Την ανθεκτικότητα των δικτύων και των υποδομών της χώρας στην κλιματική αλλαγή χαρακτήρισε, νωρίτερα σήμερα, ως βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης, η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου. Μιλώντας στο «ITC 2023 - 6ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών» αναφέρθηκε στην ανάγκη να θωρακίσουμε το ενεργειακό μας σύστημα απέναντι σε πολλαπλούς κινδύνους και απειλές, όπως η ρευστή γεωπολιτική κατάσταση των τελευταίων ετών, η ψηφιοποίηση του συστήματος και φυσικά η κλιματική κρίση.
Αναλυτικά η ομιλία της Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρας Σδούκου:
Η κυρία Σδούκου έκανε ιδιαίτερη μνεία στις «εκτός των τειχών» πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται, όπως τα μεγάλα ενεργειακά project που βρίσκονται σε διάφορες φάσεις υλοποίησης και προχωρούν με ταχείς ρυθμούς, μέσω των οποίων η Ελλάδα έχει μια μοναδική ευκαιρία να καταστεί η ανατολική πύλη της Ευρώπης όχι μόνο για το εμπόριο, αλλά και για την ενέργεια και τη μεταφορά δεδομένων.
Χαίρομαι πολύ που είμαι για άλλη μια χρονιά στο ITC, το Συνέδριο για τις Υποδομές και τις Μεταφορές που ειδικά φέτος έχει ξεχωριστή σημασία, καθώς διεξάγεται λίγες μόνο ημέρες μετά από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία.
Ένα πρωτοφανές καιρικό φαινόμενο, που προκάλεσε πολύ μεγάλες καταστροφές στη Θεσσαλία και τις υποδομές της. Μια πλημμύρα, που έφερε ασύλληπτους όγκους νερού, που θα ήταν έτσι και αλλιώς εξαιρετικά δύσκολο να αναχαιτίσουμε, και μας υποχρεώνει όμως, ενόψει της ανοικοδόμησης, να ξανασκεφτούμε συνολικά τη στρατηγική αντιμετώπισης αντίστοιχων φαινομένων.
Και μιλάω τόσο για τη φάση της προετοιμασίας και της ανθεκτικότητας των υποδομών όσο και για φάση της διαχείρισης. Κατά τη διάρκεια, δηλαδή, των φαινομένων και αμέσως μετά, όταν το κράτος έρχεται να συνδράμει τους πολίτες, και οφείλει να το κάνει γρήγορα και αποτελεσματικά.
Ο Πρωθυπουργός το προηγούμενο διήμερο στη Θεσσαλονίκη αναφέρθηκε, εκτενώς, σε όλα αυτά τα ζητήματα και τις αλλαγές που σχεδιάζουμε. Και είναι, μάλιστα, αλλαγές που πρέπει να κάνει συνολικά η Ευρώπη, που βλέπουμε ότι παρουσιάζει σημαντική υστέρηση στον τομέα της αρωγής μετά από τις φυσικές καταστροφές.
Παρότι, όπως γνωρίζετε, ο «κουμπαράς» που αφορά στην ενεργειακή μετάβαση και τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής διαθέτει εκατοντάδες δισ. ευρώ, ο αντίστοιχος για την προσαρμογή στις συνέπειες, το λεγόμενο adaptation, περιλαμβάνει ένα κλάσμα του ποσού αυτού. Είναι δέσμευση του Πρωθυπουργού να αναδείξει αυτό το ζήτημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μεγάλες φυσικές καταστροφές σαν αυτές που είδαμε στην Ελλάδα -μην ξεχνάτε και τις πυρκαγιές, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες φέτος το καλοκαίρι, θα συμβαίνουν όλο και συχνότερα και με μεγαλύτερη ένταση.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η συζήτηση αυτή για τις υποδομές, που αποτελούν τη βασική θεματολογία αυτού του πολύ σημαντικού Συνεδρίου. Οι ενεργειακές υποδομές φυσικά αποτελούν κομβικό σημείο της συζήτησης. Και η συζήτηση αυτή, ολοένα και περισσότερο, περιστρέφεται γύρω από το ζήτημα της «ασφάλειας».
Εντός των τειχών, πρέπει να θωρακίσουμε το ενεργειακό μας σύστημα απέναντι σε πολλαπλούς κινδύνους και απειλές.
Πρώτον, απέναντι στη ρευστή γεωπολιτική κατάσταση των τελευταίων ετών, που έθεσε σε διακινδύνευση την επάρκεια εφοδιασμού της χώρας με ενεργειακά προϊόντα. Να διασφαλίσουμε, επομένως, την ενεργειακή ασφάλεια του ενεργειακού μας Συστήματος. Και εδώ στέκομαι για να υπογραμμίσω τη σημαντικότητα του έργου που βραβεύτηκε, σήμερα, ως «ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 2012-2022».
