Πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και της ΕΕ προβλέπεται να παραμείνει η ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2022, 2023 και 2024, σύμφωνα με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα. Συγκεκριμένα, για την Ελλάδα, η Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη 5,9% το 2022, 2,4% το 2023 και 1,9% το 2024.
Για την ευρωζώνη, η Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη 3,5% το 2022, 1,1% το 2023 και 1,6% το 2024, έναντι ανάπτυξης στην ΕΕ της τάξεως του 3,5% το 2022, 1% το 2023 και 1,7% το 2024. Σημειώνεται ότι οι προβλέψεις της Επιτροπής για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας είναι αναθεωρημένες προς τα πάνω για το 2022 και το 2023, σε σύγκριση με αυτές του Φεβρουαρίου (5,5% και 1,2% ήταν αντιστοίχως η πρόβλεψη για το 2022) και αναθεωρημένες προς τα κάτω για το 2024 (2,2% ήταν η πρόβλεψη τον Φεβρουάριο).
Η ανακοίνωση
Η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4% το 2023. Η επέκταση της παραγωγής υποστηρίζεται από μια ανθεκτική αγορά εργασίας και την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP). Ο γενικός πληθωρισμός ήταν κατά μέσο όρο 9,3% το 2022, αλλά αναμένεται να συγκρατηθεί στο 2,4% έως το 2024, λόγω της χαλάρωσης των τιμών της ενέργειας. Αν και παραμένει αρνητικό, το έλλειμμα του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης συνεχίζει να συρρικνώνεται λόγω της βελτιωμένης συλλογής εσόδων. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω.
Παρά την ενεργειακή κρίση και τις συναφείς πληθωριστικές πιέσεις καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 5,9% το 2022. Η ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση, η σημαντική επενδυτική δραστηριότητα και η ώθηση που δόθηκε από την ανάκαμψη του τουρισμού κατά τη θερινή περίοδο συνέβαλαν στην ισχυρή ανάπτυξη. Επιπλέον, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε σημαντικά το τελευταίο τρίμηνο του 2022 παρά τις εκτεταμένες πιέσεις στις τιμές, που συνεπάγονται σημαντικό carry-over για το 2023.
Το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 2,4% φέτος, λόγω τόσο της εγχώριας όσο και της εξωτερικής ζήτησης. Ωστόσο, η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να μειωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την ανάκαμψη μετά την πανδημία πέρυσι, εν μέσω απώλειας του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και ενός ακόμη αρνητικού ποσοστού αποταμίευσης.
Η συνεχιζόμενη υλοποίηση του RRP μετατοπίζεται από τις μεταρρυθμίσεις προς τις επενδύσεις και, ως εκ τούτου, πρόκειται να διατηρήσει τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, ιδίως στις κατασκευές και σε μικρότερο βαθμό στον εξοπλισμό, αντισταθμίζοντας εν μέρει τον αντίκτυπο από τις σφιχτότερες συνθήκες χρηματοδότησης. Η πλήρης ανάκαμψη του διεθνούς τουρισμού στα προ πανδημίας επίπεδα αναμένεται να ενισχύσει τις ελληνικές εξαγωγές. Σύμφωνη με τη συγκράτηση της εγχώριας ζήτησης, η αύξηση των εισαγωγών αναμένεται να υποχωρήσει. Ωστόσο, το εμπορικό έλλειμμα αναμένεται να παραμείνει υψηλό παρά την πτώση των τιμών της ενέργειας.
Το 2024, η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται στο 1,9%, σταδιακά συγκλίνοντας προς το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό. Οι επενδύσεις πρόκειται να παραμείνουν βασικός συντελεστής στην αύξηση του ΑΕΠ, αν και με χαμηλότερους ρυθμούς από ό,τι το 2021-2023, ενώ οι δαπάνες των νοικοκυριών είναι πιθανό να υποστηριχθούν από την αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων.
