Σε σχεδόν δυο χρόνια (1,9 έτη) έχει μειωθεί η ταχύτητα διερεύνησης και ολοκλήρωσης υποθέσεων από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, από 8 έτη που ήταν ο μέσος όρος ηλικίας των υποθέσεων το 2019.
Αυτό σημειώνεται σε μήνυμα του προέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού Γιάννη Λιανού στο νέο ενημερωτικό δελτίο της επιτροπής που εκδόθηκε σήμερα ενώ ο πρόεδρος υπογραμμίζει: «τα φαινόμενα του πληθωρισμού και της ακρίβειας αποτελούν μία δύσκολη πρόκληση για τις Αρχές Ανταγωνισμού στην Ευρώπη, στο πλαίσιο που συνήθως τα φαινόμενα αυτά αντιμετωπίζονται από τις κεντρικές τράπεζες και την κεντρική κυβέρνηση, με τις Αρχές Ανταγωνισμού να στοχεύουν κυρίως στην εμπέδωση και ενίσχυση ανταγωνιστικών δομών στην οικονομία μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Το φαινόμενο της ακρίβειας εμμέσως απασχολεί τις αρχές ανταγωνισμού όταν οι αυξήσεις τιμών είναι σημαντικές και οφείλονται σε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης σε μία αγορά ή σε καρτέλ.
Η κατάσταση πολυκρίσης που αντιμετωπίζουμε έχει αρχίσει να αλλάζει αυτή την θεώρηση του ρόλου μίας αρχής ανταγωνισμού. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει νωρίτερα από άλλες Αρχές Ανταγωνισμού τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως εστιάσει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και δυνατοτήτων της σε μία σειρά ενεργειών και συνεργασιών με δημόσιους και ερευνητικούς φορείς με σκοπό την ενίσχυση της συλλογικής μας προσπάθειας έναντι στο φαινόμενο της ακρίβειας και των πληθωριστικών πιέσεων, ενώ έχει προτεραιοποιήσει τη δραστηριότητά της σε τομείς με σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις. Η συγκεκριμένη προσπάθεια θα ενταθεί τους επόμενους μήνες, ιδιαίτερα δε εάν επιλυθεί και το χρόνιο πρόβλημα της υποστελέχωσης της».
Υπενθυμίζεται από τον κ. Λιανό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι η πιο δραστήρια στην Ευρώπη ενώ σημειώνει ότι τα τελευταία 4 έτη διορθώθηκαν χρόνια προβλήματά της σχετικά με τις καθυστερήσεις υποθέσεων και την απελευθέρωση του προσωπικού από παλαιότερες υποθέσεις. Επίσης, βοήθησε και η τεχνολογική μετάλλαξη της επιτροπής με τη χρήση νέων τεχνολογιών και βάσεων μεγάλων δεδομένων ώστε να πραγματοποιούνται πιο χειρουργικοί έλεγχοι στην αγορά και να μειώνεται ο όγκος των στοιχείων που συλλέγονται και ο χρόνος επεξεργασίας τους.
Όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, «η επιτροπή έχει προχωρήσει, για πρώτη φορά από την ίδρυσή της, στην ταυτόχρονη χρήση όλων των εργαλείων που της έχει παράσχει ο νομοθέτης, με πραγματισμό και χωρίς ιδεολογικής φύσης περιορισμούς». Σε αυτό το πλαίσιο ο ίδιος γνωστοποιεί τα εξής:
- Η επιτροπή, στήριξε τα μέτρα που προώθησε η πολιτεία (όπως η θέσπιση ελέγχων των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων) ενώ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον σωστό σχεδιασμό της πρωτοβουλίας του καλαθιού του νοικοκυριού, το οποίο εν τέλει δεν λειτούργησε ως εργαλείο συγκράτησης τιμών μέσω μίας συμφωνίας κυριών μεταξύ του υπουργείου και των επιχειρήσεων (κυρίως σουπερμάρκετ), όπως ενδεχομένως να γινόταν στο παρελθόν, αλλά μετά από γνωμοδότηση της επιτροπής το 2022 και άτυπων συμβουλών, σχεδιάστηκε ως ένας τόπος ανταγωνισμού για την προσοχή των καταναλωτών (attention market), το οποίο φαίνεται τουλάχιστον σε πρώτη φάση να ενίσχυσε τον ανταγωνισμό στο λιανεμπόριο, στα προϊόντα που είναι στο καλάθι.
