Ένα χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κι ενώ η Ελλάδα μετρά σημαντικές απώλειες από τη ρωσική αγορά, η Μέση Ανατολή φαίνεται ότι είναι τελικά η μοναδική περιοχή στον κόσμο που έχει «επωφεληθεί» τουριστικά από τον πόλεμο.
Σύμφωνα με τη ForwardKeys, η οποία έχει πρόσβαση σε δεδομένα κρατήσεων πτήσεων, οι κυρώσεις και η απαγόρευση των απευθείας πτήσεων μεταξύ της Ρωσίας και του μεγαλύτερου μέρους της Ε.Ε. έχουν περιορίσει σημαντικά την αεροπορική συνδεσιμότητα της Μόσχας με τον υπόλοιπο κόσμο. Ωστόσο, η Μέση Ανατολή και η Τουρκία, που δεν έχουν προβεί σε τέτοιου είδους απαγορεύσεις, κατέγραψαν αξιοσημείωτη αύξηση των πτήσεων από και προς τη Ρωσία.
Από τον Μάρτιο του 2022 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2023, η διαθεσιμότητα αεροπορικών θέσεων μεταξύ Ρωσίας και Μέσης Ανατολής ήταν κατά 27% αυξημένη σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πριν από την πανδημία του κορωνοϊού. Αντίστοιχα αυξημένη, σε ποσοστό 26%, ήταν και η διαθεσιμότητα θέσεων μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. Στον αντίποδα, οι διαθέσιμες θέσεις προς την Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζονται μειωμένες κατά 99%, με το αντίστοιχο ποσοστό να φτάνει το 92% για Βόρεια Αμερική, το 87% για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και το 76% για την Αφρική και την υπόλοιπη Αμερική. Μικρότερη κατά 20% ήταν και η διαθεσιμότητα θέσεων για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, ο αριθμός των Ρώσων που ταξίδεψαν το 2022 στην Ελλάδα ήταν μειωμένος κατά 93,8% σε σχέση με το 2019 και διαμορφώθηκε σε μόλις 36 χιλιάδες.
Τη διαφορά έκαναν, πάντως, όπως φαίνεται οι πιο ευκατάστατοι Ρώσοι, οι οποίοι κατά τους πρώτους δέκα μήνες του πολέμου επέλεξαν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, ακολουθώντας την τάση του «revenge travel» που θέλει τους τουρίστες να επανέρχονται δυναμικά για αποδράσεις μετά την πανδημία του κορωνοϊού.
Με βάση τα στοιχεία, από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου έως τα τέλη Δεκεμβρίου, τα αεροπορικά εισιτήρια της υψηλότερης κατηγορίας (premium) σημείωσαν αύξηση κατά 10% σε σχέση με τα προπανδημικά επίπεδα, τη στιγμή που τα εισιτήρια οικονομικής θέσης μειώθηκαν κατά 70%. Ωστόσο, κατά το α’ τρίμηνο του 2023, τα διεθνή ταξίδια μειώνονται σημαντικά και μάλιστα, από τις 15 Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα, οι κρατήσεις εισιτηρίων της υψηλότερης κατηγορίας ήταν μειωμένες σε ποσοστό 26% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία.
Σε ό,τι αφορά τους επιμέρους προορισμούς, η Ταϊλάνδη προσέλκυσε περισσότερους εύπορους Ρώσους ταξιδιώτες, με την αύξηση των ταξιδιών υψηλής αξίας να διαμορφώνεται στο +81% σε σχέση με το 2019. Ακολούθησαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με άνοδο 108%, η Τουρκία με άνοδο 41%, οι Μαλδίβες με άνοδο 137% και η Αίγυπτος με αύξηση 181%.
Πάντως, η Αττάλεια της γειτονικής Τουρκίας ήταν εκείνη που συγκέντρωσε την πλειονότητα των Ρώσων ταξιδιωτών, εύπορων και μη. Οι πτήσεις προς την τουρκική πόλη από τα τρία μεγάλα αεροδρόμια της Μόσχας, το Βνούκοβο, το Ντομοντέντοβο και το Σερεμέτιεβο, αυξήθηκαν κατά 144%, 77% και 74% αντίστοιχα, σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία. Ο δεύτερος πιο δημοφιλής προορισμός των Ρώσων ήταν η Κωνσταντινούπολη, με τις πτήσεις από το Σερεμέτιεβο να σημειώνουν άνοδο 73% και από το Βνούκοβο πτώση 14%. Στους πιο αγαπημένους προορισμούς των Ρώσων συμπεριελήφθη και το Ντουμπάι, με τις πτήσεις από το αεροδρόμιο του Σερεμέτιεβου να σημειώνουν άνοδο 228%.
Με βάση τα στοιχεία της ForwardKeys, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι περιορισμοί που ακολούθησαν τις κυρώσεις είχαν επιπτώσεις τόσο στο κόστος όσο και στον χρόνο πτήσης μεταξύ Ευρώπης και Ασίας-Ειρηνικού.
Το επιπλέον κόστος επιβάρυνε στον τελικό καταναλωτή, καθώς οι ναύλοι, που με τη σειρά τους επηρεάστηκαν από την αργή επαναφορά των ασιατικών προορισμών, αυξήθηκαν. Ενα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου, οι τιμές αεροπορικών εισιτηρίων μεταξύ Ευρώπης και Ασίας-Ειρηνικού ήταν 20% υψηλότερες από ό,τι πριν από την πανδημία και 53% υψηλότερες σε σχέση με πέρυσι. Ως προς τους χρόνους πτήσεων, το 37% της εναέριας κυκλοφορίας μεταξύ των δύο ηπείρων διαρκεί πλέον περισσότερες από οκτώ ώρες, από το 23% πριν από την εισβολή. Οι διαδρομές που έχουν πληγεί περισσότερο περιλαμβάνουν αυτές μεταξύ Ιαπωνίας και Νότιας Κορέας στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και εκείνες που αφορούν τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Σκανδιναβία και το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ευρώπη.