Η Πτολεμαΐδα 5 θωρακίζει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας σε δύσκολους καιρούς. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί και θα αποτελέσει στα επόμενα χρόνια και ένα σαφές παράδειγμα για το πως, με σωστό σχεδιασμό και διαχείριση, οι βραχυπρόθεσμες ενεργειακές ανάγκες δεν χρειάζεται να θέτουν σε διακινδύνευση το μακροπρόθεσμο στρατηγικό ενεργειακό όραμα.
Το μέλλον της Μονάδας είναι πολύ περισσότερα υποσχόμενο από το παρόν της -και ελπίζω πολύ λιγότερο «ενδιαφέρον» από το παρελθόν της. Η Πτολεμαΐδα 5 θα κάνει το καθήκον της βραχυπρόθεσμα και θα αποτελέσει ένα παράδειγμα, μακροπρόθεσμα, για το πώς μπορείς να επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές που καλύπτουν τις ανάγκες του σήμερα, χωρίς τον κίνδυνο του carbon lock in.
Κλείνω την μικρή αυτή παρένθεση και συνεχίζω με τη δεύτερη κατηγορία από νέους κινδύνους και απειλές, που συνδέονται με την ψηφιοποίηση του Συστήματος.
Ξεκινώντας από τις τρομοκρατικές ψηφιακές επιθέσεις πριν 7 χρόνια στο Σύστημα Ηλεκτρισμού της Ουκρανίας και καταλήγοντας στην προ διετίας ψηφιακή επίθεση που δέχτηκε ο Αγωγός Πετρελαίου Colonial στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ, γίνεται πλέον σαφές ότι η κυβερνοασφάλεια καθίσταται, πλέον, σημαντική διάσταση της ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών.
Τρίτον, ο μεγάλος, υπαρξιακός κίνδυνος που ανέφερα στην αρχή: ο κίνδυνος από την κλιματική κρίση που είναι, ήδη, εδώ και απειλεί τη ζωή μας, την περιουσία μας, αλλά και τις υποδομές που επιτρέπουν και υποστηρίζουν κάθε έκφανση της ζωής μας: την επικοινωνία, την μετακίνηση, την πρόσβαση σε αγαθά, όπως το νερό και η ενέργεια.
Η ανθεκτικότητα των δικτύων και των υποδομών μας στην κλιματική αλλαγή, αποτελεί πλέον βασική προτεραιότητα και η θωράκιση των δικτύων ενέργειας, πανευρωπαϊκά, πρέπει να γίνει βασικό στοιχείο της Ατζέντας της Ένωσης, και ο Πρωθυπουργός θα αναδείξει την ανάγκη αυτή με ιδιαίτερη έμφαση.
Η ασφάλεια στις ενεργειακές υποδομές, λοιπόν, έχει τριπλή πλέον διάσταση: ασφάλεια εφοδιασμού, κυβερνοασφάλεια και ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση. Και μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον καλούμαστε να χαράξουμε πολιτικές και δράσεις, ώστε να κερδίσουμε τις επιμέρους μάχες, αλλά και τον «πόλεμο»: να διασφαλίσουμε για τη Χώρα ασφαλή και επαρκή τροφοδοσία με ενεργειακά προϊόντα.
Πέραν όμως από την «εντός των τειχών» ανάλυση, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι «εκτός των τειχών» πρωτοβουλίες. Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω μια πολύ σημαντική εξέλιξη που είχαμε πριν μία εβδομάδα στην Ινδία, στο G20. Μιλάω για τον νέο «Οικονομικό διάδρομο Ινδίας -Μέσης Ανατολής - Ευρώπης» (IMEC) που κάποιοι άτυπα αποκαλούν και «δρόμο των μπαχαρικών». Ένας διάδρομος που στοχεύει να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη ενισχύοντας τη συνδεσιμότητα και την οικονομική ολοκλήρωση μεταξύ της Ασίας, του Περσικού Κόλπου και της Ευρώπης.
Ο διάδρομος προτείνει μία διαδρομή από την Ινδία στην Ευρώπη, μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας, του Ισραήλ και της Ελλάδας.
Πρόκειται για ένα «mega-project» που επαναχαράσσει τους διεθνείς οικονομικούς δρόμους και η Ελλάδα έχει μια μοναδική ευκαιρία να γίνει μέρος αυτού του έργου. Να καταστεί η ανατολική πύλη της Ευρώπης όχι μόνο για το εμπόριο, αλλά και για την ενέργεια και τη μεταφορά δεδομένων που αποτελούν μέρος αυτού του project.
