Μικρότερο πέναλτι για χιλιάδες συνταξιούχους που εργάζονται αναμένεται να εφαρμόσει η νέα κυβέρνηση, ελπίζοντας ότι με ένα πιο ευέλικτο και δίκαιο τρόπο υπολογισμού της περικοπής στη σύνταξη, όλο και περισσότεροι συνταξιούχοι που και σήμερα απασχολούνται αλλά δεν το δηλώνουν, θα σπεύσουν να νομιμοποιήσουν τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, θα ικανοποιηθεί και ένα αίτημα των επιχειρήσεων, που αναζητούν έμπειρα στελέχη σε θέσεις υψηλής ευθύνης και δεν βρίσκουν στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, μέσω της αναζήτησης των κατάλληλων εργαζόμενων και από τη δεξαμενή των συνταξιούχων.
Αναλυτικά και με στόχο τόσο τη «νομιμοποίηση» της απασχόλησης συνταξιούχων όσο και τη στελέχωση επιχειρήσεων που αδυνατούν να καλύψουν κενές θέσεις εργασίας με έμπειρο προσωπικό, προωθείται ένα πιο ευέλικτο καθεστώς μείωσης των συντάξεων, στην περίπτωση που κάποιος επιθυμεί να απασχοληθεί.
Ήδη, στελέχη της ΝΔ αλλά και ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αφήνουν ανοικτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, εκτιμώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα δουλεύουν περισσότεροι συνταξιούχοι νόμιμα, με αποτέλεσμα να μειωθεί η «μαύρη» - ανασφάλιστη εργασία, να καλυφθούν κενές θέσεις, αλλά και να αυξηθούν τα έσοδα του κράτους. Αντίστοιχες πιέσεις ασκούν άλλωστε και μεγάλες επιχειρήσεις, που επιθυμούν να στελεχώσουν τμήματα κρίσιμης σημασίας με στελέχη που διαθέτουν μεγάλη εμπειρία και έχουν πλέον, ιδιαίτερα μετά την παγκόσμια υγειονομική κρίση και τις συνέπειές της, συνταξιοδοτηθεί.
Το βασικό σενάριο που ήδη υπάρχει στα συρτάρια του υπουργείου Εργασίας από την προηγούμενη ηγεσία αφορά την εφαρμογή ενός πιο αναλογικού τρόπου υπολογισμού του «πέναλτι», δηλαδή της μείωσης των συντάξεων κατά 30%, με βάση τις ημέρες εργασίας. Και αυτό γιατί έχει διαπιστωθεί ότι η πλειονότητα των συνταξιούχων δεν απασχολείται και τις 25 ημέρες του μήνα, αλλά αρκετά λιγότερες και παρ' όλα αυτά η μείωση της σύνταξης εφαρμόζεται από τον ΕΦΚΑ, είτε εργαστεί 5 ημέρες τον μήνα είτε εργαστεί ολόκληρο τον μήνα, με άμεση συνέπεια τη δραματική μείωση του εισοδήματος του συνταξιούχου.
Εφόσον εφαρμοστεί ένα νέο σύστημα με αναλογικότερες ποινές, οι απώλειες στο εισόδημα του συνταξιούχου θα είναι πολύ μικρότερες.
Να σημειωθεί ότι σήμερα, εάν κάποιος συνταξιούχος εργάζεται, έχει μείωση κατά 30% στη σύνταξή του. Λαμβάνει δηλαδή το 70% τόσο της κύριας όσο και της επικουρικής. Η πρώτη παρέμβαση προς την κατεύθυνση της εφαρμογής ενός δικαιότερου συστήματος έγινε με το νόμο Βρούτση, όπου μείωσε την ποινή από 60% σε 30%. Όμως αυτή παρέμεινε οριζόντια, για όλους, ανεξάρτητα από τις ημέρες απασχόλησης.
Έτσι, αν για παράδειγμα κάποιος συνταξιούχος λαμβάνει κύρια σύνταξη 650 ευρώ και επικουρική 150 ευρώ τον μήνα, και εργαστεί για 10 ημέρες τον μήνα, θα υποστεί περικοπή του εισοδήματός του από συντάξεις κατά 30%. Έτσι θα λάβει κύρια σύνταξη 455 ευρώ και επικουρική 105 ευρώ. Χάνει δηλαδή 240 ευρώ. Εάν το ποσοστό μείωσης πέσει στο 10% για τις 10 ημέρες, η μείωση της κύριας σύνταξης θα είναι 65 ευρώ, με αποτέλεσμα να φθάσει τα 585 ευρώ τον μήνα και της επικουρικής 15 ευρώ, θα λάβει δηλαδή 135 ευρώ. Συνολικά, οι απώλειες θα ανέρχονται σε 80 ευρώ, έναντι 240 ευρώ με το ισχύον σύστημα.
Στο συρτάρι βρίσκεται κι ένα ακόμη σενάριο, που έχει όμως μικρότερη πιθανότητα εφαρμογής, και αφορά τη μείωση του «πέναλτι» από το 30% στο 20% ή ακόμη και στο 15%.
Τις τελικές αποφάσεις θα λάβει η νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, που θα πρέπει να ασχοληθεί και με το θέμα της αξιοποίησης του χρόνου ασφάλισης κατά τη διάρκεια της απασχόλησης των συνταξιούχων. Οι νόμιμοι συνταξιούχοι καταβάλλουν εισφορές, οι οποίες βάσει του νόμου θα πρέπει να προσμετρηθούν για την προσαύξηση της σύνταξής τους. Όμως, στον ΕΦΚΑ δεν υπάρχει ακόμη το απαιτούμενο λογισμικό προκειμένου κάτι τέτοιο να γίνει, με τις εκτιμήσεις να θέλουν τις προσαυξήσεις να υλοποιούνται από το φθινόπωρο και μετά.