Στο παρά πέντε της εφαρμογής των μέτρων κατά της ακρίβειας -η εφαρμογή τους εκκινεί την 1η Μαρτίου-, που ανακοινώθηκαν στις 10 Ιανουαρίου και θεσπίστηκαν στο τέλος του περασμένου μήνα, το υπουργείο Ανάπτυξης προχωρά σε εκ βάθρων αλλαγή τους.
Με τις προωθούμενες αλλαγές, τα μέτρα γίνονται οριζόντια επηρεάζοντας πάνω από το 85% των προϊόντων που διατίθενται σήμερα στο σούπερ μάρκετ, αναφέρουν πηγές με γνώση των αλλαγών. Κάτι που επιβεβαιώνουν στο Euro2day.gr και κυβερνητικοί αξιωματούχοι. «Κάνουμε πιο γενικές τις κατηγορίες, ώστε να περιλαμβάνονται και άλλα προϊόντα και προσθέσαμε και κάποιες ακόμη», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Με βάση τα όσα ισχύουν μέχρι σήμερα, από τις υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν τέλη Ιανουαρίου μετά την ψήφιση της τροπολογίας, αρκετά προϊόντα που διακινούνται εντός των σούπερ μάρκετ έμεναν εκτός νυμφώνος και μόνο μια περιορισμένη ομάδα προϊόντων-υποκατηγοριών, 60 στο σύνολο, βρίσκονταν εντός της περιμέτρου των ελέγχων.
Αυτό πρόκειται να αλλάξει άμεσα, πιθανότατα και εντός των επόμενων ωρών, όπως προβλέπουν οι δύο νέες Υπουργικές Αποφάσεις που έχει στα χέρια του το Euro2day.gr. Με τις προωθούμενες νέες Υπουργικές Αποφάσεις, που τροποποιούν τις προγενέστερες, σφίγγει ακόμη περισσότερο ο κλοιός στις προωθητικές ενέργειες και διευρύνεται το πεδίο των κατηγοριών που εμπίπτουν στο μέτρο.
Στη νέα λίστα, οι κατηγορίες μειώνονται μεν στις 59 από 60 που είναι σήμερα, όμως συμπτύσσονται αρκετές από αυτές που υπήρχαν και προστίθενται νέες. Πλέον στη λίστα περιλαμβάνονται σαπούνια και σε υγρή και σε στερεή κατάσταση, όλα τα αλλαντικά και όχι μόνο η γαλοπούλα και η πάριζα, μπαίνει το κρασί, ο χαλβάς, όλες οι κονσέρβες, τα φυτικά προϊόντα και τα επιδόρπια.
Εξειδικεύεται περαιτέρω τι θα ισχύσει στο πεδίο των εκπτώσεων, των πιστώσεων και των άλλων παροχών από τους προμηθευτές προς τα σούπερ μάρκετ. Προστίθεται 13η κατηγορία στα απορρυπαντικά και στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής ενώ γίνονται πολύ πιο αυστηρά τα πρόστιμα.
Οι αλλαγές στα μέτρα
Με βάση τις προωθούμενες αλλαγές, το τρίμηνο μπλόκο στη διενέργεια προωθητικών ενεργειών σε όσους προμηθευτές έχουν προχωρήσει σε ανατιμήσεις μετά τη 10η Ιανουαρίου αφορά τις εξής κατηγορίες προϊόντων:
- Ρύζι
- Ψωμί και ψωμί για τοστ
- Αρτοσκευάσματα
- Φρυγανιές
- Μακαρόνια
- Αλεύρι
- Όσπρια
- Αλλαντικά
- Κονσέρβες
- Κατεψυγμένα ψάρια
- Νωπό χοιρινό
- Νωπό κοτόπουλο και μέρη κοτόπουλου
- Νωπό μοσχάρι
- Γάλα φρέσκο πλήρες και με χαμηλά λιπαρά
- Γάλα υψηλής παστερίωσης (μακράς διάρκειας) πλήρες και με χαμηλά λιπαρά
- Σοκολατούχο γάλα
- Φυτικά ροφήματα
- Γάλα εβαπορέ
- Γιαούρτι και επιδόρπια γιαουρτιού
- Κρέμες και ρυζόγαλο
- Τυρί
- Χυμός τομάτας
- Σάλτσες και κύβοι ζωμών
- Μαγιονέζες
- Κέτσαπ
- Αυγά
- Βούτυρα και μαργαρίνες
- Μαρμελάδες και είδη επάλειψης
- Ελαιόλαδο
- Σπορέλαια
- Κατεψυγμένα λαχανικά
- Κατεψυγμένες ζύμες
- Ζάχαρη και Γλυκαντικές ουσίες
- Προϊόντα βρώμης
- Κρέμα βρεφικής ηλικίας
- Γάλα βρεφικής ηλικίας
- Καφές συσκευασμένος
- Χυμοί
- Αναψυκτικά
- Μπύρα
- Νερό
- Σοκολάτα (στερεή και ροφήματα)
- Κρασί
- Καύσιμες ύλες (καυσόξυλα, pellets, μπρικέτες)
- Απορρυπαντικά παντός είδους
- Χαρτί κουζίνας
- Χαρτί υγείας
- Προϊόντα στοματικής υγιεινής
- Προϊόντα ξυρίσματος
- Σερβιέτες ή ταμπόν
- Σαμπουάν και προϊόντα περιποίησης μαλλιών
- Αφρόλουτρο ή αντίστοιχα
- Σαπούνια σε υγρή και στερεή κατάσταση
- Πάνες ακράτειας
- Πάνες για μωρά
- Μωρομάντηλα
- Σαμπουάν για μωρά
- Τροφές για σκύλους
- Τροφές για γάτες
- Χαλβάς
Για τα προϊόντα των επιχειρήσεων για τα οποία ανακοινώνεται αύξηση τιμής, δεν επιτρέπονται για 3 μήνες οι εξής προωθητικές ενέργειες:
α) η πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι πωλείται σε χαμηλότερη τιμή από οποιαδήποτε τιμή αναφοράς (λ.χ. έκπτωση ή προσφορά),
β) η πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι πωλείται σε συσκευασία που περιέχει επιπλέον ποσότητα ως «δώρο» για τον καταναλωτή,
γ) η πώληση πολυσυσκευασίας, αποτελούμενης από περισσότερα του ενός όμοια μεταξύ τους συσκευασμένα προϊόντα, για την οποία δηλώνεται με οποιοδήποτε τρόπο ότι εμπεριέχει μία ή περισσότερες συσκευασίες «ΔΩΡΟ» ή ότι προσφέρεται σε χαμηλότερη τιμή από οποιαδήποτε τιμή αναφοράς (λ.χ. έκπτωση ή προσφορά),
δ) η πώληση προϊόντος για το οποίο δηλώνεται ότι πωλείται μαζί με άλλο, διαφορετικό, προϊόν ως «ΔΩΡΟ»,
ε) η πώληση προϊόντος με έκπτωση ή προσφορά που παρέχεται από εκπτωτικό κουπόνι, δωροεπιταγή, πόντους αγορών ή άλλα συστήματα επιβράβευσης (λ.χ. loyalty cards),
στ) η συμμετοχή σε οποιοδήποτε φυλλάδιο ή διαφήμιση λιανοπωλητή που αναφέρει ή υπονοεί ότι το προϊόν προσφέρεται σε συμφέρουσα για τον καταναλωτή τιμή (π.χ. αναφορές όπως «μόνο», «best value», «εξαιρετική τιμή», «ευκαιρία»).
Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται και για προϊόντα που εισάγονται για πρώτη φορά στην αγορά, με την ίδια ή άλλη ονομασία, με την ίδια ή άλλη συσκευασία, και διαφορετικό ραβδωτό κωδικό είδους (barcode):
α) μετά την απόσυρση άλλου προϊόντος της ίδιας επιχείρησης με τις ίδιες ή παραπλήσιες ιδιότητες ή
β) εμπεριέχουν μικρότερη ή μεγαλύτερη ποσότητα, κατά 50%, από άλλο όμοιο η παραπλήσιο προϊόν που διαθέτει η ίδια επιχείρηση στην αγορά, με αυξημένη τιμή μονάδας ή
γ) διατίθενται από άλλη νέα επιχείρηση που συνεργάζεται ή συνδέεται με επιχείρηση που ήδη διαθέτει στους καταναλωτές προϊόντα της ίδιας κατηγορίας από την έναρξη ισχύος της παρούσας.
Ποιοι εξαιρούνται από το πέναλτι των προωθητικών ενεργειών μετά από ανατιμήσεις
Το 3μηνο «μπλόκο» στις προωθητικές ενέργειες σε όσους έχουν προχωρήσει σε ανατιμήσεις δεν εφαρμόζεται για προϊόντα με κοντινή ημερομηνία λήξης από 1 έως 30 ημέρες ανάλογα με το προϊόν.
Παραδείγματος χάριν εκτός του μέτρου βρίσκεται το ρύζι που λήγει σε 10 ημέρες, τα αρτοσκευάσματα που λήγουν σε 1 ημέρα, τα όσπρια, οι φρυγανιές και τα μακαρόνια που η χρονική απόσταση από την ημερομηνία λήξης είναι 20 ημέρες, οι τροφές για σκύλους και γάτες σε κονσέρβα που λήγουν σε 30 ημέρες κ.ο.κ. Βέβαια για να ισχύσει αυτή η εξαίρεση, θα πρέπει τα προϊόντα με κοντινή ημερομηνία λήξης να επισημαίνονται με ευκρινή αναγραφή επί ή πλησίον του προϊόντος της φράσης: «Προϊόν με κοντινή ημερομηνία λήξης».
