Στη δημοσιότητα δόθηκε από το Υπουργείο Υποδομών το Πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που συστάθηκε για τη διερεύνηση και ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών αναφορικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα με πυρκαγιά, που έλαβε χώρα στις 28-02-2023 στην είσοδο της κοιλάδας των Τεμπών.
Οπως επισημαίνεται, το πόρισμα δεν ασχολείται με καταλογισμό ή και επιμερισμό ευθυνών, αρμοδιότητα που σύμφωνα με το Σύνταγμα και το νόμο ανήκει μόνο στις αρμόδιες δικαστικές αρχές.
Μέσω της συλλογής στοιχείων από τους κρίσιμους -κατά την άποψη της Επιτροπής- φορείς και στελέχη αυτών και την αξιολόγησή τους με βάση τους κανόνες της λογικής και της επιστήμης, με το Πόρισμα γίνεται προσπάθεια, σε πρώτο στάδιο, να περιγραφεί αναλυτικά το ισχύον σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας των τρένων ειδικά στο τμήμα της γραμμής από τον Παλαιοφάρσαλο έως τη Λάρισα και από τη Λάρισα έως τους Ν. Πόρους, σε δεύτερο στάδιο να καταγραφεί αναλυτικά το δυστύχημα, σε τρίτο στάδιο να διερευνηθούν και να αναδειχθούν τα συστημικά προβλήματα, οι παθογένειες και οι δυσλειτουργίες που οδήγησαν στο δυστύχημα των Τεμπών και, σε τέταρτο στάδιο, να προταθεί μια δέσμη άμεσων, βραχυπρόθεσμων και μεσομακροπρόθεσμων λύσεων στα θέματα της ασφαλούς και εύρυθμης λειτουργίας των σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ελλάδα.
Με αφορμή τη δημοσιοποίηση του πορίσματος, κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για πόρισμα πραγματικής καταγραφής και όχι πόρισμα συγκάλυψης. Από αυτό προκύπτει ότι σταθμάρχης και μηχανοδηγοί δεν τήρησαν τους κανονισμούς.
Σε κάθε περίπτωση, λένε οι ίδιες πηγές, το πόρισμα αναλύει, δεν δικάζει, καθώς ο καταλογισμός ευθυνών θα γίνει από τη δικαιοσύνη.
Οι δυσλειτουργίες
Στο πόρισμα, μεταξύ άλλων, καταγράφεται ότι διαπιστώθηκαν οι παρακάτω δυσλειτουργίες κατά την ημέρα του δυστυχήματος:
- Δεν λειτουργούσε η ηλεκτροκίνηση στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος - Λάρισα στη γραμμή ανόδου. Το χρονικό διάστημα της μη λειτουργίας ήταν από 15:52 της 28-2- 2023 έως 01:05 της 1-3-2023.
- Υπήρχε διακοπή κυκλοφορίας στη γραμμή ανόδου στο τμήμα Λάρισα-Λιτόχωρο. Το χρονικό διάστημα μη λειτουργίας ήταν από 19:21 έως 21:38 της 28-2-2023.
- Το φωτόσημα εξόδου του σταθμού Λάρισας στη γραμμή 2 είναι μόνιμα κόκκινο λόγω μη λειτουργίας, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, της ηλεκτρικής πλευρικής σηματοδότησης. Η δυσλειτουργία αυτή είναι γνωστή στους σταθμάρχες και ειδοποιούν σχετικά τους μηχανοδηγούς.
- Ο χειρισμός της αλλαγής 101 (διευθέτηση στη διαγώνιο), που βρίσκεται στην είσοδο του σταθμού Λάρισας κατά την κίνηση από Παλαιοφάρσαλο, λόγω τεχνικού προβλήματος δεν μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά από το κομβίο του πίνακα χειρισμού αλλαγών αλλά μόνον επιτόπου από τον κλειδούχο με τη ράβδο χειρισμού.
- Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, την ημέρα της επιτόπου επίσκεψης της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, στον σταθμό της Λάρισας και επισκόπησης του πίνακα τηλεχειρισμού αλλαγών (20-3-2023) διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν δυνατή η παρακολούθηση της πορείας του συρμού στο τμήμα ΕΑ2 μήκους 1.200 μέτρων. Το γεγονός αυτό περιορίζει το μήκος και κατ’ επέκταση τον χρόνο που θα ήταν αντιληπτός από τον σταθμάρχη ένας συρμός που κινούνταν από Λάρισα προς Ν. Πόρους μέσω της γραμμής καθόδου (στην προκειμένη περίπτωση ο συρμός IC 62). Η Επιτροπή δεν γνωρίζει αν η δυσλειτουργία αυτή υπήρχε και κατά την ημέρα του δυστυχήματος (28-2-2023).
- Η κατάληψη ενός κυκλώματος γραμμής από ένα συρμό και γενικότερα η κίνηση του συρμού θα μπορούσε να απεικονίζεται με πιο εύληπτο τρόπο (π.χ. συνεχής ένδειξη). Δύο λυχνίες του πίνακα χειρισμού ήταν την ημέρα της επιτόπου επίσκεψης της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων στον σταθμό της Λάρισας (20-03-2023) εκτός λειτουργίας, χωρίς ωστόσο εξ αυτού του λόγου να χάνεται η οπτική εποπτεία κίνησης των συρμών επί του πίνακα.
- Υπήρξε αστοχία στο σύστημα προστασίας της Ισόπεδης Σιδηροδρομικής Διάβασης (ΙΣΔ) στη θέση Καραγάτση (μη λειτουργία τροχοεπαφής κατάληψης γραμμής). Με βάση τις φωνητικές καταγραφές, ο σταθμάρχης είχε να επιληφθεί τηλεφωνικά και με το θέμα αυτό.
Ο μοιραίος σταθμάρχης
Επιπρόσθετα, στο πόρισμα επισημαίνεται ότι δεν θα έπρεπε να έχει αναλάβει εργασία ο μοιραίος σταθμάρχης καθώς «το Τριμελές Όργανο αξιολόγησης της αίτησης μετάταξης όφειλε να την απορρίψει λόγω έλλειψης του πρόσθετου απαιτούμενου προσόντος, δηλαδή της μη υπέρβασης του 48ου έτους ηλικίας και να μην παράσχει τη σύμφωνη γνώμη του».
* Το πόρισμα της επιτροπής για το δυστύχημα των Τεμπών στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό