Hλεκτρονική αίτηση προς τον ΕΦΚΑ θα πρέπει να υποβάλουν οι 23.367 μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες), με πιστωτικό υπόλοιπο συνολικού ύψους 10,52 εκατ. ευρώ, εφόσον επιθυμούν να τους επιστραφεί το ποσό.
Προσοχή όμως: Εάν υπάρχουν καθυστερούμενες οφειλές, ανεξάρτητα αν έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης ή όχι, τότε τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά πρώτα θα συμψηφιστούν με αυτές. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί αίτηση για επιστροφή, τα ποσά θα παραμείνουν στον ΕΦΚΑ ως πιστωτικό υπόλοιπο, που θα συμψηφιστεί με τυχόν επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Αναλυτικά, με εγκύκλιό του ο ΕΦΚΑ καθορίζει τη διαδικασία συμψηφισμού και επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών ασφαλισμένων και ορίζει τα εξής:
- Οι αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ συμψηφίζονται με τις πάσης φύσεως καθυστερούμενες οφειλές, ρυθμισμένες ή μη, των δικαιούχων προς τον ΕΦΚΑ και τους τρίτους φορείς, για τους οποίους ο Φορέας συνεισπράττει ασφαλιστικές εισφορές. Σε περίπτωση που ο δικαιούχος των αχρεωστήτως καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών, της οποίας οι όροι τηρούνται, ο συμψηφισμός πραγματοποιείται και με τις μη ληξιπρόθεσμες δόσεις της ρύθμισης. Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν οφειλές ή εάν ύστερα από το συμψηφισμό, προκύπτει υπόλοιπο ποσό, αυτό επιστρέφεται άτοκα στους δικαιούχους.
- Ως αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές νοούνται τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στον e-ΕΦΚΑ για οποιαδήποτε αιτία, και για τα οποία, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής τους. Κατ' εξαίρεση δεν θεωρούνται αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί σε περιπτώσεις που προκύπτει ακύρωση χρόνου ασφάλισης λόγω δόλιας ή εικονικής ασφάλισης.
- Ο συμψηφισμός με οφειλή και η επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών αφορά σε χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί υπέρ των κλάδων ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, καθώς και σε χρηματικά ποσά που έχουν εισπραχθεί αχρεωστήτως από τον Φορέα, υπέρ του ΕΟΠΥΥ, του ΟΑΕΔ καθώς και οποιουδήποτε άλλου φορέα, για τον οποίο ο e-ΕΦΚΑ συνεισπράττει εισφορές.
Για αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές έως 31/12/2016 τα σχετικά χρηματικά ποσά επιστρέφονται στους δικαιούχους κατόπιν αίτησης.
Για αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές από 1/1/2017 έως 31/12/2019, τα σχετικά χρηματικά ποσά επιστρέφονται στους δικαιούχους κατόπιν αίτησης. Εντός διμήνου από την ημερομηνία κοινοποίησης στους ασφαλισμένους του αποτελέσματος της ως άνω προβλεπόμενης διαδικασίας εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών, μπορούν οι ασφαλισμένοι να ζητήσουν να παραμείνει το προς επιστροφή ποσό στον ΕΦΚΑ, ως πιστωτικό υπόλοιπο, συμψηφιζόμενο με τις επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Για αχρεωστήτως καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές από 1/1/2020, τα σχετικά χρηματικά ποσά επιστρέφονται στους δικαιούχους κατόπιν αίτησης. Για τις περιπτώσεις που το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών προσδιορίζεται κατόπιν διαδικασίας εκκαθάρισης, τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα χρηματικά ποσά επιστρέφονται μετά την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας εκκαθάρισης.
Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί αίτηση για επιστροφή, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα χρηματικά ποσά παραμένουν στον ΕΦΚΑ ως πιστωτικό υπόλοιπο, συμψηφιζόμενο με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Στους δικαιούχους επιστρέφεται άτοκα το υπόλοιπο ποσό που προκύπτει μετά από συμψηφισμό με τις πάσης φύσεως καθυστερούμενες οφειλές, ρυθμισμένες ή μη, των δικαιούχων προς τον ΕΦΚΑ και τους τρίτους φορείς, για τους οποίους ο Φορέας συνεισπράττει ασφαλιστικές εισφορές.
Σε περίπτωση που ο δικαιούχος των αχρεωστήτως καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών, της οποίας οι όροι τηρούνται, ο συμψηφισμός συντελείται και με τις μη ληξιπρόθεσμες δόσεις της ρύθμισης.
Για την υλοποίηση των προβλεπομένων και ειδικότερα για την υποβολή της αίτησης από τον δικαιούχο έχει ήδη δημιουργηθεί νέα ηλεκτρονική υπηρεσία "Αίτηση Επιστροφής Αχρεωστήτως Καταβληθέντων”.
Κατά την είσοδο στην υπηρεσία, ο ασφαλισμένος ενημερώνεται με μήνυμα για το πεδίο εφαρμογής της και τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί κατά την επεξεργασία της αίτησης, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Για την υποβολή της αίτησης είναι:
- υποχρεωτική η συμπλήρωση τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ) στον οποίο ο αιτών είναι δικαιούχος, και
- προαιρετική η συμπλήρωση δ/νσης ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (e-mail), προκειμένου να ενημερωθεί για την ολοκλήρωση της διαδικασίας.