Επίσης τρίμηνο μπλόκο στις προσφορές σε περίπτωση που οι προμηθευτές έχουν ανατιμήσει τα προϊόντα τους, δεν ισχύει στα νωπά φρούτα (μη επεξεργασμένα), νωπά λαχανικά (μη επεξεργασμένα), νωπό μοσχάρι (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπό χοιρινό (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπό κοτόπουλο (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπό αρνί (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής), νωπό κατσίκι (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής) και στα νωπά ψάρια (μη επεξεργασμένο, εξαιρουμένης της κοπής).
Τι θα ισχύσει για εκπτώσεις, πιστώσεις και άλλες παροχές
Ο περιορισμός των συνολικών εκπτώσεων των προμηθευτών προς τα σούπερ μάρκετ κατ’ ελάχιστον 30% εφαρμόζεται για τις ακόλουθες κατηγορίες:
α) εκπτώσεις επί τιμολογίου, ήτοι εκπτώσεις που αναγράφονται στο τιμολόγιο πώλησης των προϊόντων από την επιχείρηση στον λιανοπωλητή και
β) πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται από την επιχείρηση προς τον λιανοπωλητή.
Οι κατηγορίες που εμπίπτουν στο συγκεκριμένο μέτρο αυξάνονται σε 13 από 12. Συγκεκριμένα πρόκειται για απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), Απορρυπαντικά ρούχων για πλύσιμο στο χέρι, Απορρυπαντικά πλυντηρίου πιάτων (σε σκόνη, υγρό ή ταμπλέτες), Απορρυπαντικά για πλύση πιάτων και σκευών στο χέρι, Καθαριστικά επιφανειών παντός είδους, Χλωρίνες, Σαμπουάν και conditioner, Αφρόλουτρα, Σαπούνια σε υγρή μορφή, Σαπούνια σε στερεά μορφή, Οδοντόκρεμες, Βρεφικές και παιδικές πάνες και Σερβιέτες (από τις 20 Μαρτίου του 2024).
Ποιες οι υποχρεώσεις προμηθευτών με την κοινοποίηση τιμοκαταλόγων και διαχείριση αποθεμάτων λιανοπωλητών
Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ανακοινώνουν τους νέους καταλόγους τιμών στους οποίους εφαρμόζεται η μείωση της αρχικής τιμής, στους λιανοπωλητές μέχρι και τις 20 Φεβρουαρίου 2024. Και να μεριμνούν για την απόσυρση του αποθέματος των προϊόντων τους που πωλούνταν με προωθητικές ενέργειες πριν από την εφαρμογή της ανακοινωθείσας αύξησης τιμής, και απαγορεύεται να διατίθενται για τους επόμενους 3 μήνες.
Επίσης προβλέπεται πως οι μειώσεις αρχικής τιμής θα κοινοποιούνται από τους λιανοπωλητές προς τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Πώς υπολογίζονται τα πρόστιμα
Το ύψος του προστίμου που επιβάλλεται σε όποιον παραβιάζει τις διατάξεις των νέων μέτρων υπολογίζεται βάσει ενός τύπου που συνδέει τον αριθμό των ημερών που μεσολάβησαν από την ημέρα πρώτης εφαρμογής της αύξησης της τιμής μέχρι και την ημέρα κατά την οποία διαπιστώθηκε η παράβαση από τις αρμόδιες αρχές ελέγχου.
Το ύψος του μικτού κέρδους της επιχείρησης στην κατηγορία προϊόντων για την οποία διαπιστώθηκε η παράβαση κατά την τελευταία διαχειριστική χρήση για την οποία έχουν δημοσιευθεί οικονομικές καταστάσεις. Και το ποσοστό ποινής επί των πωλήσεων της επιχείρησης στην κατηγορία προϊόντων για την οποία διαπιστώθηκε η παράβαση κατά τη διαχειριστική χρήση που ξεκίνησε το 2022, που ορίζεται ίσο με 100%.
Αν παράβαση της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 5082/2024 -δηλαδή μειώνουν την αρχική τιμή, ήτοι την τιμή προ εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών, από την 1η Μαρτίου- αφορά σε ποσοστό μείωσης της αρχικής τιμής που υπολείπεται μέχρι 1% της προβλεπόμενης μείωσης, επιβάλλεται άπαξ η ποινή της σύστασης. Σε περίπτωση υποτροπής ή μη συμμόρφωσης της επιχείρησης με την άνω σύσταση, επιβάλλεται πρόστιμο όπως ορίζεται με βάση τον τύπο προσαυξημένο κατά, επιπλέον, 20%.
Το ύψος του προστίμου της παρ. 7 του άρθρου 38 του ν. 5082/2024 -δηλαδή σε βάρος του ελεγχόμενου προσώπου εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων- ορίζεται ίσο με το 1% επί του κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά τη διαχειριστική χρήση που ξεκίνησε το 2022. Το πρόστιμο δεν επιβάλλεται εφόσον η επιχείρηση προσκομίσει εντός 10 ημερών τα αιτούμενα στοιχεία μετά από σχετικό αίτημα της αρμόδιας υπηρεσίας ελέγχου.
* Δείτε την τροποποίηση των υπουργικών αποφάσεων στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"