Η αγορά εργασίας βελτιώθηκε σημαντικά το 2022, εν μέσω διαρκούς δημιουργίας θέσεων εργασίας. Παρόλο που οι πολίτες συνέχισαν να επιστρέφουν στην αγορά εργασίας μετά την πανδημία, υποδηλώνοντας αύξηση του εργατικού δυναμικού, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 12,5% και αναμένεται να μειωθεί στο 11,8% έως το 2024. Παρά την αναμενόμενη ανάκαμψη της αύξησης των ονομαστικών μισθών φέτος και στη συνέχεια, η αύξηση των πραγματικών μισθών δεν αναμένεται να γίνει θετική πριν από το 2024.
Ο γενικός πληθωρισμός ήταν κατά μέσο όρο 9,3% το 2022, αλλά μειώθηκε στο 6,3% έως το 1ο τρίμηνο του 2023. Οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να μετριαστούν περαιτέρω φέτος, χάρη στη χαλάρωση των τιμών της ενέργειας. Οι τιμές καταναλωτή προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4,2% και 2,4% το 2023 και το 2024 αντίστοιχα. Ωστόσο, η καθυστερημένη μετακύλιση των υψηλών τιμών της ενέργειας και των τροφίμων σε υπηρεσίες και μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά, η οποία έχει γίνει πιο ορατή από το τελευταίο τρίμηνο του 2022, θα ωθήσει τον πυρήνα του πληθωρισμού το 2023. Παρά την αύξηση 9,4% του κατώτατου μισθού τον Απρίλιο του 2023, οι κίνδυνοι ενός σπιράλ αυξήσεων μισθών-τιμών φαίνονται συγκρατημένοι. Ωστόσο, οι ανοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές για τον πληθωρισμό προκύπτουν από μια πιο γρήγορη προσαρμογή των μισθών, που θα μπορούσε να οδηγήσει υψηλότερα τον πυρήνα πληθωρισμού.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης το 2022 αποδείχθηκε σημαντικά χαμηλότερο από το αναμενόμενο, φθάνοντας το 2,3% του ΑΕΠ σε σύγκριση με το 4,1% του ΑΕΠ που προβλεπόταν το φθινόπωρο. Το πρωτογενές ισοζύγιο του 2022 κατέγραψε πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ. Αυτή η βελτίωση οφείλεται κυρίως στα καλύτερα από τα αναμενόμενα φορολογικά έσοδα, ιδίως από τον φόρο προστιθέμενης αξίας και τους άμεσους φόρους.
Μετά το καλύτερο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα το 2022, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να συρρικνωθεί περαιτέρω στο 1,3% το 2023. Αυτό μπορεί να αποδοθεί κυρίως στη σταδιακή κατάργηση των υπόλοιπων μέτρων που σχετίζονται με την πανδημία (τα οποία εκτιμάται ότι ανήλθαν σε 1,5% του ΑΕΠ το 2022) και στη σημαντική μείωση του κόστους των μέτρων για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας (από 2,5% του ΑΕΠ το 2022 σε 0,2% το 2023). Ταυτόχρονα, η αύξηση των μισθών του Δημοσίου και των κοινωνικών παροχών αναμένεται να παραμείνει περιορισμένη. Η πρόβλεψη επηρεάζει επίσης δύο προσωρινά μέτρα που εισήχθησαν ως απάντηση στις πληθωριστικές πιέσεις με εκτιμώμενο δημοσιονομικό κόστος 0,3% του ΑΕΠ: (α) ένα κουπόνι 35 ευρώ τον μήνα για την περίοδο Φεβρουαρίου έως Ιουλίου 2023 για νοικοκυριά που πληρούν ορισμένα εισοδηματικά κριτήρια και (β) εφάπαξ συνταξιοδοτικό επίδομα για συνταξιούχους των οποίων η σύνταξη δεν αυξήθηκε.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,6% του ΑΕΠ το 2024, υποδηλώνοντας πρωτογενές πλεόνασμα 2,5%. Η βελτίωση του δημοσιονομικού ισοζυγίου οφείλεται στη σταδιακή κατάργηση των υπόλοιπων ενεργειακών μέτρων έως το 2024. Παρά την προγραμματισμένη μεταρρύθμιση του μισθολογίου με εκτιμώμενη δημοσιονομική επίπτωση 0,2% του ΑΕΠ για το 2024, οι δημόσιες δαπάνες αναμένεται να παραμείνουν συνολικά στάσιμες, βελτιώνοντας έτσι την ισορροπία.
Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώθηκε απότομα το 2022, κυρίως λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. Ο δείκτης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 160,2% του ΑΕΠ το 2023 και στο 154,4% το 2024, βοηθούμενος από τα πρωτογενή πλεονάσματα και την οικονομική ανάπτυξη.
Οι δημοσιονομικές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε ανοδικούς και καθοδικούς κινδύνους. Ειδικότερα, οι αρνητικοί κίνδυνοι προέρχονται από εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις, με κυριότερο τις δικαστικές υποθέσεις κατά της Εταιρείας Δημόσιας Περιουσίας (ΕΤΑΔ). Ανοδικά, εάν συνεχιστεί η βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης, τα έσοδα θα μπορούσαν να είναι υψηλότερα από τα αναμενόμενα επί του παρόντος.
Χρ. Σταϊκούρας: Ευοίωνες οι προοπτικές για την οικονομία
«Οι σημερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαιώνουν τη θετική πορεία, την αναπτυξιακή δυναμική και τις ευοίωνες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, πιστοποιούν την αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης», σχολιάζει ο Χρήστος Σταϊκούρας.
«Συγκεκριμένα, η χώρα μας, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις και τις αυξημένες αβεβαιότητες στο διεθνές περιβάλλον, εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να παρουσιάζει ρυθμό ανάπτυξης σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο την τριετία 2022-2024. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναβαθμίζει αισθητά τις προβλέψεις της για την ελληνική οικονομία φέτος, εκτιμώντας ότι θα αναπτυχθεί με υπερδιπλάσιο ρυθμό έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Επιπρόσθετα, η Ελλάδα εμφανίζεται πρωταθλήτρια στην Ευρώπη στις επενδύσεις για την τριετία 2022-2024, με διψήφια, μάλιστα, άνοδο των επενδύσεων και για το 2022. Επενδύσεις, οι οποίες, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα συνεχίσουν να αποτελούν βασικό παράγοντα αύξησης του ΑΕΠ της χώρας μας τα επόμενα χρόνια.
Ακόμη, η ανεργία στην Ελλάδα προβλέπεται ότι θα συνεχίσει να υποχωρεί τα επόμενα χρόνια, μετά και τη σημαντική συρρίκνωσή της τα τελευταία έτη, εν μέσω σταθερής βελτίωσης της αγοράς εργασίας και δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης.
Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, αναμένεται σημαντική αποκλιμάκωσή του σε επίπεδα αισθητά χαμηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου τόσο το 2023 όσο και το 2024, ενώ η καταναλωτική δαπάνη προβλέπεται να υποστηριχθεί από τις αυξήσεις μισθών, οι οποίες, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα οδηγήσουν σε αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων από το 2024.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει λόγο για ουσιαστική βελτίωση των δημοσίων οικονομικών, αναφερόμενη τόσο στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος από το 2022 – νωρίτερα των εκτιμήσεων – όσο και στη δραστική μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ. Μάλιστα, εκτιμά ότι η Ελλάδα θα σημειώσει υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα το 2023 και το 2024, τόσο σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις της όσο και σε σχέση με τις προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Όλα τα ανωτέρω πιστοποιούν τη μεθοδική και αποτελεσματική κοινή προσπάθεια όλων – κοινωνίας και πολιτείας – να ισχυροποιήσουμε την ελληνική οικονομία, εν μέσω μεγάλων εξωγενών προκλήσεων, και να καταστήσουμε τη χώρα μας ολόπλευρα πιο ισχυρή. Προσπάθεια την οποία είμαι βέβαιος ότι, με την ψήφο των πολιτών την προσεχή Κυριακή, θα συνεχίσουμε ακόμα πιο εντατικά, ακόμα πιο αποτελεσματικά», καταλήγει.