Μια σημαντική αλλαγή έρχεται στις τηλεπικοινωνίες πριν το τέλος της χρονιάς. Αλλάξει ο γενικός κανονισμός αδειών και δίνεται η δυνατότητα στους τηλεπικοινωνιακές εταιρείες να αυξήσουν τα τιμολόγιά τους με βάση τον πληθωρισμό του προηγούμενου έτους.
Τι σημαίνει αυτό για τον καταναλωτή και πως θα εφαρμοστεί στην πράξη εξηγεί το Euro2day.gr, με βάση τα όσα προβλέπονται τώρα στο κείμενο που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση.
1. Τι είναι η ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής;
Η ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής υπολογίζεται βάσει του πληθωρισμού του προηγούμενου χρόνου, όπως αυτός ανακοινώνεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή ως Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) και πρακτικά θα δείχνει το πόσο θα μπορούν να αυξηθούν οι τιμές. Στις τηλεπικοινωνίες στην χώρα μας δεν υπήρχε τέτοια πρόβλεψη, δηλαδή η δυνατότητα αύξησης των τιμολογίων μέσα στη διάρκεια ενός συμβολαίου.
Η ΕΕΤΤ διερεύνησε παρόμοιες πρακτικές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου και εφαρμόζεται ή πρόκειται να τεθεί σε ισχύ, μηχανισμός τιμαριθμικής αναπροσαρμογής συνδεδεμένος με τον δείκτη τιμών καταναλωτή.
Για παράδειγμα, σχετικός μηχανισμός τιμαριθμικής αναπροσαρμογής λειτουργεί σε χώρες, όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Πορτογαλία, ενώ σχετική πρόβλεψη υπάρχει και στην Γαλλία και την Ισπανία. Μάλιστα πρέπει να σημειωθεί ότι το δίκαιο της ΕΕ δεν χαρακτηρίζει ως αυξήσεις τις αναπροσαρμογές του πληθωρισμού.
2. Πόσο χρόνο πριν και με ποιον τρόπο θα ενημερώνομαι για την αύξηση;
Μετά την ανακοίνωση της αναπροσαρμογής ο καταναλωτής θα έχει ένα μήνα περιθώριο και μέσα στον επόμενο λογαριασμό θα συμπεριληφθεί η αύξηση. Όπως ισχύει και σήμερα η εταιρεία μπορεί να τροποποιήσει μονομερώς ένα συμβόλαιο, εφόσον ενημερώσει, τουλάχιστον ένα μήνα πριν τα νέα τιμολόγια τεθούν σε ισχύ. Η ενημέρωση συνήθως γίνεται με γραπτό μήνυμα ή email, ανάλογα ποιον από τους παραπάνω τρόπους έχετε δηλώσει για επικοινωνία ο καταναλωτής.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι εταιρείες έχουν υποχρεώσεις σχετικά με την ενημέρωση για χρεώσεις και προγράμματα. Οι εταιρείες οφείλουν να ενημερώνουν, μεταξύ άλλων, με τους ακόλουθους τρόπους.
- Δημοσίευση σε ειδική ιστοσελίδα
Οι εταιρείες οφείλουν να δημοσιεύουν πληροφορίες για όλα τα τιμολόγια υπηρεσιών (εμπορικά διαθέσιμων ή μη) που παρέχονται σε συνδρομητές, στην ελληνική γλώσσα και σε ειδική ιστοσελίδα, προσβάσιμη από ευκρινές σημείο στην αρχική σελίδα του διαδικτυακού τόπου (με την ένδειξη: «Τιμοκατάλογοι»).
Τα ισχύοντα τιμολόγια που έχουν προκύψει από τροποποίηση παλαιότερων τιμολογίων πρέπει να φέρουν επισήμανση αλλαγών και να αναρτώνται στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Τα τιμολόγια παραμένουν αναρτημένα, έως και δύο έτη από την κατάργησή τους, με αναφορά του χρονικού διαστήματος για το οποίο ίσχυαν.
- Αναφορά στη σύμβαση
Στις δύο πρώτες σελίδες της σύμβασης πρέπει να αναγράφονται η τελική τιμή του παγίου και τυχόν τέλη λόγω πρόωρης λύσης της σύμβασης. Σε περίπτωση διαφοροποίησης της τιμής του παγίου κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αναγράφεται η τελική τιμή ανά χρονική περίοδο ισχύος. Ετσι και τα νέα συμβόλαια μετά την αλλαγή του γενικού κανονισμού αδειών των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών θα περιέχουν πλέον τον όρο της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής.
