Εναλλακτικές επιλογές ανάλογα με τις προτιμήσεις, το προφίλ της κατανάλωσης και το ρίσκο που είναι διατεθειμένος να αναλάβει ο καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας εξασφαλίζει το νέο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς που θέσπισε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Κάθε επιλογή συγκεντρώνει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, που συνδέονται κυρίως με το μέγεθος του ρίσκου: μικρότερο ρίσκο, σημαίνει σχετικά υψηλότερες τιμές. Το θετικό ωστόσο για όποια επιλογή και αν κάνουν οι καταναλωτές είναι ότι η μετάβαση στο νέο πλαίσιο γίνεται σε περίοδο που οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας υποχωρούν.
Ενδεικτικά η μέση τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο ελληνικό χρηματιστήριο το Δεκέμβριο κυμαίνεται κοντά στα 102 ευρώ ανά μεγαβατώρα, έναντι 110 το καλοκαίρι και 190 στην αρχή του 2023 ενώ το 2022 στην κορύφωση της κρίσης είχε ξεπεράσει τα 430 ευρώ. Έτσι, εκτιμήσεις της αγοράς αναφέρουν ότι το “ πράσινο” τιμολόγιο μπορεί να εκκινήσει το 2024 χαμηλότερα και από τα 14 λεπτά ανά κιλοβάτώρα.
Όπως ανέφεραν στο ΑΠΕ παράγοντες της ενεργειακής αγοράς η επάρκεια εφοδιασμού και τα μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου στις αποθήκες της Ευρώπης σε συνδυασμό με τον ήπιο έως τώρα χειμώνα προδιαγράφουν περαιτέρω μείωση των τιμών χωρίς ωστόσο να μπορεί ποτέ να αποκλειστεί κάποια αιτία που θα οδηγούσε σε άνοδο.
Οι επιλογές των καταναλωτών περιλαμβάνουν τα εξής:
- Πράσινα τιμολόγια, που θεσπίστηκαν από το υπουργείο προκειμένου να προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στο νέο πλαίσιο και στα οποία θα μεταπέσουν το σύνολο των καταναλωτών (εκτός αν δηλώσουν διαφορετική επιλογή στον προμηθευτή τους). Οι χρεώσεις του πράσινου τιμολογίου θα ανακοινώνονται από κάθε προμηθευτή την 1η του μήνα και θα είναι και εύκολα και άμεσα συγκρίσιμες μεταξύ τους. Οι ανακοινώσεις των προμηθευτών για τις τιμές με τις οποίες θα κάνει πρεμιέρα το “ πράσινο” τιμολόγιο σύμφωνα με το νόμο πρέπει να γίνουν την Πρωτοχρονιά. Δεν αποκλείεται όμως όπως διευκρίνιζαν πηγές του υπουργείου λόγω της αργίας αλλά και του γεγονότος ότι το σύστημα εφαρμόζεται για πρώτη φορά ορισμένοι πάροχοι να ανακοινώσουν τις τιμές έως τις 2-3 Ιανουαρίου.
- Μπλε τιμολόγια, με σταθερή τιμή χρέωσης της κιλοβατώρας για όλη τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης (π.χ. ένα χρόνο). Το βασικό πλεονέκτημα του μπλε τιμολογίου είναι ότι ο καταναλωτής προστατεύεται από πιθανή άνοδο των τιμών. Από την άλλη αν οι τιμές υποχωρήσουν, ο καταναλωτής δεν θα επωφεληθεί καθώς η χρέωση του μπλε τιμολογίου θα παραμείνει ίδια. Τις τελευταίες εβδομάδες αναπτύχθηκε ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών στα σταθερά τιμολόγια, με προσφορές που ξεκινούν κάτω και από τα 15 σεντς ανά κιλοβατώρα.
- Κίτρινα τιμολόγια τα οποία είναι κυμαινόμενα και ακολουθούν τη διακύμανση των τιμών στη διεθνή και ελληνική αγορά. Οι χρεώσεις ανακοινώνονται είτε εκ των προτέρων (στην αρχή του μήνα κατανάλωσης) είτε εκ των υστέρων. Οι καταναλωτές που θα τα επιλέξουν, θα έχουν όφελος αν συνεχιστεί η πτωτική πορεία των τιμών ή αντίστροφα θα επιβαρυνθούν αν οι τιμές ανέβουν.
- Πορτοκαλί τιμολόγια με διαφορετικές χρεώσεις ανά χρονική ζώνη τα οποία απευθύνονται σε όσους έχουν έξυπνο μετρητή.
Η μετάβαση από το ένα τιμολόγιο στο άλλο όπως και η αλλαγή προμηθευτή είναι ελεύθερη, χωρίς αποζημίωση για τον προμηθευτή εκτός από όσους έχουν συμβάσεις σταθερής τιμής (μπλε τιμολόγιο) η αποχώρηση από τις οποίες γίνεται με την καταβολή αποζημίωσης για πρόωρη λήξη της σύμβασης.
Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι η πλειονότητα των καταναλωτών θα περάσει στο πράσινο τιμολόγιο (αν και διακρίνεται αυξημένο ενδιαφέρον και για το μπλε τιμολόγιο σταθερής χρέωσης) και πολλοί θα επανεκτιμήσουν τη στάση τους στις αρχές του έτους έχοντας την πλήρη εικόνα των τιμολογίων που θα ανακοινώσουν οι προμηθευτές.