Δύο σενάρια εξετάζονται, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Άδωνι Γεωργιάδη, για την «ανταπόδοση» των επιπλέον ωρών εργασίας που προβλέπονται -πέραν του βασικού 8ώρου- κατά την εργασία σε δεύτερο εργοδότη.
Πρόκειται για τη διάταξη που περιλαμβάνεται στο εργασιακό νομοσχέδιο που δόθηκε την Παρασκευή στη δημοσιότητα, στο πλαίσιο της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης, και δημιούργησε τις περισσότερες αντιδράσεις, όχι μόνο από την πλευρά των εκπροσώπων των εργαζομένων και της αντιπολίτευσης αλλά και από την πλευρά των ειδικών.
Και αυτό γιατί, κατά πρώτον, η ασφαλιστική νομοθεσία ορίζει ρητά πως τον μήνα αναγνωρίζονται στον ιδιωτικό τομέα έως 25 ένσημα και κατά συνέπεια η δεύτερη εργασία «πάει χαμένη» από ασφαλιστικής πλευράς.
Κατά δεύτερον, εφόσον διατηρείται το πλαφόν των 48 ορών ανά εβδομάδα, κατά μέσο όρο, στο 4μηνο, και στον πρώτο εργοδότη, ο μισθωτός απασχολείται 40 ώρες την εβδομάδα, μένουν μόνο 8 ώρες για την απασχόληση στον δεύτερο.
Αναλυτικά, η διάταξη ορίζει ότι «δεν επιτρέπεται να συνάπτονται συμφωνίες ή να τίθενται ρήτρες με τις οποίες ο εργαζόμενος απαγορεύεται να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του ωραρίου εργασίας που έχει συμφωνηθεί με συγκεκριμένο εργοδότη. Συμφωνίες ή ρήτρες περί απαγόρευσης της παροχής εργασίας σε άλλους εργοδότες θεωρούνται άκυρες, εκτός αν δικαιολογούνται από αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η εργασία σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων».
Διευκρινίζεται όμως ότι «η παράλληλη αυτή απασχόληση επιτρέπεται με την επιφύλαξη των κείμενων διατάξεων περί του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης των εργαζομένων, ιδίως δε των άρθρων 162 έως 179 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου».
Το άρθρο 162 ορίζει λοιπόν ρητά πως ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας των εργαζομένων δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά περίοδο το πολύ 4 μηνών τις 48 ώρες κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών. Οι περίοδοι ετήσιας άδειας με αποδοχές και οι περίοδοι αδείας ασθενείας δεν συνεκτιμώνται ή είναι ουδέτερες όσον αφορά τον υπολογισμό του μέσου όρου. Ενώ το άρθρο 179 προβλέπει τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής του, ήτοι ανεξάρτητα από τις ποινικές κυρώσεις και διοικητικές κυρώσεις όπως πρόστιμο για καθεμία παράβαση από 500 έως 50.000 ευρώ.
Όπως εξηγεί στο Euro2day.gr ο δικηγόρος - εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, έστω εργαζόμενος που απασχολείται σε έναν εργοδότη Δευτέρα έως Παρασκευή 9:00 έως 17:00 και παράλληλα σε δεύτερο εργοδότη 18:00 έως 22:00, για να τηρείται η 11ωρη ανάπαυση από τις 22:00 έως τις 9:00 της επόμενης ημέρας και να υπάρχει εύλογο διάστημα μετακίνησης από τον έναν εργοδότη στον δεύτερο. Ο συνολικός ημερήσιος χρόνος απασχόλησης στους δύο εργοδότες είναι 12 ώρες (8+40) και ο συνολικός εβδομαδιαίος χρόνος απασχόλησης 60 ώρες (12*5).
Αν ο εργαζόμενος απασχοληθεί στους δύο εργοδότες με τα παραπάνω ωράρια για διάστημα 4 διαδοχικών μηνών, υπάρχει παράβαση του άρθρου 167 που ορίζει ότι ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας των εργαζομένων δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών.
Επίσης, όπως ξεκαθαρίζει ο κ. Καρούζος, θα πρέπει να προβλεφθεί μια διαδικασία, σύμφωνα με την οποία ο δεύτερος εργοδότης θα πρέπει να ενημερώνεται για το ωράριο απασχόλησης στον πρώτο εργοδότη, ώστε να διαμορφώσει κατάλληλο ωράριο στην παράλληλη απασχόληση για να μη βρεθεί αντιμέτωπος με κυρώσεις.
