.€ από 852,7 εκ.€), με αποτέλεσμα να βρεθεί δύο θέσεις πιο χαμηλά στη σειρά κατάταξης και να καταλάβει την 19η από την 17η θέση που κατείχε, το 2022. Ακολουθούν οι αποστολές των ελληνικών προϊόντων προς τη Σερβία με μείωση -9% (σε 414,4 εκ.€ από 455,5 εκ.€). και την Ελβετία με -0,8% (σε 238,3 εκ.€ από 240,2 εκ.€). Έντονα συρρικνωμένες (-21,4%) απεικονίζονται οι εξαγωγές προς το Μαυροβούνιο (σε 231,3 εκ.€ από 294,4 εκ.€). Τελευταίοι πελάτες των ελληνικών εξαγωγών με αξία μεγαλύτερη ή ίση των 50 εκ.€, προς την εν λόγω περιοχή, είναι η Νορβηγία με άνοδο 2,3% (σε 134,5 εκ.€ από 131,5 εκ.€), η Μολδαβία με τριπλασιασμένες τις ελληνικές αποστολές (195,9%, σε 130,7 εκ.€ από 44,2 εκ.€) και το Κόσοβο με αύξηση 27,4% (σε 109,7 εκ.€ από 86,1 εκ.€).
Συρρικνωμένες παρουσιάζονται οι εξαγωγές προς τη Ρωσία κατά -38,4% (σε 96,3 εκ.€ από 156,4 εκ.€) ενώ ελαφρώς αυξημένες είναι προς τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (3,4%, σε 55,9 εκ.€ από 54 εκ.€), για το έτος 2023.
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής καταγράφουν μείωση κατά -12,5% (από 6.787,1 εκ.€ σε 5.937,7 εκ.€). Αυξητικές τάσεις καταγράφονται για 5 μόνο προορισμούς, εκ των οποίων οι 2 έχουν εξαγωγές ίσες ή λιγότερες από 160 εκ.€. Αξίζει επίσης να επισημανθεί, ότι ένα σημαντικό μέρος των προϊόντων που κατευθύνονται σε πολλές από τις χώρες της εν λόγω περιοχής είναι πετρελαιοειδή.
Πιο αναλυτικά, με κριτήριο την αξία των εξαγωγών κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2023, πρώτος πελάτης των ελληνικών προϊόντων για την περιοχή αναδεικνύεται η Λιβύη με μείωση (-14,7%) των αποστολών (στα 1.579,8 εκ.€ από 1.851,2 εκ.€). Ακολουθεί ο Λίβανος προς τον οποίο επίσης καταγράφεται πτώση των ελληνικών εξαγωγών κατά -9,9% (στα 1.425,3 εκ.€ από 1.582,3 εκ.€) και στην 3η θέση το Ισραήλ με υποχώρηση (-22,7%) των ελληνικών αποστολών όπου άγγιξαν μόλις τα 657 εκ.€ από 850 εκ.€.
Στην 4η θέση της σχετικής λίστας βρίσκεται η Αίγυπτος με διεύρυνση των εξαγωγών κατά 33,6% (στα 505,6 εκ.€ από 378,5 εκ.€), ενώ στην 5η θέση είναι τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα με άνοδο της τάξεως του 11,9% (στα 395,1 εκ.€ από 353 εκ.€). Ακολουθούν η Σαουδική Αραβία με πτώση -29,4% (στα 382,8 εκ.€ από 542,5 εκ.€) και το Μαρόκο με αύξηση 4,6% (στα 318,9 εκ.€ από 304,8 εκ.€). Ο σχετικός κατάλογος των κυριότερων πελατών ελληνικών προϊόντων κλείνει με την Τυνησία, την Αλγερία και το Ιράκ. Προς τη μεν Τυνησία οι εξαγωγές συρρικνώνονται κατά -67,4% (στα 175,5 εκ,€ από 539,1 εκ.€), ενώ προς τη δε Αλγερία αυξάνονται κατά 49,7% (στα 162,9 εκ.€ από 108,8 εκ.€). Τέλος, οι ελληνικές αποστολές προϊόντων προς το Ιράκ σχεδόν τριπλασιάζονται (160,6%) και αγγίζουν τα 122,3 εκ.€ έναντι 47 εκ.€ στο 2022.