- Ενημέρωση για τα καλύτερα υφιστάμενα τιμολόγια
Η εταιρεία οφείλει να σας παρέχει συμβουλές για τα καλύτερα υφιστάμενα τιμολόγια που διαθέτει σε σχέση με τις υπηρεσίες που λαμβάνετε ήδη, είτε ενημερώνοντας μέσω τηλεφώνου/SMS/e-mail είτε παρέχοντάς σας τη δυνατότητα να καλείτε, χωρίς χρέωση, ειδικό αριθμό. Οι κλήσεις δύναται να ηχογραφούνται, κατόπιν συναίνεσής σας.
Επίσης, ενημερώνει ετησίως για τη διάθεση της υπηρεσίας παροχής συμβουλών με όλα τα μέσα με τα οποία γνωστοποιεί την έκδοση του λογαριασμού σας. Ειδικότερα, τουλάχιστον έναν μήνα πριν τη λήξη της σύμβασης, ενημερώνει, με δική της πρωτοβουλία και με τους παραπάνω τρόπους, για τα καλύτερα υφιστάμενα τιμολόγια που διαθέτει σε σχέση με τις υπηρεσίες που λαμβάνετε.
3. Κάθε πότε θα γίνεται η αύξηση και πόση θα είναι;
Η αύξηση δύναται να επιβάλλεται μία φορά το χρόνο με βάση τον πληθωρισμό του προηγούμενου χρόνου. Αν δηλαδή ο δείκτης τιμών καταναλωτή είναι αυξημένος 10% το 2022 το 2023 η αύξηση που θα επιβληθεί αν το υιοθετήσουν οι πάροχοι θα είναι μέχρι αυτό το ποσοστό.
Από τη διαβούλευση θα προκύψει αν θα υπάρξει πλαφόν στην αύξηση που θα επιβάλλεται και αν κάποιο ποσοστό θα επιβαρύνει και τους ίδιους τους παρόχους. Σύμφωνα με τις αρχικές τοποθετήσεις των παρόχων στόχος είναι να «απορροφούν» και οι ίδιοι κάποιο ποσοστό αύξησης το οποίο θα προκύψει μετά από τις προτάσεις όλων των παρόχων όσο και των ενώσεων Καταναλωτών.
4. Τι δυνατότητα έχω να αρνηθώ;
Δυνατότητα άρνησης στα νέα συμβόλαια δεν υπάρχει αφού πλέον θα αποτελεί δικαίωμα των παρόχων και στο εξής θα υπάρχει όρος συγκεκριμένος στην σύμβαση που θα υπογράφει ο καταναλωτής. Θα υπάρχει όμως η δυνατότητα αποχώρησης χωρίς πέναλτι για τους παλιούς συνδρομητές που έχουν σε ισχύ συμβόλαιό, οπότε και θα μπορεί κάποιος να επιλέξει μία άλλη εταιρεία.
5. Θα πληρώσω πέναλτι αν εγκαταλείψω το συμβόλαιο;
Πέναλτι δηλαδή οικονομική επιβάρυνση για τον καταναλωτή δεν θα υπάρχει για όποιον εγκαταλείπει το ήδη υπάρχον συμβόλαιό του μετά από αυτή την αύξηση. Όποιος «παλιός» συνδρομητής επιθυμεί θα μπορεί να φύγει σπάζοντας το συμβόλαιό του χωρίς αυτό που ίσχυε μέχρι σήμερα (πληρώνοντας τα πάγια κάποιων μηνών). Επίσης αν κάποιος έχει υπογράψει συμβόλαιο μέχρι πριν τρεις μήνες από την επιβολή της αύξησης τότε δεν θα του επιβάλλεται αυτή η αύξηση.
6. Πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η αύξηση;
Η αύξηση θα κυμαίνεται ανάλογα πάντα με τον πληθωρισμό. Σύμφωνα με την πρόταση της ΕΕΤΤ που έχει τεθεί σε διαβούλευση η αύξηση θα γίνεται με βάση το μέσο όρο του πληθωρισμού τον προηγούμενο χρόνο. Πέρυσι η χώρα μας παρουσίασε ιστορικό υψηλό από την είσοδο της χώρας στην Ευρωζώνη, και κυμάνθηκε κατά μέσο όρο στο 9,6% για όλο το 2022. Οπότε η αύξηση σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ξεπεράσει αυτό το ποσοστό. Αντίθετα μετά από συμφωνία αναμένεται να είναι χαμηλότερη.