Αλλά και ο εξειδικευμένος σύμβουλος εργασιακών θεμάτων Βασίλης Πρασσάς σημειώνει πως ενώ δημιουργήθηκε πολύς ντόρος για αυτή τη διάταξη, η οποία τυπικά έχει λογική, θα πρέπει να υπάρξουν διευκρινίσεις. Σύμφωνα με τον κ. Πρασσά, κάτι τέτοιο εφαρμοζόταν σε αρκετές περιπτώσεις (και όχι με ανασφάλιστη εργασία όπως αναφέρει το υπουργείο) και δεν υπήρχε καμία κύρωση από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Το οξύμωρο της διάταξης είναι το ανώτατο πλαφόν 48 ωρών/εβδομάδα στο 4μηνο, κάτι το οποίο κατά την άποψη του ειδικού, είναι πραγματικά ανεφάρμοστο και μη ελέγξιμο. Διότι πώς είναι δυνατόν να τηρείται το 48ωρο ανώτατης απασχόλησης ανά εβδομάδα, όταν ο εργαζόμενος απασχολείται σε δύο εργαζόμενους και είναι αδύνατος ο έλεγχος. «Εκτός αν, για παράδειγμα, γίνει συμφωνία ότι στον έναν εργοδότη θα εργάζεται 40 ώρες και στον άλλο 8 ώρες. Αλλά αν ισχύει αυτός ο περιορισμός, τότε δεν έχει και ιδιαίτερο νόημα αυτή η νομιμοποίηση της παράλληλης απασχόλησης», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης πάντως, μιλώντας χθες στον ΣΚΑΪ, ξεκαθάρισε ότι η δέσμευση των 48 ωρών ανά εβδομάδα, κατά μέσο όρο ισχύει και ότι η ενημέρωση θα γίνεται μέσω του πληροφοριακού συστήματος Εργάνη.
Ο ασφαλιστικός χρόνος
Η δεύτερη επισήμανση των ειδικών αφορά την ασφαλιστική τύχη των επιπλέον ωρών απασχόλησης. Συγκεκριμένα, επισημαίνουν ότι εάν παραμένει η πρόβλεψη για μάξιμουμ 25 ένσημα ανά μήνα, τότε οι επιπλέον ώρες της παράλληλης απασχόλησης πάνε ασφαλιστικά χαμένες. Δεν μπορεί ο εργαζόμενος να τις προσμετρήσει ως επιπλέον ασφαλιστικό χρόνο και να καλύψει έτσι τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για τη λήψη σύνταξης.
Η απορία των ειδικών είναι εάν πλέον θα προσμετρώνται στα συντάξιμα έτη, ώστε να μπορεί κάποιος να τα συμπληρώσει και να βγει στη σύνταξη νωρίτερα ή με υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης, χωρίς να αλλάξουν κατ’ ανάγκη τα όρια ηλικίας.
Ο κ. Γεωργιάδης, χθες, αφού ξεκαθάρισε ότι το επιπλέον ωράριο εργασίας θα εξαρτάται αποκλειστικά από τη διάθεση του εργαζομένου, ενώ θα εξεταστεί εάν η ανταπόδοση σε ασφαλιστικό επίπεδο θα μπορεί να προσμετράται σε συντάξιμο χρόνο, ή θα υπάρξει κάποια έκπτωση στις εισφορές.
Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν το επόμενο διάστημα, «στα όρια πάντα του ασφαλιστικού μας συστήματος» και μετά από αναλογιστικές μελέτες, όπως επεσήμανε ο υπουργός Εργασίας.
Παράλληλα, ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε ότι οι κρατήσεις στο εισόδημα από εργασία των συνταξιούχων που επιθυμούν να εργάζονται, θα οριστούν στο 10%, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει κατώτατο όριο αποδοχών, που δεν αποκλείεται να είναι οι 5.000 ευρώ, για τα οποία δεν θα υπάρχουν κρατήσεις. Όπως, ξεκαθάρισε και ότι θα υπάρχει «κόφτης» ώστε στα υψηλά εισοδήματα από εργασία, οι κρατήσεις να μην ξεπερνούν το ποσό που αντιστοιχεί σήμερα στο πέναλτι του -30% στις συντάξεις. «Στόχος μας είναι να μην υπάρχει ούτε ένας που να πληρώνει περισσότερο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εργασίας.