Σε συνέχεια της επίδοσης υψηλών ταχυτήτων την άνοιξη, ο ελληνικός τουρισμός το 2023 έχει τα εχέγγυα να ξεπεράσει την χρονιά ρεκόρ του 2019, όπως περιγράφεται στο νέο τεύχος της σειράς μελετών συγκυρίας "Τάσεις του επιχειρείν" της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ.
Από την ανάλυση αναδεικνύονται (i) η διατήρηση της υπεροχής της Ελλάδας έναντι των ανταγωνιστών της στη μεσογειακή αγορά, (ii) η θετική εκκίνηση της θερινής περιόδου αλλά και (iii) η ανάδειξη νέων προκλήσεων για τον κλάδο από αναδυόμενες ανταγωνιστικές αγορές και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Επιβεβαιώνοντας τις θετικές προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί στην αρχή του έτους (με +10% προσλήψεις στα ξενοδοχεία έναντι της άνοιξης 2019), οι αφίξεις ξένων τουριστών στη χώρα μας κατά το εαρινό τρίμηνο (Μάρτιος-Μάιος) ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2019 κατά 10% και οι εισπράξεις κατά 19% (€2,8 δισ). Κομβικό ρόλο διαδραμάτισαν οι «παραδοσιακές» αγορές, με αύξηση του μεριδίου τους στο 42% (από 39% το 2019), και την αγορά των ΗΠΑ να ξεχωρίζει με σχεδόν διπλασιασμό αφίξεων σε σχέση με το 2022 και σταθερά υψηλές δαπάνες ανά άφιξη. Η υγιής ζήτηση αποτυπώθηκε σε ισχυρές πωλήσεις των ξενοδοχείων (+14% το εαρινό τρίμηνο σε αποπληθωρισμένους όρους έναντι 2019), με τις αστικές περιοχές να πρωταγωνιστούν (+18%).
Αξιοσημείωτο είναι ότι παρά την αργή επαναφορά του οδικού της τουρισμού και τον ισχυρό ανταγωνισμό (από ώριμους προορισμούς όπως η Τουρκία αλλά και αναδυόμενους όπως η Αλβανία), η Ελλάδα καταφέρνει να διατηρεί άθικτο το μερίδιο της στη μεσογειακή αγορά (13% κατά το τελευταίο 12μηνο). Παράλληλα, τα πρώτα σημάδια από την εκκίνηση του φετινού καλοκαιριού ήταν θετικά, φανερώνοντας ελαφρά υπεροπλία της Ελλάδας έναντι ανταγωνιστικών προορισμών σε πτήσεις και σχετικά υψηλή προτίμηση από ανεξάρτητους τουρίστες.
Συνολικά, η δυναμική της άνοιξης, τα πρώτα θετικά σημάδια από τις καλοκαιρινές κρατήσεις και η βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις κύριες αγορές μας έχουν θέσει τις βάσεις για επίτευξη νέου ρεκόρ αφίξεων το 2023 για τον ελληνικό τουρισμό. Ωστόσο, στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι οι ακραίες συνθήκες καύσωνα και οι εκτεταμένες πυρκαγιές δημιουργούν συνθήκες αβεβαιότητας, σημειώνει η μελέτη.
Ενδεικτικά, η βαρύτερα πληγείσα Ρόδος, πέρα από τις πιέσεις στην τοπική οικονομία και την περιβαλλοντική καταστροφή, θα μπορούσε να αφαιρέσει ως και 1 ποσοστιαία μονάδα από τις συνολικές αφίξεις τουριστών στην Ελλάδα, λόγω της μεγάλης βαρύτητας της σε εθνικό επίπεδο (16% των διανυκτερεύσεων αλλοδαπών), σύμφωνα με μια πρώτη και με εντονότερη από το σύνηθες αβεβαιότητα εκτίμηση.
Παρά την εν λόγω πίεση, η περιρρέουσα δυναμική και η εξαιρετική εικόνα φιλοξενίας (με πρωταγωνιστές τους κατοίκους των πληγέντων περιοχών) διαφύλαξαν τη φήμη της Ελλάδας και ταυτόχρονα διατηρούν ψηλά τη πιθανότητα οι φετινές αφίξεις να ξεπεράσουν τα υψηλά του 2019 (κατά περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες). Δεδομένου αυτού και λαμβάνοντας υπόψιν την πληθωριστική πίεση (με την επίδραση των αυξημένων τιμών να αντισταθμίζει τον περιορισμό διάρκειας διαμονής), οι τουριστικές εισπράξεις 2023 θα μπορούσαν να προσεγγίσουν τα €21 δισ.
Σε πιο διαρθρωτικό επίπεδο, η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία των νέων τάσεων που σχετίζονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τις προτιμήσεις των τουριστών στη μετά-πανδημική περίοδο για λιγότερους κορεσμένους προορισμούς. Στην πράξη, οι αλλαγές αυτές φαίνεται σταδιακά να οδηγούν σε αναδιάταξη του τουριστικού χάρτη, με μείωση της εποχικότητας και ανάδειξη νέων τουριστικών προορισμών. Σχετικά σημάδια είναι ήδη εμφανή από τη φετινή χρονιά, όπου οι προορισμοί και οι μήνες που θα ξεχωρίσουν με τη δυναμική τους ενδέχεται να μην είναι οι «συνήθεις ύποπτοι».