Την αύξηση των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών κατά το ύψος του πληθωρισμού με πιθανή περικοπή της επιβάρυνσης κατά 10 ευρώ, που αντιστοιχούν στη μηνιαία εισφορά υπέρ ανεργίας, εξετάζει ως βασικό σενάριο η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας σε συνεργασία με τη διοίκηση του ΕΦΚΑ.
Η απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη, με αποτέλεσμα 1,2 εκατ. ασφαλισμένοι να καλούνται έως το τέλος Ιανουαρίου να λάβουν μια δύσκολη απόφαση, και μάλιστα… στα τυφλά. Κι αυτό γιατί η πλατφόρμα επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας του ΕΦΚΑ έχει ανοίξει, ο νόμος ορίζει ότι για το 2023 οι εισφορές πρέπει να αυξηθούν με βάση τον πληθωρισμό, ήτοι κοντά στο 9,9%, και η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας φαίνεται αποφασισμένη να μην υποκύψει στις πιέσεις των φορέων για μη εφαρμογή της σχετικής διάταξης, όμως η τελική απόφαση δεν έχει ληφθεί -καθώς εξετάζονται σενάρια κατάργησης της εισφοράς υπέρ ανεργίας ύψους 10 ευρώ. Οι ασφαλισμένοι καλούνται να επιλέξουν κατηγορία έως το τέλος Ιανουαρίου, καθώς οι εισφορές Ιανουαρίου θα πρέπει να καταβληθούν έως το τέλος Φεβρουαρίου και μέχρι τότε εκτιμάται ότι θα έχει ληφθεί η σχετική απόφαση.
Ήδη από τον ΕΦΚΑ έχει τεθεί σε λειτουργία η ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας οι ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι και αγρότες μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να καταταχθούν για το 2023. H επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας δηλώνεται για τους κλάδους κύριας και επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχής σε ενιαία αίτηση και ισχύει για όλο το έτος.
Οι ειδικοί, πάντως, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι τελικά η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας θα κρίνει, κατά ένα σημαντικό μέρος, και το ύψος της τελικής σύνταξης.
Για την αναπροσαρμογή των εισφορών θα ληφθεί υπόψη το ποσοστό του ετήσιου πληθωρισμού, που, σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, για το 2022 θα είναι της τάξης του 9,9%. Με βάση αυτό το σενάριο, η χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία των 210 ευρώ σήμερα (για τον κλάδο σύνταξης και υγείας) θα διαμορφωθεί στα 231 ευρώ (+21 ευρώ), η δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία θα ανέβει στα 277,2 ευρώ από 252, η τρίτη κατηγορία στα 332,2 ευρώ από 302, η τέταρτη ασφαλιστική κατηγορία θα ανέβει στα 399,3 ευρώ από 363 ευρώ τον μήνα, η πέμπτη στα 478,5 ευρώ από 435 και η έκτη ασφαλιστική κατηγορία θα αυξηθεί στα 622,6 ευρώ από 566 ευρώ τον μήνα σήμερα. Σ' αυτές θα πρέπει να προστεθεί και η εισφορά ανεργίας 10 ευρώ τον μήνα.
Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης θα διαμορφωθούν σε 42 έως 61 ευρώ (από 39-56 ευρώ), ενώ, τέλος, οι εισφορές υπέρ του εφάπαξ θα διαμορφωθούν στα 28 με 40 ευρώ.
Οι κατώτατες εισφορές των αγροτών θα διαμορφωθούν στα 99,2 ευρώ από 91 ευρώ, ενώ οι ανώτατες θα φθάσουν τα 321,5 ευρώ από 295. Οι εισφορές υγείας των αγροτών θα διαμορφωθούν σε 34,8 έως 41,4 ευρώ.
Οι αντιδράσεις
Βέβαια, και με στόχο αφενός να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις που υπάρχουν στους κόλπους των μη μισθωτών αλλά και να ελαφρυνθούν σημαντικά οι 1,2 εκατ. ασφαλισμένοι, που εν μέσω ενεργειακής κρίσης καλούνται να πληρώσουν σημαντικά υψηλότερες εισφορές, στο υπουργείο Εργασίας δέχονται εισηγήσεις για «κούρεμα» της επιβάρυνσης, μέσω κατάργησης της εισφοράς υπέρ ανεργίας που καταβάλλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι και η οποία ανέρχεται στο ποσό των 10 ευρώ ανά μήνα.
Με δεδομένο ότι σχεδόν το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων επιλέγει κάθε χρόνο την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία (210 + 10 ευρώ φέτος, 231 + 10 ευρώ το 2023), εάν «κοπούν» τα 10 ευρώ της εισφοράς υπέρ ανεργίας, τότε η επιβάρυνση θα περιοριστεί κατά το ήμισυ. Να σημειωθεί ότι η εισφορά των 10 ευρώ θεσμοθετήθηκε το 2011, προκειμένου και οι μη μισθωτοί να λαμβάνουν επιδότηση ανεργίας, όμως έως σήμερα η πλειοψηφία των ασφαλισμένων δεν κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι ειδικοί συμβουλεύουν τους ασφαλισμένους να επιλέξουν με σύνεση την ασφαλιστική κατηγορία, καθώς η επιλογή τους αυτή θα καθορίσει κατά έναν βαθμό και το ύψος της μελλοντικής τους σύνταξης. Για παράδειγμα, και με τα σημερινά δεδομένα, για να προσδοκά κάποιος μη μισθωτός σύνταξη κοντά στα 1.000 με 1.100 ευρώ, θα πρέπει να διανύσει 30 χρόνια ασφάλισης στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία.