Αν βουτήξετε στα νερά της Σαντορίνης ή της Χαλκιδικής, μπορεί και να «σκοντάψετε» σε κάποιο απροσδόκητο «θησαυρό» όπως είναι μια φιάλη κρασιού.
Η υποβρύχια παλαίωση κρασιού, μια σχετικά νέα τάση σε παγκόσμιο επίπεδο, που στην Ελλάδα μάς τη σύστησε το 2009 η ΓΑΙΑ Οινοποιητική -από τα πρώτα οινοποιεία παγκοσμίως που πειραματίστηκε με αυτή τη μέθοδο-, όταν βύθισε 450 φιάλες «Θαλασσίτη», θα αποκτήσει λίαν συντόμως και ρυθμιστικό πλαίσιο.
Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση προβλέπεται πως για την υποθαλάσσια πόντιση φιαλών οίνου προς παλαίωση εκδίδεται άδεια από την κατά τόπο αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) της οικείας Περιφέρειας, κατόπιν σχετικής αίτησης από επιχείρηση παραγωγής, εμφιάλωσης ή εμπορίας οίνων, η οποία έχει εγγραφεί στο Μητρώο επιχειρήσεων αμπελοοινικού τομέα απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β΄ 3673). Κατά τόπο αρμόδια ΔΑΟΚ είναι εκείνη του τόπου πόντισης. Η αίτηση κοινοποιείται από τη ΔΑΟΚ στο αρμόδιο τελωνείο, αν οι οίνοι προέρχονται από φορολογική αποθήκη. Η αίτηση περιλαμβάνει:
- α) αντίγραφο της άδειας οινοποιείου,
- β) αν το οινοποιείο λειτουργεί ως φορολογική αποθήκη, αντίγραφο της σχετικής άδειας,
- γ) το είδος του οίνου που ποντίζεται (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ή Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, ποικιλιακός, ποικιλιακή σύνθεση), καθώς και κάθε έγγραφο που πιστοποιεί τις σχετικές ιδιότητες του οίνου,
- δ) την ποσότητα του οίνου που ποντίζεται (σε αριθμό και περιεκτικότητα φιαλών),
- ε) την προγραμματισμένη διάρκεια παλαίωσης,
- στ) τις διαστάσεις του κλωβού,
- ζ) το βάθος της πόντισης,
- η) τις προτεινόμενες συντεταγμένες πόντισης, συνοδευόμενες από τοπογραφικό, υπογεγραμμένο από πολιτικό ή τοπογράφο μηχανικό, στο οποίο αποτυπώνονται η θέση, οι συντεταγμένες του προτεινόμενου σημείου πόντισης κατά το Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς, η απόσταση από την ακτογραμμή και τα όρια της καθορισμένης Χερσαίας Ζώνης Λιμένα, εφόσον έχει οριστεί, καθώς και ο βυθομετρικός χάρτης της προτεινόμενης περιοχής πόντισης οίνων.
- θ) τον πιστοποιημένο φορέα πιστοποίησης της παλαίωσης, συνοδευόμενο από αντίγραφο της σχετικής σύμβασης μεταξύ του αιτούντος και του εν λόγω φορέα.
Επίσης προβλέπεται πως η πόντιση γίνεται μέσω μεταλλικών κλωβών που παρέχει ο αιτών και αποκλειστικά με δικές του δαπάνες. Οι προς υποθαλάσσια παλαίωση οίνοι μεταφέρονται προς πόντιση με συνοδευτικό έγγραφο αμπελοοινικών προϊόντων, αντίγραφο του οποίου παραδίδεται στην αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ), η οποία διατηρεί σχετικό μητρώο.
Για τους οίνους, οι οποίοι παράγονται και κατέχονται σε φορολογική αποθήκη, επιτρέπεται η προσωρινή έξοδος από τη φορολογική αποθήκη, για την υποβρύχια παλαίωση. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας παλαίωσης, οι οίνοι είτε επιστρέφονται στη φορολογική αποθήκη είτε καταβάλλονται άμεσα οι αναλογούντες φόροι.
Οι φιάλες που ανελκύστηκαν και κατεγράφησαν μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις της οινοποιητικής επιχείρησης για τις εργασίες επισήμανσης. Εφόσον έχει βεβαιωθεί στο πρωτόκολλο ανέλκυσης ότι δεν είναι δυνατή η επισήμανση μέσω επικολλώμενης ετικέτας επί της φιάλης λόγω της υποθαλάσσιας παλαίωσης, η επισήμανση γίνεται επί χάρτινης ετικέτας, η οποία δένεται γύρω από τη φιάλη και σφραγίζεται με κέρινη σφραγίδα από την οινοποιητική επιχείρηση.
Οι οίνοι που έχουν υποστεί πόντιση τουλάχιστον για ένα έτος μπορούν να φέρουν την ένδειξη: «παλαιωμένος στη θάλασσα»/«aged in the sea water» ή «aged underwater»/«veilli dans la mer», συνοδευόμενη απαραιτήτως από τη συνολική διάρκεια παλαίωσης σε καταβύθιση, εκφραζόμενη σε μήνες ή έτη, στην αντίστοιχη γλώσσα.
Εν τω μεταξύ με απόφαση της εκάστοτε αρμόδιας Περιφέρειας, κατόπιν αιτήσεως αντιπροσωπευτικών οργανώσεων οινοπαραγωγών, δύνανται να ορίζονται Περιφερειακά Θαλάσσια Πάρκα Παλαίωσης Οίνων όπου συγκεντρώνονται προς παλαίωση οίνοι από οινοποιητικές, εμφιαλωτικές ή εμπορικές επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους εντός της εν λόγω Περιφέρειας.
Tο κόστος συντήρησης των Περιφερειακών Θαλασσίων Πάρκων Παλαίωσης Οίνων βαρύνει τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, στις οποίες και επιμερίζεται, ανάλογα με τον όγκο των οίνων προς παλαίωση. Ενώ η τουριστική εκμετάλλευση των Περιφερειακών Θαλασσίων Πάρκων Παλαίωσης Οίνων είναι δυνατή, σύμφωνα με τον ν. 4688/2020 (Α’ 101), περί καταδυτικού τουρισμού.