Στην «αχίλλειο πτέρνα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, αποφάσισε να δώσει βάρος η Κομισιόν, σε μια προσπάθεια να αρθούν τα παντός είδους προβλήματα που καθυστερούν την κατασκευή τους, για να επιταχυνθεί η επέκτασή τους. Κοινός παρονομαστής του Σχεδίου Δράσης που ανακοινώθηκε χθες ήταν οι φιλόδοξοι πράσινοι στόχοι για το 2030.
Χρειάζεται ταχύτερα, αναγνωρίζει η Επιτροπή, η αναβάθμιση και η επέκταση των δικτύων, για να εξυπηρετηθούν η μετάβαση στην αγορά υδρογόνου, η στροφή στις ΑΠΕ, η αποθήκευση ενέργειας, η ηλεκτροκίνηση, οι καινούργιες απαιτήσεις στη θέρμανση, η λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων, η δέσμευση και αποθήκευση CO2.
Σήμερα, το 40% των δικτύων διανομής στην Ε.Ε. έχουν ηλικία πάνω από 40 χρόνια, συνεπώς, αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υφιστάμενες ανάγκες, αλλά και αυτές που θα δημιουργηθούν, καθώς η εκτιμώμενη κατανάλωση ηλεκτρισμού ως το 2030 υπολογίζεται να εκτοξευθεί κατά 60%. Ήδη, όπως επισημαίνει η Επιτροπή, σε πολλές χώρες έργα ΑΠΕ έρχονται αντιμέτωπα με μεγάλους χρόνους αναμονής, προκειμένου να αποκτήσουν δικαίωμα σύνδεσης στο Σύστημα. Συν τοις άλλοις, παρατηρούνται καθυστερήσεις στην αδειοδότηση νέων δικτύων μεταφοράς και διανομής, που κυμαίνονται μεταξύ 4-10 χρόνια και μπορεί να φθάσουν τα 8-10 χρόνια για τα δίκτυα υψηλής τάσης.
Η Κομισιόν εκτιμά ότι θα απαιτηθούν επενδύσεις 584 δισ. ευρώ ως το 2030 για τις νέες υποδομές, τόσο για τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας όσο και για το διασυνοριακό εμπόριο. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον ENTSO-E (ευρωπαϊκή ένωση για τη συνεργασία των Διαχειριστών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας), στα επόμενα επτά χρόνια θα διπλασιαστούν οι υποδομές διασυνοριακής μεταφοράς, με επιπλέον χωρητικότητα 23 GW και άλλα 64 GW ως το 2030.
Καθώς, λοιπόν, τα δίκτυα χαρακτηρίζονται από την Επιτροπή «ραχοκοκαλιά» της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ε.Ε. και «κλειδί» για την πράσινη μετάβαση, αποφάσισε να προτείνει ένα Σχέδιο Δράσης, το οποίο περιλαμβάνει:
- Επιτάχυνση της υλοποίησης των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος και ανάπτυξη νέων έργων, μέσω πολιτικής καθοδήγησης και ενισχυμένης παρακολούθησης.
- Βελτίωση του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού των δικτύων για την κάλυψη περισσότερων ΑΠΕ και της αυξημένης κατανάλωσης ρεύματος, με καθοδήγηση του έργου των Διαχειριστών συστημάτων καθώς και των εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών.
- Εισαγωγή ρυθμιστικών κινήτρων για προβλεπόμενες, μακροπρόθεσμες, επενδύσεις, καθώς και για διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους για υπεράκτια έργα.
- Παροχή κινήτρων για καλύτερη χρήση των δικτύων με ενισχυμένη διαφάνεια και βελτιωμένα τιμολόγια δικτύου για δίκτυα με «έξυπνους» μετρητές, αποδοτικότητα και καινοτόμες τεχνολογίες και λύσεις. Αναγκαία θεωρείται η συνεργασία μεταξύ των Διαχειριστών Συστημάτων με τον Οργανισμό για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER).
- Βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για έργα δικτύων, μέσω της ενίσχυσης της προβολής ευκαιριών που προσφέρουν χρηματοδοτικά προγράμματα της Ε.Ε.
- Ταχύτερη αδειοδότηση για την ανάπτυξη δικτύων, με την παροχή τεχνικής υποστήριξης στις αρμόδιες αρχές και καθοδήγηση για την αποδοτικότερη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και των ενεργειακών κοινοτήτων.
- Βελτίωση και διασφάλιση των αλυσίδων εφοδιασμού στο δίκτυο, μεταξύ άλλων, με την εναρμόνιση των απαιτήσεων της βιομηχανίας παραγωγής για σύνδεση παραγωγής και ζήτησης.
Ο ENTSO-E με ανακοίνωσή του χαιρετίζει το Σχέδιο Δράσης της Επιτροπής, επισημαίνοντας ότι συνιστά σαφή αναγνώριση του ουσιαστικού ρόλου των δικτύων, για την απανθρακοποίηση του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος.