Μια νέα παρέμβαση προσωρινού χαρακτήρα «φωτογράφισε» χθες ο πρωθυπουργός, παραπέμποντας στον Φεβρουάριο για τη λήψη των οριστικών αποφάσεων, όταν θα υπάρχει καλύτερη εικόνα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Οι νέες παροχές έχουν ορίζοντα εφαρμογής προεκλογικό και το ραντεβού για νέα μόνιμα μέτρα στήριξης των εισοδημάτων ανανεώνεται από τη σημερινή κυβέρνηση για το 2024. Στον βαθμό που η ΝΔ κερδίσει τις εκλογές, ο σημερινός πρωθυπουργός προανήγγειλε αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων από το επόμενο έτος, εξαγγελία την οποία είχε κάνει τον περασμένο Σεπτέμβριο από τη ΔΕΘ, νέο κύκλο μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και μόνιμες μειώσεις έμμεσων φόρων στη νέα τετραετία.
Επί του παρόντος, με το επιχείρημα του υψηλού δημοσιονομικού κόστους και του αμφίβολου αποτελέσματος στη μάχη κατά της ακρίβειας, η κυβέρνηση συνεχίζει να απορρίπτει τις προτάσεις μείωσης ΦΠΑ στα τρόφιμα, για τις οποίες συνεχίζει να πιέζει η αντιπολίτευση.
Η συζήτηση για το νέο κύκλο προεκλογικών παροχών επιστρέφει στα μέτρα επιδοματικού, προσωρινού χαρακτήρα, εκτός και εάν αποφασιστεί για παράδειγμα μια πρόσθετη μείωση ασφαλιστικών εισφορών έως το τέλος του έτους με προοπτική μονιμοποίησης στη συνέχεια. Την ώρα που η Ευρώπη δίνει γραμμή για στοχευμένα μέτρα, προσωρινού χαρακτήρα και σταδιακή απόσυρση των υφιστάμενων, ενώ σε χρόνο παράλληλο η χώρα διεκδικεί την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, οτιδήποτε παραπανίσιο από κάτι προσωρινό και στοχευμένο θα μεγιστοποιούσε τις εντυπώσεις προεκλογικών παροχών, στέλνοντας λάθος μήνυμα στις αγορές.
Ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε και στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου πως η κυβέρνηση περιφρουρεί τη δημοσιονομική σταθερότητα. Το γεγονός ότι δεν εμφάνισε ως δεδομένο το νέο κύκλο παροχών πριν τις εκλογές, σημειώνοντας πως πρέπει να κρατιούνται εφεδρείες γιατί οι κρίσεις παραμονεύουν, συνηγορεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Κατά πόσο τον Φεβρουάριο μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για ολόκληρη τη χρονιά, από την άλλη πλευρά, παραμένει ερώτημα. Πέρυσι στις αρχές Φεβρουαρίου, βλέπαμε την έξοδο από το τούνελ της πανδημίας αλλά κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει τον εφιάλτη της ενεργειακής κρίσης που πυροδότησε ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Στον φετινό προϋπολογισμό, η αλήθεια είναι πως η εικόνα θα είναι πιο καθαρή τον Φεβρουάριο σε σχέση με τον Ιανουάριο. Οι τιμές του φυσικού αερίου κινούνται τις τελευταίες εβδομάδες σε ένα εύρος 55-70 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν τον Δεκέμβριο ήταν 100-150 και τον Αύγουστο είχαν αγγίξει τα 340 ευρώ. Αν φαίνεται να βγαίνει και ο Φεβρουάριος χωρίς οι τιμές του φυσικού αερίου να προσεγγίζουν τα 120 ευρώ, που είναι η παραδοχή του προϋπολογισμού, τότε οι λογαριασμοί του προϋπολογισμού βάσιμα αλλάζουν.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, «τον Φεβρουάριο το οικονομικό επιτελείο θα έχει μια καλύτερη εικόνα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το τρέχον έτος. Έχουμε αποδείξει πολλές φορές ότι όταν ξεπερνούμε τους στόχους μας, όταν δεν διακινδυνεύεται η δημοσιονομική σταθερότητα και η επίτευξη εν προκειμένω πρωτογενών πλεονασμάτων, προχωράμε σε στοχευμένα προσωρινά μέτρα, εκτός εάν η βελτίωση στην απόδοση του προϋπολογισμού έχει μόνιμα χαρακτηριστικά».
Εάν δεν υπήρχε η προοπτική των εκλογών, η κυβέρνηση πιθανότατα δεν θα βιαζόταν να μοιράσει από τον Φεβρουάριο τον όποιο δημοσιονομικό χώρο φαίνεται να διαμορφώνεται στον προϋπολογισμό. Εδώ στην εξίσωση μπαίνει η παράμετρος της «ασφαλούς» εγγραφής 600 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2023, στις γενικές κρατικές δαπάνες, με σχετική βεβαιότητα πως αυτά τα χρήματα δεν θα χρειαστεί να αξιοποιηθούν για την επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Από τον περασμένο Οκτώβριο -μετά το σοκ των 700 εκατ. ευρώ του Σεπτεμβρίου- ο κρατικός προϋπολογισμός δεν μετέχει στη μηνιαία επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης καλύπτει τις συνολικές ανάγκες. Μήνα με τον μήνα άλλωστε, καθώς τα χειρότερα της ενεργειακής κρίσης φαίνεται να έχουν περάσει, οι κρατικές επιδοτήσεις περιορίζονται δραστικά και για τον Φεβρουάριο υπολογίζεται πως θα είναι κοντά στα 5-6 λεπτά ανά κιλοβατώρα, με το συνολικό κόστος στην περιοχή των 100 εκατ. ευρώ.
Έτσι, τα 600 εκατ. ευρώ μένουν «αφάγωτα» και διοχετεύονται σε εναλλακτικά μέτρα στήριξης. Με την ελπίδα πως πράγματι, τα χειρότερα της ενεργειακής κρίσης έχουν περάσει.