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ. Ανατολής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2023 εμφάνισαν ποσοστιαία μείωση της τάξης του -18,3% σε σχέση με το περσινό δωδεκάμηνο. Άγγιξαν μόλις τα 2.292,5 εκ.€ από 2.806,3 εκ.€.
Πιο αναλυτικά, με σειρά βάσει αξίας εξαγωγών, πρώτος πελάτης ελληνικών προϊόντων στην εξεταζόμενη περιοχή για το έτος 2023 είναι η Νότια Κορέα, παρά την πτώση των εξαγωγών κατά -16,7% (από 726,8 εκ.€ σε 605,4 εκ.€) καταλαμβάνοντας την 21η θέση ανάμεσα στις σημαντικότερες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδος, υποχωρώντας κατά μία θέση (20η) σε σύγκριση με το 2022.
Η Κίνα καταλαμβάνει τη 2η θέση στην εξεταζόμενη περιοχή με υποχώρηση όμως των εξαγωγών και σε αυτή την περίπτωση (-5,7%, από 407,7 εκ.€ σε 384,6 εκ.€). Γεγονός όμως που δεν επηρέασε δυσμενώς την κατάταξή της στις 100 σημαντικότερες εξαγωγικές αγορές της χώρας μας, με αποτέλεσμα να ανέλθει στην 28η θέση, από την 29η θέση την οποία και κατείχε στο δωδεκάμηνο του 2022.
Από τις υπόλοιπες χώρες με αξιοσημείωτη αξία εξαγωγών, ξεχωρίζει η ισχνή υποχώρηση των εξαγωγών προς την Ιαπωνία, οι εξαγωγές προς την οποία κατήλθαν στα 307,2 εκ.€ από 311,2 εκ.€ (-1,3%), επίδοση όμως που παρά ταύτα την κατατάσσει στην 34η από την 36η θέση στη λίστα των κυριότερων προορισμών ελληνικών προϊόντων.
Την 4η θέση ανάμεσα στις χώρες της Ασίας κατέχει η Ινδία με συρρίκνωση των εξαγωγών κατά -36,9% (στα 148,2 εκ.€ από 234,7 εκ.€), ενώ υποχώρησαν στο ήμισυ (-56,8%) και οι ελληνικές αποστολές προς τη Σιγκαπούρη, που έφτασαν στα 120,2 εκ.€ από 278,3 εκ.€ που ήταν στο 2022.
Τέλος, υπερτριπλασιασμός (241,9%) των ελληνικών εξαγωγών, καταγράφεται προς τη Μαλαισία αγγίζοντας τα 110 εκ.€ από 32,2 εκ.€, όταν προς τη Γεωργία αγγίζουν μόλις και μετά βίας τα 103,5 εκ.€ από 262,2 εκ.€. υποχωρώντας κατά -60,5%,
Η ελαφριά υποχώρηση κατά -3% των εξαγωγών προς τη Β. Αμερική (από 2.632,5 εκ.€ σε 2.554,5 εκ.€), οφείλεται στην πτώση της αξίας των αποστολών προς τον σημαντικότερο πελάτη ελληνικών προϊόντων στην εν λόγω περιοχή, τις ΗΠΑ, κατά ποσοστό -5% (από 2.228,4 εκ.€ σε 2.117 εκ.€). Οι εξαγωγές προς τον Καναδά αυξήθηκαν κατά 4,2% συγκριτικά με το δωδεκάμηνο του 2022 (από 263 εκ.€ σε 274 εκ.€), ενώ προς το Μεξικό κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση (από 141,1 εκ.€ σε 163,5 εκ.€ ή 15,9%).
Προκειμένου να ολοκληρωθεί ο χάρτης των προορισμών των ελληνικών εξαγωγών, παρατίθενται παρακάτω τα στοιχεία για τις αποστολές προς τις υπόλοιπες περιοχές, οι οποίες όμως συγκεντρώνουν πολύ μικρό μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών.
