Ένα πάγιο και διαρκώς... επαναλαμβανόμενο αίτημα των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών υιοθετεί η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), εισηγούμενη κανονισμό που προβλέπει τη δυνατότητα τιμαριθμικών αναπροσαρμογών στα τιμολόγια.
Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή του Κανονισμού Γενικών Αδειών που τέθηκε σε διαβούλευση και την οποία οι πάροχοι χαρακτηρίζουν θετική πρωτοβουλία. Παράλληλα, βέβαια, μιλούν για «δικαίωμα» αύξησης των τιμών και όχι για «δέσμευση» ότι θα την κάνουν πράξη.
Δεδομένης της έξαρσης του ανταγωνισμού, μένει να φανεί αν θα επιλέξουν τη λογική να υιοθετήσουν τη ρήτρα στα νέα συμβόλαια και όχι στα υφιστάμενα, καθώς στη δεύτερη περίπτωση ο πελάτης θα έχει τη δυνατότητα αν επιθυμεί να αλλάξει πάροχο.
Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες θα «ζυγίζουν» τα αυξημένα κόστη αλλά και τις πιθανές απώλειες σε μερίδια και κατόπιν θα προχωρούν σε αυξήσεις ανάλογα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΟΤΕ είχε δεσμευτεί ότι δεν θα προχωρήσει σε αυξήσεις καθώς είχε περιορίσει το ενεργειακό κόστος λόγω των κλειστών συμβολαίων που έχει, ενώ η Vodafone είχε επισημάνει στα τέλη του 2022 ότι τα κόστη της εκτοξεύθηκαν και θα υπάρξουν αυξήσεις. Από την πλευρά της, η Nova προχώρησε προ μηνών σε σημαντικές προσφορές.
Υπενθυμίζεται ότι το αίτημα των παρόχων, από τα μέσα του 2022, αφορά τη δυνατότητα αναπροσαρμογής των τιμολογίων με βάση των πληθωρισμό ή τουλάχιστον η αναπροσαρμογή να καλύψει ένα μέρος αυτής της πληθωριστικής πίεσης.
Οι αλλαγές
Δύο σημαντικές αλλαγές του Κανονισμού Γενικών Αδειών Τηλεπικοινωνιών θέτει σε δημόσια διαβούλευση η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών-Ταχυδρομείων. Ειδικότερα τίθεται σε δημόσια διαβούλευση η πρόταση της ΕΕΤΤ για την τροποποίηση του Κανονισμού Γενικών Αδειών αναφορικά με:
- Την παροχή δυνατότητας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής στις συμβάσεις τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών των παρόχων, λόγω υπερβολικής και άνω του φυσιολογικού ρυθμού αύξησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), όπως καταγράφεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή.
- Την επιβολή υποχρέωσης προς τους παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών, η επικοινωνία τους με την ΕΕΤΤ για θέματα παραπόνων καταναλωτών να γίνεται μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, με στόχο την πλήρως ηλεκτρονική και ταχεία διαχείριση των καταγγελιών.
Ως ημερομηνία λήξης της δημόσιας διαβούλευσης ορίζεται η 13η Ιουλίου 2023 και ώρα 15:00.
Οικονομικό περιβάλλον
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης, οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο και η συνεπαγόμενη αβεβαιότητα στην αγορά ενέργειας συντέλεσαν στην επιδείνωση του ευρύτερου οικονομικού κλίματος. Οι διαδοχικές αυξήσεις του κόστους προμήθειας και διανομής ενέργειας και καυσίμων υλών οδήγησαν σε ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις και αυξήσεις στα επιτόκια αναφοράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και κατ’ επέκταση των κεντρικών τραπεζών των χωρών-μελών της ΕΕ.
Διευκρινίζεται ότι ο τομέας των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, συνεισφέροντας ουσιώδεις υπηρεσίες για την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία των κοινωνιών, των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, παρουσιάζει ιδιαίτερα ανελαστική λειτουργία προσαρμογής στις απότομες αυξομειώσεις τους κόστους λειτουργίας του, όπως διαμορφώνεται από το αυξημένο ενεργειακό κόστος και τον υψηλό πληθωρισμό υπηρεσιών, υλικών και πρώτων υλών. Είναι ενδεικτικό ότι για το έτος 2022 ο ετήσιος μέσος όρος του μηνιαίου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της ομάδας Επικοινωνίες σημείωσε αρνητική μεταβολή 2,44%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο μηνιαίου ΔΤΚ Επικοινωνιών για το έτος 2021, δηλαδή αποπληθωρισμό, ενώ το σύνολο των υπηρεσιών και αγαθών του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για το έτος 2022 παρουσίασε αύξηση, δηλαδή πληθωρισμό, της τάξης του 9,65%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Πρόταση Τιμαριθμικής Προσαρμογής βάσει ΔΤΚ
Η ΕΕΤΤ διερεύνησε παρόμοιες πρακτικές σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου και εφαρμόζεται ή πρόκειται να τεθεί σε ισχύ μηχανισμός τιμαριθμικής αναπροσαρμογής συνδεδεμένος με τον δείκτη τιμών καταναλωτή. Για παράδειγμα, σχετικός μηχανισμός τιμαριθμικής αναπροσαρμογής λειτουργεί σε χώρες όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Πορτογαλία, ενώ σχετική πρόβλεψη υπάρχει και στη Γαλλία και την Ισπανία.