Σε αυτό το πλαίσιο η επιτροπή παρακολουθεί τους τελευταίους 9 μήνες την εφαρμογή της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας και έχει συλλέξει στοιχεία τα οποία και θα δημοσιεύσει εν ευθέτω χρόνο σχετικά με τις επιπτώσεις της πρωτοβουλίας στον ανταγωνισμό.
- Επέκτεινε την εργαλειοθήκη της σε δράσεις οι οποίες δύνανται να έχουν πιο άμεσο αποτέλεσμα από την έναρξη αυτεπάγγελτων ερευνών, τόσο αποτρεπτικά, όσο και συνεισφέροντας στην αποτελεσματικότητα της καταστολής αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών. Ειδικότερα, δημιουργήθηκε ειδική ομάδα κρούσης για τα σουπερμάρκετ από τον Απρίλιο 2020, η οποία εισήγαγε σημαντικές καινοτομίες όπως η ανάπτυξη του μετρητή της κάθετης/διαπραγματευτικής ισχύος, κάτι που χρησιμοποιήθηκε στην μετέπειτα ανάλυση των κλάδων της οικονομίας που παρουσιάζουν πληθωριστικές τάσεις.
- Χρησιμοποιήθηκε το νέο εργαλείο της χαρτογράφησης και αυτό το πλαίσιο πραγματοποιούνται χαρτογραφήσεις στις εξής αγορές: καύσιμα, γάλα, βρεφική φόρμουλα, γιαούρτι αγελάδος, φέτα και τυρί γκούντα, απορρυπαντικά πλυντηρίων ρούχων ενώ σκοπός της διοίκησης της επιτροπής είναι να προτείνει και την έναρξη νέων χαρτογραφήσεων (κυρίως στον τομέα του κρέατος).
- Χρησιμοποιήθηκε το εργαλείο της Κανονιστικής παρέμβασης στον κλάδο των πετρελαιοειδών, με σκοπό τη διόρθωση, εφόσον εντοπιστούν, στρεβλώσεων του ανταγωνισμού στον συγκεκριμένο κλάδο και τα αποτελέσματα αναμένονται να δημοσιευτούν τον Οκτώβριο 2023.
- Πραγματοποιήθηκαν συγκριτικές μελέτες τιμών με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες σε διάφορα προϊόντα όπως στις αγορές απορρυπαντικών πλυντηρίων ρούχων, στο φρέσκο γάλα, ενώ περαιτέρω έρευνες θα δημοσιευθούν στο επόμενο τεύχος του Newsletter.
- Ξεκίνησε συστηματική ανάλυση διαφόρων προϊόντων μέσω της δημιουργίας βάσης δεδομένων με barcodes για 65000 προϊόντα και χρήση τεχνικών τεχνητής νοημοσύνης για ταυτοποίηση προϊόντων σε ηλεκτρονικά καταστήματα.
- Στο πλαίσιο της ενίσχυσης του αγώνα έναντι της ακρίβειας, η επιτροπή προχώρησε στη δημοσίευση κατευθυντηρίων γραμμών και παράλληλα αυστηρών κυρώσεων σε επιχειρήσεις που μονομερώς περιορίζουν τον ανταγωνισμό μέσω πρόσκλησης συμμετοχής σε άλλες επιχειρήσεις για αντιανταγωνιστικές πρακτικές ή μέσω δημόσιων ανακοινώσεων μελλοντικής τιμολόγησης και χειραγωγούν τις τιμές εις βάρος των καταναλωτών.