Για το 2024 η αύξηση θα έχει εντελώς άλλη εικόνα καθώς το Μάϊο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 4,1% από 4,5% τον Απρίλιο του 2023 με το οικονομικό επιτελείο να βλέπει σημαντική μείωση στο μέσο όρο του πληθωρισμού για το σύνολο του 2023.
Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και αν συμφωνηθεί ο καταναλωτής να επιβαρύνεται με ένα συγκεκριμένο ποσοστό από το μέσο όρο του πληθωρισμού αυτό δεν θα είναι δεσμευτικό και μία εταιρεία θα μπορεί να κάνει πολύ μικρότερη αύξηση ή και καθόλου.
7. Η αύξηση θα εφαρμόζεται από όλες τις εταιρείες;
Όχι όπως είπαμε και παραπάνω καθώς το μέτρο δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα. Η κάθε εταιρεία τηλεπικοινωνιών θα εκτιμά τα κόστη της και θα αποφασίζει αν θα προχωρήσει στην αύξηση αυτή. Όπως ανέφερε υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΕΤΤ είναι θέμα εμπορικής πολιτικής και θα εφαρμόζεται από κάθε εταιρεία μετά από σχετική απόφαση του παρόχου.
8. Οι αυξήσεις θα γίνονται κάθε χρόνο ή θα υπάρχει πρόβλεψη για όσους αυξήθηκαν τα τιμολόγια τον προηγούμενο χρόνο να μην επιβαρυνθούν τον επόμενο;
Οι αυξήσεις θα γίνονται μία φορά το χρόνο. Η διάρκεια ζωής ενός συμβολαίου είναι το πολύ 24 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι αν για τους τρεις πρώτους μήνες δεν υπάρχει επιβολή τέτοιας αύξησης τότε θα υπάρχει μέσα στον συνολικό χρόνο του συμβολαίου μία αναπροσαρμογή.
9. Όταν τεθεί σε ισχύ η αλλαγή στο Γενικό Κανονισμό θα έχω τη δυνατότητα καταγγελίας αν επιβληθεί η αύξηση;
Όπως είπαμε και πιο πάνω οι παλιοί συνδρομητές δηλαδή όσοι έχουν σε ισχύ συμβόλαια με τις εταιρείες τηλεφωνίας θα μπορούν να καταγγείλουν την σύμβαση και να αποχωρήσουν χωρίς κανέναν πέναλτι. Οι νέοι συνδρομητές μέχρι τρεις μήνες δεν θα πληρώσουν την αύξηση αλλά οι νέοι συνδρομητές που θα έχουν και όρο στο νέο συμβόλαιο θα την πληρώσουν.
10. Εκτός από την αύξηση αυτή οι εταιρείες θα μπορούν να επιβάλλουν και άλλες ανατιμήσεις κατά τη διάρκεια του χρόνου;
Καταρχήν η ΕΕ δεν θεωρεί αυξήσεις τις τιμαριθμικές προσαρμογές. Επίσης είναι γνωστό ότι οποιαδήποτε άλλη αύξηση στη διάρκεια του συμβολαίου δεν μπορεί να επιβληθεί. Η εταιρεία δεν έχει δικαίωμα να αυξήσει το πάγιο που ισχύει κατά τη διάρκεια σύμβασης ορισμένου χρόνου ή να περιορίσει το περιεχόμενο οποιασδήποτε υπηρεσίας του προγράμματος (π.χ. λεπτά χρόνου ομιλίας, αριθμός μηνυμάτων SMS/MMS και όγκος δεδομένων) που περιλαμβάνεται στο πάγιο. Η συγκεκριμένη υποχρέωση ισχύει ανεξαρτήτως επιδότησης συσκευής ή έκπτωσης παγίου.
Αύξηση του παγίου εντός του ορισμένου χρόνου της σύμβασης επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση τεχνολογικών αλλαγών τις οποίες η εταιρεία υποχρεούται να υλοποιήσει, προκειμένου να διασφαλίσει τη συνέχιση της παρεχόμενης υπηρεσίας στους συνδρομητές της.
Πρόκειται για περιπτώσεις στις οποίες δεν υπάρχει διαθέσιμη εναλλακτική και συνεπάγονται αυξημένο κόστος χονδρικής. Προηγουμένως, θα πρέπει να έχει ενημερωθεί σχετικά η ΕΕΤΤ. Επισημαίνεται ότι στην προκειμένη περίπτωση διατηρείτε το δικαίωμα να καταγγείλετε αζημίως τη σύμβαση.