Παράλληλα, βάσει των στοιχείων που συνέλεξε η ΕΕΤΤ από τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, η ενεργειακή κρίση και η συνεπαγόμενη επιδείνωση του ΔΤΚ άσκησε πληθωριστικές πιέσεις σε ποικίλους τομείς λειτουργικού κόστους (OPEX) και κόστους κεφαλαίου (CAPEX), κατά τα έτη 2021 και 2022. Ενδεικτικές κατηγορίες κόστους στις οποίες παρουσιάστηκε σχετική επιβάρυνση λόγω του ενεργειακού κόστους και των σημαντικών αυξήσεων των τιμών πρώτων υλών και υπηρεσιών είναι οι ακόλουθες:
- κόστος ρευματοδότησης δικτύου, συμπεριλαμβανομένων των σταθμών Βάσης του δικτύου πρόσβασης κινητής τηλεφωνίας, των κόμβων του δικτύου σταθερής, των συνεγκαταστάσεων, των Data centers, καθώς και των κτιρίων γραφείων των παρόχων, από 21% έως 43%,
- κόστος προμήθειας του εξοπλισμού τελικών χρηστών σταθερής, έως 19%,
- κόστος ανάπτυξης δικτύου, σε υπηρεσίες εγκατάστασης οπτικών ινών και εξοπλισμών σε σταθμούς βάσης, όπως επίσης σε χρεώσεις από συνεργαζόμενες εταιρείες υπηρεσιών πληροφορικής, έως 6%,
- κόστος παροχής υπηρεσιών από συνδεόμενες εταιρείες, όπως ενδεικτικά η εταιρεία διαχείρισης των κτιρίων γραφείων των παρόχων (υπηρεσίες συντήρησης, ασφάλειας κλπ.), έως 5%,
- κόστος των μισθώσεων των σταθμών βάσης καθώς και κόστος του καυσίμου για τη λειτουργία των γεννητριών παραγωγής ρεύματος, έως 3%,
- έξοδα προβολής και διαφήμισης, κυρίως της διαφήμισης μέσω τηλεόρασης, έως 5%,
- τόκοι και έξοδα δανεισμού, έως 13%, κ.λπ.
«Ο τηλεπικοινωνιακός κλάδος επέδειξε ανελαστική προσαρμογή τόσο στην εκτόξευση του ενεργειακού κόστους όσο και στις αυξήσεις του πληθωρισμού και του συνακόλουθου αυξημένου κόστους πρώτων υλών, αγαθών και υπηρεσιών από τρίτους, εν αντιθέσει με άλλους κλάδους αγαθών στους οποίους καταγράφεται σημαντική αναπροσαρμογή τιμών πέραν του ΔΤΚ. Παράλληλα, το σύνολο των παρόχων αναμένει ότι η σχετική πίεση στην κοστολογική βάση θα συνεχιστεί και μελλοντικά με περαιτέρω αυξήσεις τιμών ενέργειας και πληθωριστικών πιέσεων, διακυβεύοντας την προγραμματισμένη ανάπτυξη κρίσιμων υποδομών επέκτασης του δικτύου κινητής τηλεφωνίας (5G) και των δικτύων Νέας Γενιάς (FTTH)», αναφέρει η πρόταση της ΕΕΤΤ.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνει την υπό όρους δυνατότητα υιοθέτησης μηχανισμού τιμαριθμικής προσαρμογής στις χρεώσεις λιανικής των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, βάσει του Γενικού Δείκτη Καταναλωτή της προηγούμενης δωδεκάμηνης περιόδου, μέσω αναπροσαρμογής του παγίου κατά τη διάρκεια της σύμβασης με την εισαγωγή ή εφαρμογή ρήτρας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, η οποία αναγράφεται με σαφήνεια στη σύμβαση ορισμένου χρόνου και ενεργοποιείται βάσει αντικειμενικών και εύλογων κριτηρίων.
Η ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής:
α. υπολογίζεται βάσει του πληθωρισμού του προηγούμενου ημερολογιακού έτους, όπως αυτός ανακοινώνεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή ως Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ).
β. δύναται να εφαρμόζεται μία φορά ανά ημερολογιακό έτος, μετά την οριστικοποίηση του ετήσιου πληθωρισμού του προηγούμενου ημερολογιακού έτους.
γ. Για συμβόλαια που έχουν υπογραφεί πριν τη θέση σε ισχύ της προτεινόμενης διάταξης:
- η εισαγωγή της ρήτρας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής συνιστά τροποποίηση τιμολογίων και παρέχεται η δυνατότητα αζήμιας καταγγελίας της σύμβασης,
- απαγορεύεται η ενεργοποίηση της ρήτρας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής πριν την πάροδο τριών μηνών από την σύναψη του συμβολαίου.
Διαχείριση καταγγελιών
Όπως ορίζεται στην πρόταση της Επιτροπής η επικοινωνία της ΕΕΤΤ με τους παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών αναφορικά με τη διαχείριση καταγγελιών και παραπόνων καταναλωτών που υποβάλλονται στην ΕΕΤΤ, γίνεται αποκλειστικά μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας της ΕΕΤΤ.
Οι καταγγελίες και τα παράπονα καταναλωτών κοινοποιούνται στους παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών μέσω της πλατφόρμας. Οι πάροχοι καλούνται να διαχειρίζονται τις καταγγελίες/παράπονα καταναλωτών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο παρόν σημείο, ενώ θα πρέπει να επισυνάπτουν την ψηφιακή μορφή της απαντητικής επιστολής στη διαδικτυακή πλατφόρμα της ΕΕΤΤ.
Οι πάροχοι οφείλουν να αποκτήσουν πρόσβαση στην ανωτέρω πλατφόρμα εντός τριών μηνών από τη στιγμή που οι αλλαγές του Κανονισμού τεθούν σε ισχύ.