Την αδιαφάνεια που επικρατεί στη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσεων, οι οποίες βάσει της νομοθεσίας είναι υποχρεωμένες να αναρτούν τους ισολογισμούς τους στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), αναγνωρίζει το υπουργείο Ανάπτυξης.
Με νέα νομοθετική ρύθμιση, που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, υποχρεώνει τις εταιρείες που λαμβάνουν χρηματοδότηση από τα πιστωτικά ιδρύματα να υποβάλουν τις ετήσιες οικονομικές τους καταστάσεις στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), αναγνωρίζοντας ότι μπορεί να αποτελέσουν συστημικό κίνδυνο για τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα.
Σύμφωνα με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία, οι ΑΕ, οι ΕΠΕ, οι ετερόρρυθμες κατά μετοχές εταιρείες και οι ΙΚΕ (περ. α της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4308/2014) που δεν ανήκουν στον χρηματοπιστωτικό τομέα και λαμβάνουν χρηματοδότηση από πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν νομίμως στην Ελλάδα, με τη σύναψη κάθε μορφής δανείων, περιλαμβανομένων των κοινοπρακτικών, καθώς και μέσω της εκδόσεως ομολογιακών δανείων, υποχρεούνται να υποβάλλουν στο Κεντρικό Γραφείο Ισολογισμών της Τράπεζας της Ελλάδος τα οικονομικά τους στοιχεία, εντός 20 ημερών από την έγκριση των ετήσιων χρηματοοικονομικών τους καταστάσεων από την αρμόδια Γενική Συνέλευση.
Επίσης οι εταιρείες, οι κινητές αξίες των οποίων έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά, υποχρεούνται να υποβάλλουν τα οικονομικά τους στοιχεία ταυτόχρονα με τη δημοσιοποίηση της ετήσιας οικονομικής τους έκθεσης το αργότερο τέσσερις μήνες μετά τη λήξη κάθε οικονομικής χρήσης. Ως αφετηρία της προθεσμίας θεωρείται η τελευταία ημέρα της οικονομικής χρήσης (άρθρο 4 του ν. 3556/2007 (Α’ 91).
Η υποβολή των στοιχείων γίνεται βάσει των υποδειγμάτων που προβλέπονται στην πράξη του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος (υπ’ αρ. 2682/3.6.2019 Β' 2453), ενώ για τη συλλογή των στοιχείων από τις υπόχρεες εταιρείες εφαρμόζονται οι κανόνες για την προστασία και τη χρήση εμπιστευτικών στατιστικών πληροφοριών του άρθρου 8 του Κανονισμού (ΕΚ) 2533/98 του Συμβουλίου της 23ης Νοεμβρίου 1998 σχετικά με τη συλλογή στατιστικών πληροφοριών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (L 318).
Σε περίπτωση παράλειψης ή ελλιπούς, εσφαλμένης ή εκπρόθεσμης υποβολής των στοιχείων εκ μέρους των υπόχρεων, υπάρχουν κυρώσεις και πρόστιμα.
Στη νέα νομοθετική ρύθμιση προβλέπεται πως με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, δύνανται να τροποποιούνται τα υποδείγματα υποβολής οικονομικών στοιχείων των εταιρειών, να μεταβάλλεται ο κύκλος των υπόχρεων σε υποβολή οικονομικών στοιχείων νομικών προσώπων και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
Η ρύθμιση εφαρμόζεται και για την υποβολή οικονομικών στοιχείων της εταιρικής χρήσης 2022. Κατ’ εξαίρεση, για την πρώτη εφαρμογή του παρούσας ρύθμισης, οι εταιρείες θα πρέπει να υποβάλλουν τα οικονομικά τους στοιχεία μέχρι την 20ή Νοεμβρίου του 2023.
Σύμφωνα με τον νομοθέτη, η μη έγκαιρη υποβολή κρίσιμων οικονομικών στοιχείων των εταιρειών που λαμβάνουν χρηματοδότηση από πιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα στην ημεδαπή, αποτελεί σοβαρό συστημικό κίνδυνο για την προσήκουσα αξιολόγηση των ενεχύρων των εμπορικών τραπεζών από την TτΕ και για την έγκαιρη εξασφάλιση της απαραίτητης ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών και, εντέλει, όλου του ιδιωτικού τομέα της ελληνικής οικονομίας.
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται επίσης ότι πρέπει να είναι ευχερώς προσιτά σε επεξεργάσιμη μορφή τα οικονομικά στοιχεία κεφαλαιουχικών εταιρειών και να τυγχάνουν έγκαιρης αξιολόγησης τα συναφή ενέχυρα των εμπορικών τραπεζών, προκειμένου να εξασφαλίζεται η απαιτούμενη ρευστότητα από την Τράπεζα της Ελλάδος προς τις εμπορικές τράπεζες στη χώρα.
Πάντως όπως αναφέρουν νομικοί κύκλοι και πηγές από τον χρηματοοικονομικό κλάδο στο Euro2day.gr, το πρόβλημα θα μπορούσε να είχε λυθεί, αν είχε υπογραφεί η κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Οικονομικών -εκκρεμεί από την Άνοιξη του 2022-, με την οποία θα καθοριστούν τα κριτήρια επιβολής των διοικητικών κυρώσεων, το ύψος του προστίμου, ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της παράβασης, η διαδικασία επιβολής και είσπραξης των προστίμων, το ποσοστό κατανομής μεταξύ των δικαιούχων και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Η ΚΥΑ δεν έχει εκδοθεί ακόμη, οπότε πρόστιμα δεν επιβάλλονται και εταιρείες, μεταξύ αυτών και γνωστά ονόματα του επιχειρείν, έχουν «ξεχάσει» να αναρτήσουν τους ισολογισμούς τους. Το μόνο μέτρο που έχει εφαρμοστεί είναι όσες εταιρείες εντοπίζονται από το σύστημα, να τίθενται σε αναστολή καταχώρισης στο ΓΕΜΗ.