Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αυξάνονται, τα φορολογικά έσοδα επίσης, αλλά η φοροδιαφυγή συνεχίζει να μαστίζει τα ταμεία του δημοσίου και η Ελλάδα χάνει 100 ευρώ το δευτερόλεπτο μόνο από τον ΦΠΑ. Αν στο κάδρο μπει και η παραοικονομία, ο ετήσιος λογαριασμός προσεγγίζει ή και υπερβαίνει τα 60 δισ. ευρώ.
Η συζήτηση για τη φοροδιαφυγή επανέρχεται στο προσκήνιο -αν και στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου έχει μείνει εντελώς εκτός-, με αφορμή τη δήλωση του Διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα (στο in.gr), σύμφωνα με την οποία: «Τα εισοδήματα τα οποία δηλώνουμε, είναι 80 δισεκατομμύρια. Η κατανάλωση η οποία δηλώνεται, είναι 140 δισεκατομμύρια. Θα μου πείτε, ναι, αλλά μπορεί ο άλλος να στηρίζει την κατανάλωσή του με μείωση των αποταμιεύσεων. Όχι. Παράλληλα έχουμε και αύξηση αποταμιεύσεων. Ας καθίσουμε λοιπόν να δούμε σοβαρά το θέμα της τεράστιας φοροδιαφυγής…».
Η αλήθεια είναι ότι για την πάταξη της φοροδιαφυγής έχουν επιστρατευθεί πολλά μέτρα τα τελευταία αρκετά χρόνια, με πολλούς ενδιάμεσους πειραματισμούς με το ύψος των προστίμων, τα οποία τη μια κρίνονταν «χαλαρά», την επομένη υπερβολικά αυστηρά. Τα πρόστιμα έχουν σταθεροποιηθεί και τώρα το στοίχημα εστιάζει σε μια σειρά μέτρων και μεταρρυθμίσεων που υλοποιεί η ΑΑΔΕ, με ηλεκτρονικά βιβλία (MyData), διασύνδεση ταμειακών μηχανών με το Taxis, διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS (τρέχουν οι προθεσμίες), διεκπεραίωση φορολογικών ελέγχων on line, χρήση αλγορίθμων για να βγαίνουν στον αφρό ενδείξεις φοροδιαφυγής, κίνητρα για χρήση πλαστικού χρήματος με μείωση φορολογητέου εισοδήματος κατά το 30% της δαπάνης όταν η απόδειξη αφορά συγκεκριμένους κλάδους επαγγελματιών με ροπή στη φοροδιαφυγή.
Στο τελευταίο μέτρο, αυτό της παροχής φοροκινήτρων για λήψη αποδείξεων από συγκεκριμένους κλάδους επαγγελματιών, οι πρώτες ενδείξεις, τις οποίες επικαλέστηκε προ ημερών ο Χρήστος Σταϊκούρας, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, δεδομένου ότι μεσολαβεί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έως και ενάμιση χρόνου από την ώρα λήψης της απόδειξης έως την επιβράβευση με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων.
Την ίδια ώρα, όμως, στοιχεία τα οποία έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Οικονομικών δείχνουν διαρκή άνοδο των ηλεκτρονικών συναλλαγών και σε κλάδους που έχουν συνδεθεί στο παρελθόν με αυξημένη φοροδιαφυγή. Ενδεικτικά, τα στοιχεία δείχνουν πως σε δωδεκάμηνη βάση, ο τζίρος των ηλεκτρονικών συναλλαγών τον Απρίλιο ήταν αυξημένος κατά 9% στους γιατρούς, 16,5% στους ηλεκτρολόγους, 30% στα πάρκινγκ, 8% στα γυμναστήρια και 12% στα συνεργεία αυτοκινήτων. Δεν είναι σαφές ακόμα, ποιο μέρος αυτής της αύξησης συνδέεται ευρύτερα με την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και τη διευρυμένη χρήση πλαστικού χρήματος από τους καταναλωτές και εάν και σε ποιο βαθμό συνέβαλε και το φοροκίνητρο.
Η προηγούμενη κυβέρνηση έκλεισε τη θητεία της αφήνοντας μια εκκρεμότητα επί των δικών της σχεδίων πάταξης της φοροδιαφυγής. Ήταν στα σκαριά διάταξη νόμου με την οποία θα καθιερωνόταν άμεση χρηματική επιβράβευση για όσους φορολογούμενους κάνοντας χρήση της εφαρμογής Appodixi συμβάλλουν στην αποκάλυψη φοροδιαφυγής.
Μένει να φανεί εάν μια τέτοια διάταξη θα είναι στις προτεραιότητες της επόμενης κυβέρνησης.