Η εκτέλεση του προϋπολογισμού 2024 τον Ιανουάριο φαινομενικά είναι εντυπωσιακή. Πρωτογενές πλεόνασμα 2,1 δισ. ευρώ σε τροποποιημένη ταμειακή βάση έναντι στόχου για πλεόνασμα 1,1 δισ. ευρώ, με τα φορολογικά έσοδα να ξεπερνούν τα 5,6 δισ. ευρώ, με υπέρβαση 461 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.
Οι επιδόσεις αυτές θα ήταν ικανές να καλλιεργήσουν ένα κύμα προσδοκιών νέων παροχών από διάφορες επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες. Ίσως γι’ αυτό το ΥΠΕΘΟ έσπευσε προκαταβολικά να διευκρινίσει ότι περίπου 750 εκατ. ευρώ από την υπέρβαση στο πλεόνασμα αφορά ετεροχρονισμένες εισπράξεις, οι οποίες είτε δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είτε επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2023 και όχι του 2024.
Είχαν προηγηθεί άλλωστε δηλώσεις του ΥΠΕΘΟ Κωστή Χατζηδάκη (στο OPEN), σύμφωνα με τις οποίες «δεν έχουμε ατελείωτες δυνατότητες» και «δεν μπορούμε να δώσουμε άλλα» ενώ και ο υπουργός Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης (στον ΣΚΑΪ) είχε διαμηνύσει πως «δεν υπάρχει ίχνος δημοσιονομικού χώρου».
Όλα αυτά σε ένα πλαίσιο όπου οι αγρότες, παρά τις νέες παροχές από την κυβέρνηση, συνεχίζουν τις διεκδικήσεις και στην κοινωνία έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται προσδοκίες για «Δώρο Πάσχα», λίγες εβδομάδες πριν τις ευρωεκλογές. Το τελευταίο αφήγημα δεν προέκυψε από το πουθενά, καθώς κυβερνητικά στελέχη άφηναν τις προηγούμενες ημέρες ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο σε συνάρτηση με τις δημοσιονομικές επιδόσεις. Μόνο που για να φανεί το όποιο ίχνος δημοσιονομικού χώρου, θα πρέπει να φτάσουμε τουλάχιστον στον Απρίλιο (επομένως πριν το Πάσχα και πριν τις ευρωεκλογές).
Επί του παρόντος και ενώ οι φορολογούμενοι πρέπει να πληρώσουν έως το τέλος του μήνα τα τέλη κυκλοφορίας, αλλά και την τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος, τα στοιχεία δείχνουν ότι στο τέλος Ιανουαρίου το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2,122 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,118 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ, το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους. Ενδεικτικά, ποσά ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορούν έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τα οποία εισπράχθηκαν ετεροχρονισμένα, καθώς και 205 εκατ. ευρώ που αφορούν σε ετεροχρονισμό πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων, δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ η διαφορά στις καθαρές εισπράξεις φόρων ύψους 399 εκατ. ευρώ προσμετράται σχεδόν στο σύνολό της στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023, επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει σημαντικά από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους.
Άλλωστε, τα παραπάνω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Σε κάθε περίπτωση, η εκτέλεση του προϋπολογισμού φαίνεται να ξεκίνησε με το δεξί. Τα καθαρά έσοδα εμφανίζουν υπέρβαση 825 εκατ. ευρώ (στα 6,549 δισ. ευρώ), στα φορολογικά η υπέρβαση είναι 461 εκατ. ευρώ (στα 5,645 δισ. ευρώ), οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 501 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 62 εκατ. ευρώ από τον στόχο (439 εκατ. ευρώ). Οι δαπάνες, από την άλλη πλευρά, κινούνται σε επίπεδα χαμηλότερα των στόχων, με εξαίρεση τις επενδυτικές, οι οποίες είναι πολλαπλάσιες κατά 213 εκατ. ευρώ λόγω υπερεκτέλεσης του ΠΔΕ.