Τη μεγαλύτερη διαχρονική αύξηση, σε αξία, των ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου προς την Ισπανία καταγράφουν τα πρώτα στοιχεία για το 2023.
Σύμφωνα με το Γραφείο ΟΕΥ της Ελληνικής Πρεσβείας στη Μαδρίτη, το δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου οι εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου προς την Ισπανία, τον μεγαλύτερο παραγωγό παγκοσμίως, αυξήθηκαν κατά 955,1% ξεπερνώντας τα 63,073 εκατ. ευρώ (το 10μηνο του 2022 ήταν στα 5,977 εκατ. ευρώ). Με τις εξαγωγές λοιπών λαδιών που λαμβάνονται αποκλειστικά από ελιές να έχουν σημειώσει άνοδο 260,3% στα 46,241 εκατ. ευρώ (το αντίστοιχο διάστημα του 2022 η αξία τους ήταν 12,823 εκατ. ευρώ).
Η εκρηκτική αυτή άνοδος των ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου προς την Ισπανία συνδέεται άμεσα με την κατάρρευση της ισπανικής παραγωγής.
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας, την καλλιεργητική περίοδο 2022/2023 η Ισπανία παρήγε 780 χιλ. τόνους ελαιολάδου (51,8% της παραγωγής της Ε.Ε. και 28,6% της παγκόσμιας παραγωγής) (665,8 χιλ. τόνους βάσει των στοιχείων του ισπανικού Υπουργείου Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων) έναντι 1,491 εκατ. τόνων την περίοδο 2021/2022, 1,389 εκατ. τόνων την περίοδο 2020/2021 και 1,125 εκατ. τόνων την περίοδο 2019/2020.
Μάλιστα, οι προβλέψεις για την καλλιεργητική περίοδο 2023/2024 βάζουν τον πήχη για την ισπανική παραγωγή σε 766,4 χιλιάδες τόνους, στα ίδια περίπου επίπεδα με τη χαμηλή συγκομιδή της περιόδου 2022/2023, ωστόσο 34% χαμηλότερη από τον μέσο όρο των τεσσάρων τελευταίων περιόδων.
Αυτό έχει οδηγήσει σε σημαντική άνοδο των τιμών του ελαιολάδου όχι μόνο στην Ισπανία αλλά και σε αύξηση των εισαγωγών από τη χώρα της Ιβηρικής με αντίστοιχη αύξηση της μέσης τιμής εισαγωγής. Κάτι που επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της ισπανικής Στατιστικής Υπηρεσίας.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της DataComex, η τιμή εισαγωγής του ελληνικού ελαιόλαδου στην Ισπανία από 1,717 ευρώ το κιλό το 2018, 1,09 ευρώ το 2019, 0,66 ευρώ το 2020, 1,07 ευρώ το 2021 και 2,46 ευρώ το 2022 -σ.σ. η Ελληνική Στατιστική Αρχή δίνει μέση τιμή για το 2022 τα 3,15 ευρώ-, ξεπέρασε το οκτάμηνο της περσινής χρονιάς τα 3,29 ευρώ το κιλό.
Ποια είναι όμως η τιμή που πωλείται το ελαιόλαδο στην ισπανική αγορά και ποια στην Ελλάδα; Με βάση έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία Facua-Consumers in Action για την εξέλιξη των τιμών του παρθένου και του έξτρα παρθένου ελαιολάδου τον περασμένο Οκτώβριο, καταγράφηκε αύξηση 75%.
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι αυξήσεις των τιμών στο διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου του 2023 ανήλθαν στα 5,53 ευρώ ανά λίτρο, έπειτα από σύγκριση των τιμών ανάμεσα σε 70 μάρκες σε διαφορετικές μορφές (πλαστικό, γυαλί, κουτάκι ή σπρέι) σε οκτώ μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ που δραστηριοποιούνται στην Ισπανία (Mercadona, Dia, Hipercor, Alcampo, Lidl, Aldi, Eroski και Carrefour).
Από τις 345 τιμές παρθένων και εξαιρετικά παρθένων ελαιόλαδων που εξετάσθηκαν στην έρευνα, 126 εμφάνισαν αύξηση (δηλαδή το 36,5% του δείγματος), 39 μείωση (το 11,3% του δείγματος) ενώ 180 παρέμειναν ίδιες.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στις συσκευασίες των 5 λίτρων έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην αλυσίδα Carrefour (+74,8%), σε συσκευασίες 5 λίτρων στην αλυσίδα Alcampo (+68%) και σε συσκευασίες 1 λίτρου στην Hipercor (+55,6%). Το υψηλότερο εύρος διαφοράς τιμών μεταξύ της ίδιας μάρκας σε διαφορετικά σούπερ μάρκετ ανήλθε σε ποσοστό 55,7%.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana (πρώην IRI), η τιμή του ελαιολάδου ανά λίτρο έχει αυξηθεί 64,07% από το 2020 και 26,35% την τελευταία διετία. Από τα 4,12 ευρώ που πωλούνταν το λίτρο το 2020 (σ.σ. αφορά τη μεσοσταθμική τιμή για επώνυμο ελαιόλαδο στο οποίο έχουν συμπεριληφθεί όλες οι προσφορές, εκπτώσεις και προωθητικές ενέργειες που έχουν γίνει), η τιμή του διαμορφώθηκε στα 4,45 ευρώ το 2021, αυξήθηκε στα 5,35 ευρώ το 2022 και ξεπέρασε τα 6,76 ευρώ το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου. Εκτοτε, στα ράφια των σούπερ μάρκετ η τιμή έχει αυξηθεί κατακόρυφα και κινείται σε διψήφια νούμερα.
Ακόμη μεγαλύτερη είναι η ανατίμηση που έχει περάσει στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, η μέση τιμή των οποίων ξεπέρασε πέρυσι την τιμή του επώνυμου προϊόντος. Με βάση τα στοιχεία της Circana, η τιμή στα pl ελαιόλαδα έχει αυξηθεί κατά 100,82% από το 2020 και 47,18% την τελευταία διετία. Αποτέλεσμα η τιμή τους από 3,65 ευρώ το λίτρο το 2020, να αυξηθεί στα 4,03 ευρώ το 2021, στα 5,04 ευρώ το 2022, και να αγγίξει τα 7,33 ευρώ το λίτρο το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου της περσινής χρονιάς.