Με περιορισμένη συμμετοχή από την Ελλάδα, παρά τα εγγενή προβλήματα της εγχώριας ηλεκτρικής χονδρεμπορικής αγοράς, ολοκληρώνεται σήμερα τα μεσάνυχτα η δημόσια διαβούλευση της Κομισιόν για τον ανασχεδιασμό της αγοράς (electricity market design) σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Η ίδια η διαβούλευση, πάντως, έχει προκαλέσει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Μέχρι την ώρα που γραφόταν το ρεπορτάζ είχαν καταγραφεί 630 έγκυρα σχόλια, η συντριπτική πλειονότητα από την Ευρώπη αλλά και ένα από τη Νιγηρία. Είναι σαφές ότι μέχρι τα μεσάνυχτα, ώρα Βρυξελλών, σήμερα, ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο, όταν και μέσα στο Σαββατοκύριακο προστίθεντο διαρκώς καινούρια σχόλια.
Από την Ελλάδα είχαν υποβληθεί μέχρι και χθες το απόγευμα τρία σχόλια, χωρίς, ωστόσο, να είναι γνωστοί οι αποστολείς. Το ρεκόρ από τις ευρωπαϊκές χώρες σπάζει η Σλοβακία με 441 σχόλια (το 70%), καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση. Αμέσως μετά ακολουθούν η Γαλλία με 43 (7%), η Γερμανία με 30 (5%), το Βέλγιο με 14 (2%), η Ισπανία με 11 (2%), με 9 η Δανία και η Τσεχία, με 8 η Αυστρία, με 7 η Ιταλία, με 6 η Σουηδία, η Πολωνία, η Νορβηγία και η Φινλανδία και με 4 η Πορτογαλία.
Στην ίδια κατηγορία με εμάς είναι η Σλοβενία, η Ρουμανία, η Ολλανδία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία, 2 σχόλια κατέθεσαν Ιρλανδία, Κροατία και Ελβετία, και 1 μόνον το Λουξεμβούργο, η Λιθουανία, η Εσθονία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Βόρεια Μακεδονία και η Νιγηρία.
Από τους συμμετέχοντες, κάτοικοι της Ε.Ε. είναι οι 511 (πλέον του 81%), ενώ μόλις 5 εκτός Ε.Ε. Από εταιρείες είναι τα 57 σχόλια, επιχειρηματικές ενώσεις τα 19, ακαδημαϊκά και ερευνητικά ινστιτούτα τα 9, μη κυβερνητικές οργανώσεις τα 8, δημόσιες αρχές τα 7, καταναλωτικές οργανώσεις τα 4, συνδικαλιστικές οργανώσεις τα 2. Στην κατηγορία «Άλλοι» συγκαταλέγονται 8 σχόλια.
Με αυτά τα δεδομένα, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν έχουν πολύ υλικό να επεξεργαστούν, αλλά και να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν κοινή συνισταμένη ανάμεσα όχι μόνον σε διαφορετικές απόψεις αλλά και αντίθετα συμφέροντα. Βαρύνουσα σημασία στις επερχόμενες αλλαγές θα έχει η θέση του Οργανισμού της Ε.Ε. για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), που κρατά, προς το παρόν, κλειστά τα χαρτιά του, καίτοι ορισμένοι (Eurelectric, υπουργείο Ενέργειας Φινλανδίας) έχουν δημοσιοποιήσει τις απόψεις τους.
Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή είχε διαμηνύσει ότι η διαβούλευση θα ήταν σύντομη και υπό αυτή την έννοια δεν αναμένεται παράταση, καθώς στόχος της είναι να υποβάλει νομοθετική πρόταση ως τα τέλη Μαρτίου.
Να θυμίσουμε ότι τέσσερις είναι οι βασικοί τομείς που τίθενται προς συζήτηση.
- Να εξαρτηθούν λιγότερο οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας από τις βραχυπρόθεσμες τιμές των ορυκτών καυσίμων και να ενισχυθεί η ανάπτυξη ΑΠΕ.
- Να βελτιωθεί η λειτουργία της αγοράς για τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού και την πλήρη χρήση εναλλακτικών λύσεων αντί του φυσικού αερίου, όπως η αποθήκευση και η ανταπόκριση στη ζήτηση (demand response).
- Να ενισχυθεί η προστασία και η ενδυνάμωση των καταναλωτών.
- Να βελτιωθεί η διαφάνεια, η επιτήρηση και η ακεραιότητα της αγοράς.
Θλιβερή πρωτιά
Η Ελλάδα κατακτά μία θλιβερή πρωτιά το 2023. Είναι η χώρα με την ακριβότερη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στις πρώτες 44 ημέρες του νέου χρόνου, με μέση χονδρεμπορική τιμή στα 183,07 ευρώ τη μεγαβατώρα. Τη χαμηλότερη έχουν Πορτογαλία και Ισπανία, 87,97 και 88,19 ευρώ αντίστοιχα, που κατάφεραν και εξασφάλισαν ειδικό καθεστώς εξαίρεσης από την Ε.Ε.
Σήμερα, Δευτέρα, η μέση χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος είναι στα 169,96 ευρώ τη μεγαβατώρα (+9%), με μέση τιμή για τις πρώτες 13 μέρες του Φεβρουαρίου στα 162,27 ευρώ τη μεγαβατώρα. Τα futures, πάντως, του TTF για τον Φεβρουάριο ήταν λίγο κάτω από τα 54 ευρώ τη μεγαβατώρα. Για τον Μάρτιο είναι στα 54,45 ευρώ τη μεγαβατώρα (+2,7%). Από τη μία, δηλαδή, βλέπουμε να αποκλιμακώνεται η τιμή του φυσικού αερίου, αλλά χωρίς να έχει φαινομενική επίδραση στις ελληνικές τιμές.
Σήμερα, μάλιστα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, οι ΑΠΕ διατηρούν την πρωτοκαθεδρία στο ενεργειακό μείγμα, κοντά στο 40% με τις ΑΠΕ της Κρήτης, το φυσικό αέριο είναι στο 21% και ο λιγνίτης σε ιστορικά υψηλά, κοντά στο 20%, δηλαδή, συναγωνίζεται το αέριο. Παρ' όλα αυτά, η χονδρεμπορική τιμή στην Ελλάδα σήμερα έχει πάρει τον ανήφορο.