Συγκεκριμένα, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής, αυξήθηκαν ελαφρώς κατά το εξεταζόμενο διάστημα (2,7%) και ανήλθαν μόλις στα 431,6 εκ.€ από 420,3 εκ.€ το περσινό δωδεκάμηνο. Η μεγάλη υποχώρηση (-17,9%) των αποστολών προς τον Παναμά (από 207,1 εκ.€ σε 170,1 εκ.€) κατάφερε να αντισταθμιστεί από την τεράστια αύξηση (434,4%) της αξίας των αποστολών προς την Αργεντινή (από 15,4 εκ.€ σε 82,5 εκ.€). Σημαντική είναι η μείωση των εξαγωγών κατά -9,1% προς τις Μπαχάμες (από 91,4 εκ.€ σε 83 εκ.€) και κατά -6,9% προς τη Βραζιλία (από 55,1 εκ.€ σε 51,3 εκ.€), καθώς και η υποχώρηση των αποστολών προς τη Χιλή όπου άγγιξαν μόλις τα 25,8 εκ.€ και προς τον Ισημερινό τα 15 εκ.€. Πτωτικές είναι και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τη Βενεζουέλα (από 2,1 εκ.€ σε 1,6 εκ.€ ή -21,4%), προς τον Αγ. Βικέντιο (από 2,2 εκ.€ σε 1,1 εκ.€ ή -50,8%) και προς την Ονδούρα (από 1,1 εκ.€ σε 1,0 εκ.€ ή -6,1%).
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την Ωκεανία, σημείωσαν μείωση -21.8% (από 265,7 εκ.€ σε 207.7 εκ.€). Έντονα πτωτική είναι η πορεία των εξαγωγών τόσο προς την Αυστραλία (από 233,8 εκ.€ σε 190,1 εκ.€ ή -18,7%), όσο και προς τη Ν. Ζηλανδία (από 31,9 εκ.€ σε 17,6 εκ.€ ή -44,9%).
Οι, επίσης χαμηλές σε αξία, εξαγωγές προς τις Χώρες της Αφρικής (πλην Βόρειας Αφρικής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2023 υποχώρησαν κατά -14,2%, σε σχέση με το 2022, και κατήλθαν στα 202,8 εκ.€ από 236,3 εκ.€. Ως προς τους κύριους πελάτες ελληνικών προϊόντων προς την εν λόγω περιοχή, αξίζει να αναφερθεί η σημαντική υποχώρηση προς τη Δημοκρατία της Ν. Αφρικής (από 115,9 εκ.€ σε 95,3 εκ.€ ή -17,8%) και η ολίσθηση των εξαγωγικών επιδόσεων (-79,1%) προς την Κένυα (από 33,9 εκ.€ σε 7,1 εκ.€). Η αύξηση των ελληνικών αποστολών προς τη Νιγηρία κατά 4,3% (από 66,3 εκ.€ σε 69,1 εκ.€) και προς τη Γκάνα κατά 232,1% (από 6 εκ.€ σε 19,8 εκ.€) δεν κατάφερε να αλλάξει το πρόσημο των εξαγωγών στην εν λόγω περιοχή.
Οι εισαγωγές
Όσον αφορά στις εισαγωγές, παρατηρείται πτώση (-13,8%) για το δωδεκάμηνο του 2023 και η αξία τους διαμορφώνεται σε 79.868,2 εκ.€ από 92.608,3 εκ.€.
Πρακτικώς στάσιμες (-0,2%), παρουσιάζονται οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εισαγωγές από τις 18 χώρες της Ευρωζώνης εμφανίζουν αύξηση 0,7%, ενώ εκείνες από τις χώρες μέλη της ΕΕ που δεν είναι ενταγμένες στη ζώνη του ευρώ υποχωρούν κατά -3,6%. Άξιες αναφοράς, σχετικά με τις τάσεις των εισαγωγών από την προαναφερθείσα περιοχή, είναι η σημαντική αύξηση των εισαγωγών από την Ολλανδία αλλά και οι μικρότερες αυξήσεις από Γαλλία και Ισπανία. Οι εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Ευρώπης (εκτός ΕΕ) καταγράφουν βαθιά πτώση της τάξης του -43,1% και ξεχωρίζουν οι μειώσεις των εισαγωγών από την Τουρκία και ιδίως τη Ρωσία.
Μείωση της τάξεως του -21,2% των εισαγωγών παρατηρείται από τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική που οφείλεται στις 6 από τις 7 κυριότερες αγορές προέλευσης των ελληνικών εισαγωγών. Η πολύ μεγάλη υποχώρηση των εισαγωγών από τον μεγαλύτερο προμηθευτή της χώρας μας στην εν λόγω περιοχή, το Ιράκ, κατά -22,6% διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στις εισαγωγές απ’ την εν λόγω περιοχή. Πτώση καταγράφουν και οι εισαγωγές από τη Λιβύη (-16%), την Αίγυπτο (-14,2%), τη Σαουδική Αραβία (-48,5%), την Αλγερία (-16%) και το Ισραήλ (-32,5%).