Αυτό, όμως, δεν θα γίνει από μόνο του και παρά το γεωγραφικό μας πλεονέκτημα. Πρέπει το επόμενο διάστημα και ειδικά μετά τις καταστροφές στη Θεσσαλία, να αποδείξουμε ότι μπορούμε να εργαστούμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στην αποκατάσταση των καταστροφών και στην ανοικοδόμηση, με βάση τα νέα πρότυπα που απαιτούνται.
Πρέπει να αποδείξουμε ότι είμαστε αξιόπιστοι εταίροι, μπορούμε να ανοίγουμε νέους δρόμους και να ολοκληρώνουμε φιλόδοξα project.
Όπως όλοι ξέρετε, όπως και οι πιο σφοδροί πολέμιοι της Κυβέρνησης Μητσοτάκη αναγνωρίζουν, τα τελευταία 4 χρόνια, βάλαμε την Ελλάδα στο Διεθνή Ενεργειακό Χάρτη. Καταστήσαμε τη Χώρα ενεργειακό κόμβο και περιφερειακό πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας και σταθερότητας.
Την στρατηγική μας αυτή θα συνεχίσουμε, με καθαρή στόχευση και σαφή προσήλωση. Τα μεγάλα ενεργειακά project που βρίσκονται σε διάφορες φάσεις υλοποίησης θα προχωρήσουν.
Είναι για παράδειγμα πολύ σημαντικό ότι το FSRU στην Αλεξανδρούπολη βρίσκεται εντός χρονοδιαγραμμάτων και θα λειτουργήσει περί το τέλος του έτους. Και ότι κι άλλες πύλες εισόδου για υγροποιημένο αέριο ωριμάζουν, με σκοπό να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες όχι μόνο της Ελλάδας αλλά, πρωτίστως, της ευρύτερης περιοχής.
Είναι σημαντικό, επίσης, ότι έχουμε πρόοδο και στα μεγάλα project των ενεργειακών διασυνδέσεων με Ισραήλ και Αίγυπτο. Projects που, πλέον, εντάσσονται στους ευρύτερους σχεδιασμούς για το νέο διάδρομο, όπως και η συμφωνία που υπογράψαμε πριν από ένα χρόνο για το καλώδιο δεδομένων με την Σαουδική Αραβία.
Ιδιαίτερη δυναμική στην Ευρώπη αποκτά και η προτεινόμενη ηλεκτρική διασύνδεση «Green Aegean Interconnector», που συνδέει την Ελλάδα με τη Γερμανία και θα μπορεί να μεταφέρει σε πρώτη φάση 3GW καθαρής ενέργειας.
Το ίδιο ισχύει και για την αύξηση της δυναμικότητας του αγωγού TAP, αλλά και τους κάθετους αγωγούς φυσικού αερίου, που μας διασυνδέουν με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που επιτρέπουν την τροφοδοσία τους με μη ρωσικό αέριο. Ένα σύστημα δικτύων και υποδομών, ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, που απλώνεται σε όλη την περιοχή και που κόμβος του, επίκεντρό του, είναι η Ελλάδα.
Σε ένα κόσμο που αναδιατάσσεται με ταχύτητα η Ελλάδα, που βρίσκεται πάνω στις οδούς μεταφοράς, καταφέρνει και αναδεικνύεται ηγέτιδα, καθώς συγκεντρώνει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Ως πλεονεκτήματα εννοώ :
- την πολιτική σταθερότητα,
- την ισχυρή οικονομία,
- την ασφάλεια,
- το υψηλής κατάρτισης επιστημονικό προσωπικό
- τις μεγάλες εταιρίες, κατασκευαστικές και ενεργειακές, που έχουν την εμπειρία και μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτά τα project
Αυτά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα θα συνεχίσουμε να προβάλλουμε και να μοχλεύουμε, ώστε με βασικό όπλο τις ενεργειακές μας υποδομές, να επιτύχουμε την προάσπιση της ενεργειακής ασφάλειας στο εσωτερικό και την ενίσχυση του ρόλου της χώρας στο εξωτερικό.
Ως Ελληνική Κυβέρνηση και ως Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σας διαβεβαιώνω ότι έχουμε πλήρη αντίληψη της κατάστασης και του διακυβεύματος και εργαζόμαστε, με συνέπεια και αποτελεσματικότητα, για να λύνουμε προβλήματα και να στηρίζουμε τις επιχειρήσεις και την ελληνική οικονομία.