Σταθερά ανοδική πορεία καταγράφει η ναυτική απασχόληση στην Ελλάδα, σύμφωνα με την 1η σχετική έκθεση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και του ΝΑΤ του αρχαιότερου Ταμείου της χώρας.
Η έκθεση παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά από τον Διοικητή του Ταμείου Κωνσταντίνο Τσαγκαρόπουλο και τον καθηγητή Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας στο Τμήμα Διοίκησης επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής Γαβριήλ Αμίτση, παρουσία των υπουργών Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννη Πλακιωτάκη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η απασχόληση των ναυτικών από 22.992 το 2020 αυξήθηκε στις 24.162 το 2023, με τη γυναικεία απασχόληση να φτάνει στο 6,7% έναντι 2% του παγκόσμιου μέσου όρου. Μάλιστα, το 70% των γυναικών απασχολούνται στην επιβατηγό ναυτιλία, ενώ η ηλικία τους κυμαίνεται από 18 έως 30 ετών.
Οι αλλοδαποί, κατά βάση Ευρωπαίοι πολίτες, αποτελούν το 8% των απασχολούμενων στον κλάδο. Σημαντικό θεωρείται επίσης το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ναυτικών, 23.916, απασχολούνται σε πλοία με ελληνική σημαία.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Ταμείου, ενώ βραβεύτηκαν στελέχη και εργαζόμενοι του ΝΑΤ για την προσπάθεια που κατέβαλαν στον μηδενισμό των εκκρεμών συντάξεων και εφάπαξ των ναυτικών.
Μάλιστα, πλέον, και σύμφωνα με την εγγεγραμμένη στο ΝΑΤ ναυτική απασχόληση, το 70% των εγγεγραμμένων ναυτικών (η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι Έλληνες) είναι ηλικίας κάτω των 45 ετών, το 40% των εγγεγραμμένων ναυτικών ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία 31-45 ετών, ενώ το 30% ανήκουν στην ομάδα των νεοεισερχόμενων στο ναυτικό επάγγελμα (ηλικίας έως 30 ετών).
Ειδικά σε ό,τι αφορά τους άνδρες, ποσοστό 69% περίπου είναι ηλικίας 18 έως 45 ετών, με την ηλικιακή κατηγορία 31-45 ετών να είναι η πολυπληθέστερη (40 % επί του συνόλου). Αντίστοιχα, στις γυναίκες, η συμμετοχή των νεαρότερων ηλιακών ομάδων είναι εντονότερη, καθώς το ποσοστό των εγγεγραμμένων ηλικίας κάτω των 45 ετών φτάνει το 84%.
Αν και σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στις διεθνείς και εγχώριες μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών είχαν αρνητική επίδραση στη ναυτική απασχόληση το 2020 (σε παγκόσμιο επίπεδο), ήδη από το 2021, παρατηρείται σταθερή ανάκαμψη της εγγεγραμμένης στο ΝΑΤ ναυτικής απασχόλησης.
Έτσι, το 2022, συνολικά, η εγγεγραμμένη ναυτική απασχόληση παρουσιάζει αύξηση κατά 5% σε σχέση με το 2020. Ειδικά, όμως, η αύξηση της συνολικής γυναικείας ναυτικής απασχόλησης είναι ιδιαίτερα δυναμική, καθώς αγγίζει το 31%. Αναλυτικότερα, η συνολική εγγεγραμμένη γυναικεία ναυτική απασχόληση παραμένει γενικά στην περιοχή των 1.000 ατόμων. Ωστόσο, παρουσιάζει σαφή ανοδική τάση, καθώς το 2022 ανήλθε σε 1.619 άτομα, σημειώνοντας αύξηση 6,8% από το 2018 (1.516 άτομα).
Οι ναυτιλιακές δραστηριότητες που συνδέονται με τον τουρισμό (επιβατική ναυσιπλοΐα και ναυσιπλοΐα αναψυχής) φαίνεται να αποτελούν κρίσιμο μοχλό για την προαγωγή της γυναικείας ναυτικής απασχόλησης.
Εάν και η απασχόληση στις κατηγορίες των δεξαμενόπλοιων και των φορτηγών πλοίων παρουσιάζει διακυμάνσεις, η απασχόληση στην ευρύτερη κατηγορία των επιβατηγών χαρακτηρίζεται από σταθερά ανοδική τάση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μάλιστα, παρουσιάζει σύμφωνα με τη μελέτη, η σημαντική αύξηση της απασχόλησης στον τομέα των θαλαμηγών.
Μάλιστα, οι μελετητές επισημαίνουν ότι η προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα, ιδίως σε ειδικότητες που παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση (π.χ. αξιωματικοί πληρώματος), αποτελεί βασική προϋπόθεση διατήρησης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής ναυτιλίας, καθώς αντιμετωπίζει τα (σύνθετα) προβλήματα γήρανσης του ελληνικού ναυτικού δυναμικού που εντοπίσθηκαν τη δεκαετία του 2000.