Συρρικνωμένες στο ήμισυ (-54%) είναι οι εισαγωγές από τις χώρες της Β. Αμερικής εξαιτίας της υποχώρησης των εισαγωγών τόσο από τις ΗΠΑ (-56,5%), όσο και από τον Καναδά (-11,3%) και το Μεξικό (-24,3%). Μειωμένες είναι οι εισαγωγές από τις λοιπές (πλην Μ. Ανατολής) χώρες της Ασίας (-5.2%), όπου η υποχώρηση της αξίας των εισαγωγών από την Κίνα (-12,7%) δεν αντισταθμίστηκε από την άνοδο της αξίας τους από το Καζακστάν (27,5%). Περιορισμένες είναι και οι εισαγωγές, από τον τρίτο κυριότερο προμηθευτή της χώρας μας από την εν λόγω περιοχή, το Αζερμπαϊτζάν (-45,3%).
Ενισχυμένες είναι οι -χαμηλές σε αξία- εισαγωγές από τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής (10,1%), ενώ υποχωρούν κατά -9,7% οι –ακόμα πιο χαμηλές σε αξία- εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Αφρικής (πλην Β. Αφρικής), σε σχέση με το περσυνό δωδεκάμηνο και αποτελούν μόλις το 0,5% του συνόλου των εισαγωγών κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Τέλος, αυξημένες παρουσιάζονται οι εισαγωγές από τις χώρες της Ωκεανίας (9,3%).
Οι επιδόσεις κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων
Με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2023 για τις εξαγωγές κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, «σπάει» το ανοδικό μομέντουμ των πρώτων μηνών του έτους, για τις ελληνικές εξαγωγές, οι οποίες πλέον μειώνονται στο εξεταζόμενο έτος κατά -8,5%. Πιο συγκεκριμένα ελαφρώς μειωμένες εμφανίζονται οι εξαγωγές των Βιομηχανικών Προϊόντων (-4%), ενώ των Καυσίμων και των Πρώτων Υλών υποχωρούν αισθητά (-21,5% και -18,4%). Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται οι αποστολές των Αγροτικών Προϊόντων με αύξηση της αξίας τους κατά 12,8%. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές των Λοιπών προϊόντων υποχωρούν κατά -12,8%.
Αναλυτικότερα, όσον αφορά στα βιομηχανικά προϊόντα, η πτώση (-4%) των εξαγωγών, σε 21.595,1 εκ.€ από 22.494,8 εκ.€, οφείλεται στη μείωση των εξαγωγών της κυριότερης υποκατηγορίας «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» κατά -9,4% (σε 7.267,4 εκ.€ από 8.020,7 εκ.€). Ελαφρώς μειωμένες (-1,8%) παρουσιάζονται οι εξαγωγικές επιδόσεις της υποκατηγορίας «χημικά προϊόντα & συναφή μ.α.κ.», οι οποίες και άγγιξαν τα 5.860,3 εκ.€ από 5.965,5 εκ.€, σε σχέση με το 2022. Μικρή ποσοστιαία αύξηση καταγράφουν οι εξαγωγές της υποκατηγορίας «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» κατά 1,5% (σε 4.945,7 εκ.€ από 4.871,5 εκ.€), ενώ συρρικνωμένες παρουσιάζονται εκείνες της υποκατηγορίας «διάφορα βιομηχανικά είδη» (-3,2%, σε 3.521,6 εκ.€ από 3.637,1 εκ.€), κατά τη διάρκεια του εξεταζόμενου έτους.
Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζουν σημαντική άνοδο (12,8%) με την αξία τους να ανέρχεται σε 10.162,9 εκ.€ το δωδεκάμηνο του 2023, από 9.012 εκ.€ το περσινό αντίστοιχο διάστημα. Η άνοδος αυτή προκύπτει από την ενίσχυση των εξαγωγών και στις τρεις υποκατηγορίες αγροτικών προϊόντων. Συγκεκριμένα, σημαντική ποσοστιαία αύξηση καταγράφουν οι εξαγωγές στην υποκατηγορία «τρόφιμα & ζώα ζωντανά» κατά 9,2% (σε 7.471,3 εκ.€ από 6.842,9 εκ.€), στην υποκατηγορία «ποτά & καπνός» 11,5% (σε 1.267,2 εκ.€ από 1.136 εκ.€) και αυτές στην υποκατηγορία «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης» κατά 37,9% (σε 1.424,4 εκ.€ από 1.033,1 εκ.€), με αποτέλεσμα να αποτελέσουν, τα λάδια, τη δεύτερη κυριότερη υποκατηγορία των αγροτικών προϊόντων.
Ως προς τις υπόλοιπες μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, ξεχωρίζει η μεγάλη πτώση των εξαγωγών καυσίμων κατά -21,5% (σε 16.476,2 εκ.€ από 20.995,6 εκ.€), οι οποίες κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2023, καταλαμβάνουν μερίδιο 32,7% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, έναντι 38,1% το αντίστοιχο περσινό δωδεκάμηνο. Οι εξαγωγές των πρώτων υλών υποχώρησαν (-18,4%) και άγγιξαν μόλις τα 1.566,7 εκ.€ από 1.919,4 εκ.€. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» καταγράφουν πτώση -12,8% (σε 605,9 εκ.€ από 695,2 εκ.€).
Όσον αφορά στις εισαγωγές, η μείωση κατά -13,8% (σε 79.868,2 εκ.€ από 92.608,3 εκ.€) στην εξεταζόμενη περίοδο, οφείλεται στη μείωση της αξίας των εισαγωγών όλων των υποκατηγοριών με μοναδική εξαίρεση εκείνη των αγροτικών προϊόντων.
Συγκεκριμένα, οι εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων που αποτελούν και κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2023 τη σημαντικότερη κατηγορία εισαγόμενων προϊόντων (56,1% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών), μειώθηκαν μόλις κατά -2,8% (σε 44.841 εκ.€ από 46.111,9 εκ.€).
Πιο αναλυτικά, ως προς τα βιομηχανικά προϊόντα: η κυριότερη υποκατηγορία «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» παρουσιάζει αύξηση των εισαγωγών κατά 4,9% (σε 15.973,9 εκ.€ από 15.229,4 εκ.€), η οποία όμως αντισταθμίστηκε από την πτωτική πορεία των εισαγωγών για τα «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.) τα οποία και υποχωρούν στα 11.395 εκ.€ από 12.138,4 εκ.€ (-6,1%) και για τα «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» στα 9.168,1 εκ.€ από 10.342,8 εκ.€ (-11,4%). Στα ίδια περίπου επίπεδα διαμορφώνονται οι εισαγωγές της υποκατηγορίας «διάφορα βιομηχανικά είδη» (8.304 εκ.€ από 8.401,3 εκ.€ ή -1,2%).
Οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, κατέγραψαν ελαφριά άνοδο (+1,7%) και έφτασαν στα 9.637,4 εκ.€ από 9.472,5 εκ.€. Η ανοδική αυτή τάση οφείλεται στην αντίστοιχη μεγέθους ενίσχυση των εισαγωγών (+1,9%) της σημαντικότερης υποκατηγορίας «τρόφιμα και ζώα ζωντανά» (8.207,1 εκ.€ από 8.055,9 εκ.€). Ανοδικά όμως κινήθηκαν και οι εισπράξεις της υποκατηγορίας «ποτά και καπνός» και ανήλθαν σε 949,8 εκ.€ από 850,7 εκ.€ (+11,6%). Όσον αφορά τις εισαγωγές της υποκατηγορίας «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης» υποχώρησαν σε 480,6 εκ.€ από 565,8 εκ.€ (-15,1%).
Οι εισαγωγές καυσίμων κατέγραψαν σημαντική μείωση (-32,1%) και άγγιξαν μόλις τα 22.770,3 εκ.€ από 33.532,1 εκ.€. Το μερίδιό τους στο σύνολο των εισαγωγών, έφτασε μόλις το 28,5%, από 36,2% που ήταν το περσινό δωδεκάμηνο.
Τέλος, οι εισαγωγές πρώτων υλών υποχώρησαν, κατά -14,8%, στα 1.918,4 εκ.€ από 2.251,9 εκ.€. όταν οι εισαγωγές της πολύ χαμηλής σε αξία κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» κατρακύλησαν κατά -43,5% και κατήλθαν στα 701,1 εκ.€ από 1.239,9 εκ.€ που ήταν το 2022.