Θα μπορούσε η έκδοση μετατρέψιμων σε μετοχές ομολογιακών δανείων να αποτελέσει την απάντηση πολλών επιχειρήσεων στο πρόβλημα των υψηλών επιτοκίων;
Αυτό το ερώτημα απασχολεί κατά την τρέχουσα περίοδο παράγοντες της αγοράς και ιδίως εκείνους που προβλέπουν ότι τα διεθνή επιτόκια θα παραμείνουν στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα για πολύ καιρό ακόμη, ή και ενδεχομένως θα αυξηθούν περαιτέρω ως αποτέλεσμα των γεωπολιτικών και λοιπών αναταράξεων.
Η λογική των υποστηρικτών του εργαλείου των μετατρέψιμων ομολόγων είναι απλή: Αν σήμερα μια ελληνική επιχείρηση δανείζεται με επιτόκιο 7% έως 8%, θα μπορούσε να εκδώσει για παράδειγμα ένα πενταετές ομολογιακό δάνειο με σταθερό επιτόκιο 4% έως 5%, το οποίο στη λήξη του θα έδινε τη δυνατότητα μετατροπής των ομολόγων σε νέες μετοχές της εταιρείας (αύξηση κεφαλαίου). Με άλλα λόγια, ο ομολογιούχος θα δεχόταν να καρπωθεί ένα χαμηλότερο επιτόκιο από το τρέχον της αγοράς, γιατί ως αντάλλαγμα μπορεί να ελπίζει σε μια ενδεχόμενη υπεραπόδοση στην περίπτωση που η μετοχή της ίδιας εταιρείας στη λήξη του ομολογιακού δανείου διαμορφωθεί σε υψηλότερα από την τιμή μετατροπής.
Μια περισσότερο «προχωρημένη» άποψη είναι αυτή που θέλει ορισμένα από τα εταιρικά ομόλογα που θα εκδίδονται μέσω του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, να συνδυάζουν και τη δυνατότητα (όχι την υποχρέωση) μετατροπής τους σε μετοχές στη λήξη τους. Μέσα από μια τέτοια διαδικασία, και οι εταιρείες θα μείωναν το κόστος του δανεισμού τους, αλλά και το ελληνικό χρηματιστήριο θα μπορούσε να ωφεληθεί μέσα από:
- Την άντληση «φρέσκου χρήματος» σε μόνιμη βάση και όχι για λίγα έτη που διαπραγματεύεται ένα εταιρικό ομόλογο.
- Τη διεύρυνση της μετοχικής διασποράς (free float) των εταιρειών αυτών.
Από την άλλη πλευρά, διευθύνων σύμβουλος γνωστής ΑΕΔΑΚ εκτιμά πως «δεν φαίνεται με βάση τα τρέχοντα δεδομένα, ότι θα δούμε μεγάλο αριθμό εκδόσεων μετατρέψιμων ομολόγων και αυτό οφείλεται στην πρόβλεψη των περισσότερων επιχειρηματιών ότι από το 2024 τα διεθνή επιτόκια θα αρχίσουν να υποχωρούν και πως κατά την επόμενη πενταετία θα κινηθούν σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από τα τρέχοντα. Μόνο στην περίπτωση που πιστέψουν πεισθούν οι επιχειρηματίες πως τα επιτόκια θα διατηρηθούν στα ύψη, θα μεταβάλλουν τη στάση τους εκδίδοντας μετατρέψιμα ομόλογα.
Ακόμη και στις εκδόσεις των απλών εταιρικών ομολόγων που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, βλέπουμε τις εταιρείες να διατηρούν το «πάνω χέρι» έναντι των ομολογιούχων, καθώς έχουν το δικαίωμα της πρόωρης επαναγοράς των τίτλων που εξέδωσαν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και σε προκαθορισμένες τιμές.
Δηλαδή οι εκδότες, όχι μόνο έχουν κλειδώσει χαμηλό κόστος χρήματος σε περίπτωση που τα επιτόκια συνεχίσουν να ανεβαίνουν, ή έστω διατηρηθούν κοντά στα σημερινά τους επίπεδα, αλλά επιπλέον μπορούν να επαναγοράσουν τα εκδοθέντα ομόλογα -και στη συνέχεια να δανειστούν από άλλους με χαμηλότερο κόστος- σε περίπτωση που μελλοντικά τα επιτόκια υποχωρήσουν δραστικά».
Ανεξάρτητα από το αν θα δούμε μέσα στους επόμενους μήνες την έκδοση αρκετών μετατρέψιμων σε μετοχές ομολογιακών δανείων, οι περισσότερες επιχειρήσεις επιδιώκουν να περιορίσουν τα ανοίγματά τους προς τις τράπεζες, ή προσπαθούν να βρουν τρόπους άντλησης κεφαλαίων με ευνοϊκά επιτόκια (π.χ. αναπτυξιακός νόμος, Τράπεζα Αναπτύξεως, Ταμείο Ανάκαμψης, κ.λπ.).