Σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού, όπως αυτή που βιώνουμε, το κόστος ζωής όπως έχουμε διαπιστώσει αυξάνεται και το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται. Σε αρκετές περιπτώσεις, δε, εξανεμίζεται, πριν κλείσει καλά καλά ο μήνας. Αυτό συμβαίνει σε 1 στα 2 νοικοκυριά (52,4%), όπου το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί για 18 ημέρες (μεσοσταθμικά) ενώ 6 στα 10 νοικοκυριά (ποσοστό αυξημένο κατά 15 μονάδες σε σχέση με το 2021) χρειάζεται να κάνει περικοπές για να καλύψει τα αναγκαία. Ήδη «μαχαίρι» έχει πέσει στις δαπάνες για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά) από 4 στα 10 νοικοκυριά, ποσοστό 37,9% έκοψε δαπάνες για ένδυση - υπόδηση και πάνω από 1 στα 3 νοικοκυριά (35,6%) ξόδεψε λιγότερα για ταξίδια.
Στον αντίποδα, 7 στα 10 νοικοκυριά (ποσοστό 73,7%) αύξησαν τις δαπάνες τους για τους λογαριασμούς του σπιτιού και πάνω από 6 στα 10 (ποσοστό 64,8%) τις δαπάνες για είδη διατροφής. Κάτι που επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία των εταιρειών μέτρησης της κατανάλωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, ο όγκος πωλήσεων μειώθηκε πέρυσι μόλις 0,6% σε σχέση με το 2021 και η αξία, λόγω των ανατιμήσεων, αυξήθηκε 6,1% (πηγή: Nielsen IQ). Η IRI προσδιορίζει αυτή την αύξηση των πωλήσεων σε αξία στο +6,2% ή μισό δισεκατομμύριο ευρώ επιπλέον από τα έσοδα του 2021 στους ταχυκίνητους κωδικούς.
Παρά λοιπόν τους φόβους που διατυπώνουν τους τελευταίους μήνες στελέχη του λιανεμπορίου τροφίμων αλλά και των προμηθευτών για κατάρρευση της κατανάλωσης, αυτό δεν έχει συμβεί. Αντιθέτως οι μεγάλοι παίκτες αύξησαν τη θέση τους στην αγορά και θα την ενισχύσουν περαιτέρω εξαγοράζοντας τους πιο αδύναμους.
Κάποιοι ήδη έχουν ανακοινώσει αύξηση της κερδοφορίας τους (Αρ. Παντελιάδης της METRO). Ενώ οι προμηθευτές, κυρίως πολυεθνικών συμφερόντων, δεν φαίνεται να έχουν αισθανθεί κάποια πίεση στους τζίρους και στα περιθώρια κέρδους τους -τουναντίον. Η Coca Cola HBC, η οποία «είδε» τις πωλήσεις σε όγκο στην Ελλάδα να αυξάνονται πάνω από 9%, ενώ προειδοποίησε κατά τη διάρκεια του conference call για νέο γύρο ανατιμήσεων, στις χώρες που δραστηριοποιείται. Κάτι που σκοπεύει να κάνει και η Nestle, όπως δήλωσε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος του πολυεθνικού κολοσσού Mark Schneider, η Unilever, όπως και πολλοί άλλοι, μεταξύ των οποίων και αρκετοί εγχώριοι παίκτες που ετοιμάζονται για τον επόμενο γύρο ανατιμήσεων για να καλύψουν μικρό μέρος, όπως λένε, από την αύξηση στα κόστη τους, λόγω του ράλι των τιμών ενέργειας, των πρώτων υλών, μεταφορικών κ.ά.
Μέχρι στιγμής, λοιπόν, παρά τη μείωση των εισοδημάτων λόγω της πληθωριστικής έκρηξης, τα σούπερ μάρκετ και δη τα μεγάλα δίκτυα και οι προμηθευτές που έχουν ως βασικό κανάλι το λιανεμπόριο τροφίμων είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι αφού η κατανάλωση παραμένει σχεδόν ανελαστική. Κάτι που σχολίασε πρόσφατα και ο επικεφαλής της METRO κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, ο οποίος είπε πως «ο καταναλωτής έχει φανεί πολύ ανθεκτικός. Με τέτοιο πληθωρισμό στα τρόφιμα, που έφθασε στο 14% - 15%, θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι χειρότερα».
Υπό αυτά τα δεδομένα, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη ότι τα 150 ανώτερα και ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων από τα σουπερμάρκετ και τους προμηθευτές ταχυκίνητων κωδικών (FMCG) που συμμετείχαν σε έρευνα του ΙΕΛΚΑ προβλέπουν αύξηση πωλήσεων 2% σε αξία και οριακή μείωση 2,2% σε όγκο το πρώτο εξάμηνο και ανάπτυξη τζίρου 2,3% σε επίπεδο δωδεκαμήνου.
Το πιο ενδιαφέρον όμως στοιχείο στην έρευνα του ΙΕΛΚΑ -πραγματοποιήθηκε την περίοδο 25 Ιανουαρίου έως 6 Φεβρουαρίου- είναι ότι πάνω από 1 στις 3 επιχειρήσεις (ποσοστό 34%) αναμένει καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα ως προς την κερδοφορία της το 2023 και μόλις 17% χειρότερο. Με το 15% του δείγματος να προβλέπει ότι θα εμφανίσει εφέτος ζημιές και το 54% των επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων να αναμένει κέρδη.