Τους τρεις βασικούς στόχους του σχεδίου νόμου για την «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού» ανέδειξε η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως κατά τη διάρκεια της ομιλίας της στην Ολομέλεια της Βουλής.
Στόχος πρώτος: Λειτουργικότητα
Με τον νέο νόμο, προσαρμόζεται περαιτέρω το σύστημα διακυβέρνησης ΟΤΑ στις αλλαγές του ν. 2021. Μεταξύ άλλων υπενθυμίζεται ότι:
- Η θητεία των δημοτικών αρχών έγινε πενταετής από τετραετής,
- Δήμαρχος ή περιφερειάρχης εκλέγεται ο επικεφαλής του συνδυασμού που έλαβε ποσοστό πάνω από 43%, διαφορετικά διεξάγεται δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο επικρατέστερων. Ο επιτυχών συνδυασμός λαμβάνει τουλάχιστον τα 3/5 των εδρών του συμβουλίου,
- Τέθηκε όριο 3% για την εκλογή συμβούλου,
- Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την ανάδειξη συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων που είχε οδηγήσει σ' έναν άτυπο, ατελή τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης,
- Οι συνδυασμοί για τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές υπέβαλαν στην ειδική ηλεκτρονική πύλη τις δηλώσεις των υποψηφιοτήτων τους, γεγονός που οδήγησε σε ουσιαστική διευκόλυνση, σημαντική εξοικονόμηση υλικών πόρων και δεκάδων χιλιάδων εργατοωρών. Ενδεικτικά, εξοικονομήθηκαν με τον τρόπο αυτό 1,5 εκατ. φύλλα χαρτί!
Επιπλέον, εισάγεται μια πρωτοπόρα διαδικασία ελέγχου πεπραγμένων της δημοτικής και περιφερειακής αρχής, με την καθιέρωση μιας διμηνιαίας συνεδρίασης με σαφείς κανόνες, στα πρότυπα της διαδικασίας κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Στόχος δεύτερος: Εξορθολογισμός
Προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι ευεργετικές δράσεις του νομοσχεδίου στο πεδίο του εξορθολογισμού, παρατίθενται ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Σ' έναν δήμο που έχει 10 νομικά πρόσωπα, χρειάζονται 10 λογιστήρια;
- Γιατί οι διαθέσιμες πιστώσεις για προσωπικό Δήμου να κατακερματίζονται σε όλα τα νομικά πρόσωπα και να μην μπορεί ο Δήμος να κατανείμει το προσωπικό και να το προσαρμόζει ανάλογα με τις ανάγκες;
Προβλέπεται, λοιπόν, η κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και κοινωφελών επιχειρήσεων των ΟΤΑ για:
- καλύτερη οργάνωση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού των Δήμων, με ενοποίηση υπηρεσιών, για ευκολότερο εντοπισμό και τεκμηρίωση, εκ μέρους του Δήμου, των αναγκών σε προσωπικό,
- καλύτερη οικονομική διαχείριση, για παράδειγμα μέσω ενιαίων διαγωνισμών για προμήθειες, με αποτέλεσμα την επίτευξη καλύτερων τιμών προς όφελος των δημοτών.
Παράλληλα, χορηγείται πάγια προκαταβολή απευθείας πλέον στους διευθυντές των σχολικών μονάδων για άμεση κάλυψη των αναγκών των σχολείων και αποφυγή περιττής γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων.
Στόχος τρίτος: Λογοδοσία
Καθιερώνονται:
- Ανοιχτά δεδομένα που θα αποτυπώνουν μια πλήρη εικόνα των μετρήσιμων μεγεθών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μέσω κόμβου παρακολούθησης των επιδόσεών τους,
- Δείκτες μέτρησης και αξιολόγησης της απόδοσης, βάσει διεθνών προτύπων ISO, προσαρμοσμένοι στην ελληνική δομή της αυτοδιοίκησης,
- Ετήσιες βραβεύσεις των δήμων και των περιφερειών που επιτυγχάνουν βέλτιστες επιδόσεις, που μπορεί να συνοδεύονται και από χρηματικό έπαθλο.
Η υπουργός σημείωσε: «Απαλλάσσουμε τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης από βαρίδια του παρελθόντος, δίνοντάς τους νέα δυναμική, κίνητρα και προοπτικές: Δήμοι και Περιφέρειες που λειτουργούν δημοκρατικά, αποτελεσματικά, με έλεγχο από την αντιπολίτευση και λογοδοσία στον πολίτη, μέσα από ένα νέο πρίσμα για τις τοπικές αρχές, σε περιβάλλον σύγχρονο, εξορθολογισμένο, ψηφιακό και βιώσιμο, όπως αρμόζει σ' ένα ευρωπαϊκό κράτος. Το νομοσχέδιο ενισχύει την αναπτυξιακή τροχιά των δήμων και περιφερειών, με μια επαναπροσδιορισμένη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εκλογέα και αιρετού της τοπικής αυτοδιοίκησης, με ορατό τον ρόλο και τις αρμοδιότητές τους τόσο σε δημοτικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο».