Έτος-ορόσημο θεωρείται το 2024 για τη Δυτική Μακεδονία, περιοχή στην οποία κυριάρχησε για δεκαετίες ο λιγνίτης.
Ο αγωγός, που κατασκευάζει ο ΔΕΣΦΑ, προβλέπεται να ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2024, για να φέρει για πρώτη φορά το φυσικό αέριο στην περιοχή. Στους άμεσα επωφελούμενους συγκαταλέγονται οι κάτοικοι της Κοζάνης, της Πτολεμαΐδας και του Αμυνταίου, γιατί θα μπορούν να έχουν τηλεθέρμανση με αέριο από τον χειμώνα του 2024/2025, που θα τροφοδοτείται από τη μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) της ΔEΗ στις εγκαταστάσεις του ΑΗΣ Καρδιάς.
Ο ΔΕΣΦΑ έχει σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή μια σειρά από μεγάλα έργα ανά την επικράτεια, στο πλαίσιο του εγκεκριμένου επενδυτικού προγράμματός του, ύψους 800 εκατ. ευρώ, ενώ σε φάση έγκρισης είναι και έργα ύψους 400 εκατ. ευρώ. Ανάμεσά τους, ο αγωγός διασύνδεσης των συστημάτων φυσικού αερίου Ελλάδος-Βόρειας Μακεδονίας, για τον οποίο τρέχει ο πρώτος διαγωνισμός για την προμήθεια χαλύβδινων σωλήνων και καμπύλων.
Παράλληλα, ο Διαχειριστής εργάζεται για την εποχή του υδρογόνου, έχοντας συνάψει συμφωνία με τον αντίστοιχο Διαχειριστή της Βουλγαρίας, την Bulgartransgaz, προκειμένου να αναπτύξουν από κοινού ένα νέο δίκτυο αγωγών, για την προμήθεια της Κεντρικής Ευρώπης με το συγκεκριμένο ανανεώσιμο καύσιμο.
Όλοι οι νέοι αγωγοί που κατασκευάζει ή σχεδιάζει ο ΔΕΣΦΑ γίνονται με προδιαγραφές και υδρογόνου. Το καύσιμο αυτό θα μπορεί να μεταφέρει και ο αγωγός Δυτικής Μακεδονίας, που ξεκίνησε να κατασκευάζεται από τον Νοέμβριο του 2022. Ξεκινά από τα Τρίκαλα Ημαθίας και καταλήγει στην Καρδιά Κοζάνης, με μήκος 160 χλμ. και κόστος περί τα 160 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, έχει δρομολογηθεί από τη ΔEΗ η κατασκευή και της μονάδας ΣΗΘΥΑ, εγκατεστημένης ισχύος 105,34 MWe και θερμικής ισχύος τουλάχιστον 65 MWe, που θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο το φυσικό αέριο για την τηλεθέρμανση της περιοχής.
Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε ο Διευθυντής Ανάπτυξης Υποδομών του ΔΕΣΦΑ Ιωάννης Χωματάς, σε φάση βασικού σχεδιασμού βρίσκεται ο αγωγός Δυτικής Ελλάδος, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης στα μέσα του 2026. Στις 9 Ιουνίου, εξάλλου, λήγει η προθεσμία για την υποβολή προσφορών στον διαγωνισμό για την προμήθεια σωλήνων, ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή και του αγωγού υψηλής πίεσης Νέα Μεσημβρία-Εύζωνοι/Γευγελή, που θα συνδέσει την Ελλάδα με τη Βόρεια Μακεδονία, δημιουργώντας έτσι μία νέα πύλη εξόδου για την ενίσχυση των εξαγωγών αερίου της χώρας μας προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο αγωγός αυτός θα είναι έτοιμος να λειτουργεί το 2025.
Στόχος του ΔΕΣΦΑ είναι το 2025 να έχει διασφαλιστεί μία δυναμική εξαγωγών της τάξης των 12 δισ. κ.μ. ετησίως, με τρεις βασικούς άξονες εξόδου, μέσω του IGB, του υπάρχοντος παλαιού ελληνοβουλγαρικού αγωγού και του αγωγού προς τη Βόρεια Μακεδονία.
Πέρυσι, οι εξαγωγές φυσικού αερίου παρουσίασαν αξιοσημείωτες επιδόσεις, καθώς τριπλασιάστηκαν. Από το σύνολο των ποσοτήτων LNG με καράβια από όλο τον κόσμο που δέχθηκε η Ρεβυθούσα, το 30% αφορούσε σε εξαγωγές προς την ευρύτερη γειτονιά μας. Τη μερίδα του λέοντος, σε ποσοστό περίπου 60%, αντιπροσώπευε το υγροποιημένο αέριο από τις ΗΠΑ.
Αυξητική πορεία καταγράφεται και στη ζήτηση αερίου κατά την τελευταία 8ετία. Από τις 30 TWh του 2015 ανήλθε σε 85 TWh το 2022, δηλαδή σχεδόν τριπλασιάστηκε σε περίοδο οκτώ ετών.
Και στο βάθος υδρογόνο
Με βάση τον σχεδιασμό του ΔΕΣΦΑ, ως το 2025 προβλέπεται η κατασκευή νέων δικτύων, συμβατών και με υδρογόνο. Το 2030 ο Διαχειριστής θα διαθέτει αγωγούς σε μήκος 1.500 χλμ. που θα διακινούν μείγμα υδρογόνου. Μετά το 2035 όλο το δίκτυο μεταφοράς του θα διακινεί υδρογόνο με οποιοδήποτε μείγμα.
Στα επόμενα χρόνια επιδίωξη είναι να υπάρχει μία παραγωγή υδρογόνου περίπου 10 εκατ. τόνων ετησίως και ισόποσες εισαγωγές. Μέχρι το 2026, εξάλλου, ο Διαχειριστής προβλέπει να υπάρχει και βιομεθάνιο της τάξης των 35 δισ. κ.μ.
Μέσω της αναβάθμισης του συστήματος μεταφοράς που διαχειρίζεται ο ΔΕΣΦΑ θα γίνει δυνατή σε πρώτη φάση η διακίνηση προς όλες τις περιοχές της χώρας μέχρι 10% μείγματος φυσικού αερίου με υδρογόνο.
Στο πρόγραμμά του συγκαταλέγεται και η κατασκευή ενός νέου αγωγού, που θα γίνει παράλληλα με τον υφιστάμενο, θα είναι μήκους 550 χλμ. και θα διαθέτει και έναν κλάδο περίπου 200 χλμ. προς την Κομοτηνή.
Σε ό,τι αφορά την ελληνο-βουλγαρική συμμαχία για το υδρογόνο, ΔΕΣΦΑ και Bulgartransgaz έχουν εκπονήσει δύο προτάσεις, που διεκδικούν να ενταχθούν στα Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI) «Υδρογόνο». Η μία έχει να κάνει με την αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών τους, για να μπορούν να μεταφέρουν υδρογόνο με πρόσμειξη φυσικό αέριο και η δεύτερη ένα νέο δίκτυο αγωγών, από τη Νότια Ελλάδα, θα περνά στη Βουλγαρία και θα καταλήγει στα σύνορα με τη Ρουμανία, κι από κει στόχος είναι να φθάνει ως την Κεντρική Ευρώπη, για την προμήθειά της με το ανανεώσιμο καύσιμο.