Με σημαντικό πλεόνασμα, της τάξης των 864 εκατ. ευρώ, αναμένεται να λειτουργήσει ο ΕΦΚΑ και το νέο έτος, όπως προβλέπει ο προϋπολογισμός του ταμείου. Αντίστοιχα, και οι μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και του ΟΟΣΑ, εμμέσως πλην σαφώς, αναφέρουν πως το ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα έχει μπει σε τροχιά δημοσιονομικής ισορροπίας και αναλογιστικής βιωσιμότητας.
Βέβαια, το μεγάλο αγκάθι, η μείωση και η γήρανση του πληθυσμού, δημιουργούν συνεχώς την ανάγκη για παρεμβάσεις, όμως τα στοιχεία δείχνουν πως για τα αμέσως επόμενα χρόνια δεν απαιτούνται άμεσες κινήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας αλλά και η διοίκηση του ΕΦΚΑ φαίνεται πως για το 2024 επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στον περαιτέρω περιορισμό των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, κυρίως αυτών που αφορούν επικουρικά και εφάπαξ, καθώς και στον ψηφιακό μετασχηματισμό του φορέα.
Αναλυτικά, στην πρόσφατη έκθεσή της η Κομισιόν διαπιστώνει πως η προβλεπόμενη μείωση του κόστους των συντάξεων θα έχει μεγάλη συμμετοχή στην απαιτούμενη δημοσιονομική προσπάθεια για σταθεροποίηση του χρέους και μακροπρόθεσμα στην επίτευξη περιορισμού του στο 60% του ΑΕΠ. Κι εκτιμά πως, εφόσον εφαρμοστούν οι θεσμοθετημένες μεταρρυθμίσεις, ο στόχος θα επιτευχθεί.
Αλλά και η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ, αν και αναφέρει πως για την ώρα η Ελλάδα εξακολουθεί να ξοδεύει πολλά και συγκεκριμένα το 15,7% του ΑΕΠ σε συντάξεις, έναντι 8,9% του ΑΕΠ που είναι ο μέσος όρος των συνταξιοδοτικών δαπανών στον ΟΟΣΑ και 8,5% στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπει πως η χώρα μας είναι η μόνη που θα πετύχει αξιοσημείωτη μείωση μακροπρόθεσμα, προφανώς λόγω της ωρίμανσης του νόμου Κατρούγκαλου.
Έτσι, η δαπάνη θα μειώνεται, αν και θα παραμένει υψηλή έως το 2035 (13,7% έναντι 9,8% στον ΟΟΣΑ και 9,4% σε Ε.Ε.), ενώ θα πέσει στο 12% του ΑΕΠ, λόγω της ωρίμανσης όλων των προηγούμενων συνταξιοδοτικών παρεμβάσεων, το 2060, όταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα βρίσκεται στο 13,9% του ΑΕΠ και στον ΟΟΣΑ στο 10,3%.
Με θετικό πρόσημο ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ
Τη θετική πορεία του ασφαλιστικού φωτογραφίζει και η πρόβλεψη του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ για το 2024, με πλεόνασμα της τάξης των 864 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές αναμένονται αυξημένα κατά 5,12% (16,79 δισ. ευρώ έναντι 15,95 δισ. ευρώ του 2023), ενώ αυξημένες κατά 3,11% θα είναι και οι δαπάνες για συντάξεις (32,18 δισ. ευρώ έναντι 31,29 δισ. ευρώ το 2023).
Όσο για την κρατική επιχορήγηση προς τον κλάδο Κύριας Ασφάλισης και Λοιπών Παροχών, θα ανέλθει σε 15,44 δισ. ευρώ έναντι 15,75 δισ. ευρώ για το 2023. Ο κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης προβλέπεται να επιχορηγηθεί με 170 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας των ασφαλιστικών εισφορών που εκτιμάται ότι θα προκύψει εξαιτίας της λειτουργίας του ΤΕΚΑ.
Στην πρόσφατη έκθεση του Γραφείου για την πορεία του Προϋπολογισμού στη Βουλή διαπιστώνεται πλεόνασμα 324 εκατ. ευρώ στο γ’ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, αισθητά μειωμένο, όμως, κατά 697 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 1,02 δισ. ευρώ που είχε καταγραφεί την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αιτία είναι ότι τα έσοδα είναι αυξημένα κατά 1,96 δισ. ευρώ, αλλά οι δαπάνες έχουν αυξηθεί ακόμα περισσότερο, κατά 2,66 δισ. ευρώ, την ίδια περίοδο, ως απόρροια της μείωσης των ληξιπρόθεσμων εκκρεμοτήτων.
Τελευταία προθεσμία για τα ληξιπρόθεσμα
Την εκτίμηση ότι έως το τέλος της 4ετίας ο χρόνος αναμονής για τη λήψη σύνταξης θα έχει σχεδόν μηδενιστεί εξέφρασε ο υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης σε εκδήλωση για το πέρασμα του ΕΦΚΑ στη νέα ψηφιακή εποχή. Σύμφωνα με τον υπουργό, αλλά και τον διοικητή του Φορέα Αλέξανδρο Βαρβέρη, έως το τέλος του 2023 οι ληξιπρόθεσμες κύριες συντάξεις θα έχουν πέσει κάτω από 24.000. Οι μισές δε απ' αυτές, όπως δήλωσε ο υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγλου, αφορούν υποθέσεις όπου δεν μπορούν να εκδοθούν αποφάσεις, καθώς είτε λείπουν δικαιολογητικά, είτε υπάρχουν χρέη ή και δικαστικές διενέξεις.
Βελτίωση, και μάλιστα μεγάλη, υπάρχει στις αναμονές για τη λήψη επικουρικής σύνταξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόνο σε μία μέρα, επιτεύχθηκε ένα νέο μεγάλο ρεκόρ, καθώς λόγω της δημοσίευσης του νέου νόμου σε ΦΕΚ εκδόθηκαν 11.000 νέες επικουρικές συντάξεις. Κι αυτό γιατί εφαρμόστηκε η διάταξη που προβλέπει την απλοποίηση των διαδικασιών και τη λήψη επικουρικής σύνταξης και στο Δημόσιο με τη συμπλήρωση 15ετίας.
Η Κομισιόν, βέβαια, διαπιστώνει απόκλιση από τον στόχο για εκκαθάριση του στοκ των ληξιπρόθεσμων εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης στον τομέα των εφάπαξ, μεταθέτοντας τον στόχο για την εκκαθάριση τον Μάρτιο του 2024.