Το «ξεκαθάρισμα» της περιβόητης λίστας αυτών που χρωστούν μεγάλα ποσά στην εφορία και την απαλλαγή της από τους «σκελετούς» της, οι οποίοι έχουν μετατρέψει τη δημοσιοποίησή της σε τυπική νομική υποχρέωση και όχι σε εργαλείο πίεσης των οφειλετών να πληρώσουν τα χρέη τους (μέσω της διαπόμπευσης) σχεδιάζει το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο.
Μεγάλο ποσοστό από τους περίπου 27.000 οφειλέτες (10.168 φυσικά πρόσωπα και 16.839 νομικά πρόσωπα) δεν έχουν καν… υπόσταση. Εκατοντάδες οφειλέτες, φυσικά πρόσωπα, έχουν… αποδημήσει εις Κύριον, ενώ χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν σβήσει από τον επιχειρηματικό «χάρτη» καθώς πτώχευσαν.
Αποτέλεσμα: Δεκάδες δισ. ευρώ από το σύνολο των 142,6 δισ. ευρώ που είναι τα χρέη σε Εφορία και ΕΦΚΑ να θεωρούνται -και ουσιαστικά να είναι- ανεπίδεκτα είσπραξης, ευτελίζοντας την όλη διαδικασία της δημοσιοποίησης.
Σύμφωνα με το σχέδιο, το «ξεκαθάρισμα» θα αφορά τόσο στα πρόσωπα και στις εταιρείες όσο στο ύψος των χρεών, προκειμένου η προσπάθεια να επικεντρωθεί στα ποσά που μπορούν να εισπραχθούν. Οι «κόκκινες» οφειλές οι οποίες δεν πρόκειται ποτέ να εισπραχθούν θα βγουν από τη λίστα (θα μπουν στο αρχείο) και έτσι θα πάψει η στατιστική να υπολογίζει (χρεοκοπημένους και πεθαμένους) στον λογαριασμό των υπόλοιπων φοροφυγάδων.
Το θέμα επανήλθε στην επικαιρότητα, με αφορμή την ανακοίνωση των στοιχείων με τους μεγαλοοφειλέτες του δημοσίου στις αρχές Αυγούστου, όπου μέσα στον κατάλογο με τις οφειλές άνω του ποσού των 150.000 ευρώ βρίσκονταν και πολλά «φαντάσματα» του παρελθόντος χωρίς καμία… αξία για τα κρατικά ταμεία, με τα ονόματα των πτωχευμένων εταιρειών απλά να επαναλαμβάνονται.
Στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι ωρίμασαν πλέον οι συνθήκες, προκειμένου να προχωρήσουν οι διαδικασίες άμεσης εκκαθάρισης χρεών και οφειλετών ξεκινώντας από τα ληξιπρόθεσμα της Εφορίας που ανέρχονται στα 105 δισ. ευρώ, ώστε να υπάρξει μία πιο σαφή εικόνα σχετικά με το ποια από αυτά μπορούν να εισπραχθούν και ποια να διαγραφούν μελλοντικά. Αν και το πραγματικό ληξιπρόθεσμο μετά την αφαίρεση του ανεπίδεκτου είσπραξης των 26,3 δισ. ευρώ τοποθετείται στα 78,68 δισ. ευρώ, οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ενδεχομένως να είναι ακόμη πιο χαμηλό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη προσπάθεια ξεκαθαρίσματος της λίστας των οφειλετών έγινε πριν από περίπου μια 15ετία από τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου, η οποία όμως συνάντησε σφοδρές αντιδράσεις. Ανάλογες προσπάθειες των μετέπειτα κυβερνήσεων και πάλι δεν τελεσφόρησαν καθώς η εκάστοτε αντιπολίτευση υποστήριζε άκριτα ότι «σβήνουν τα χρέη των φοροφυγάδων».
Ανεπίδεκτα είσπραξης
Ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) είναι σαφής για το πότε ένα χρέος χαρακτηρίζεται ως ανεπίδεκτο είσπραξης.
Ειδικότερα πρέπει:
- Να έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες με βάση τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα της φορολογικής διοίκησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η μη ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων ή απαιτήσεων αυτών έναντι τρίτων.
- Να έχει διαπιστωθεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων ή απαιτήσεων του οφειλέτη με επίσπευση του Δημοσίου ή τρίτων ή με διαδικασία εκκαθάρισης και η παύση των εργασιών της πτώχευσης, εφόσον πρόκειται για πτωχό.
- Να έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος από ειδικά οριζόμενο ελεγκτή της αρμόδιας φορολογικής ή τελωνειακής αρχής, ο οποίος να πιστοποιεί, με βάση ειδικά αιτιολογημένη έκθεση ελέγχου, ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των προηγούμενων περιπτώσεων και ότι είναι αντικειμενικά αδύνατη η είσπραξη των οφειλών.
- Να έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης, σε όσες περιπτώσεις συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις ή δεν είναι δυνατή η υποβολή αυτής.
- Για χρέη εταιρειών που τελούν υπό κρατικό έλεγχο και οι οποίες τελούν υπό εκκαθάριση ή πτώχευση, απαιτείται η αναγγελία του Δημοσίου στις διαδικασίες αυτές.
Τα χρέη
Με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στο πρώτο εξάμηνο του 2023 ανοιχτούς λογαριασμούς με την Εφορία έχουν 4.184.515 φυσικά και νομικά πρόσωπα. Από τους οφειλέτες αυτούς οι 2.031.656 απειλούνται με κατασχέσεις ενώ σε 1.455.216 έχουν ήδη επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Την ίδια στιγμή, οι φόροι που έμειναν απλήρωτοι το ίδιο διάστημα κινούνται πάνω από τα 2,8 δισ. ευρώ, με τα 500 εκατ. ευρώ να είναι τα φρέσκα χρέη που μπήκαν στη δεξαμενή με τα ληξιπρόθεσμα τον Ιούνιο.
Σε ό,τι αφορά την κατανομή των χρεών, η συντριπτική πλειονότητα των οφειλετών του δημοσίου ή 1,87 εκατ. ΑΦΜ χρωστούν λιγότερα από 500 ευρώ, με τον αριθμό αυτών να βαίνει μειούμενος. Στον αντίποδα παρατηρείται αύξηση των μεσαίων και μεγάλων οφειλετών, με τα μεγαλύτερα «φέσια» στην Εφορία να έχουν βάλει 9.023 φορολογούμενοι, οι οποίοι κατά μέσο όρο χρωστούν ο καθένας πάνω από 9 εκατ. ευρώ.