Εντός περιμέτρου της… εθελοντικής πρωτοβουλίας τραπεζών για στήριξη των οικονομικά ευάλωτων, συνεπών δανειοληπτών θα βρεθούν και τα εκτός τραπεζικών ισολογισμών στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, με το κόστος να αναλαμβάνεται, πιθανότατα, από τις τράπεζες.
Παρότι οι αποφάσεις για το θέμα δεν έχουν οριστικοποιηθεί, είναι δύσκολο, τόσο πολιτικά όσο και από τεχνικής άποψης, να αποκλειστεί μερίδα των δανειοληπτών από την «επιβράβευση», εφόσον πληροί τα κριτήρια του οικονομικά ευάλωτου, επειδή οι απαιτήσεις των συγκεκριμένων δανείων έχουν τιτλοποιηθεί/πωληθεί.
Με δεδομένο ότι τα οχήματα ειδικού σκοπού (SPVs) τιτλοποιήσεων εμφανίζουν στη συντριπτική τους πλειονότητα υστέρηση έναντι των στόχων εισπράξεων, θέμα οικονομικής συνεισφοράς στην «εθελοντική στήριξη» δεν τίθεται. Οι εταιρείες διαχείρισης, όμως, των παραπάνω απαιτήσεων θα μπορούσαν να ρυθμίσουν δανειακές συμβάσεις οικονομικά ευάλωτων δανειοληπτών, με αποτέλεσμα (σ.σ. ως προς το ύψος της μηνιαίας δόσης) ισόποσο ή υπέρτερο της επιδότησης δόσης.
Επαφές για το θέμα έχουν διενεργηθεί μεταξύ του υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα και της Ένωσης των servicers. Υπενθυμίζεται ότι οι servicers δεν υπάγονται στο βαρύ εποπτικό πλαίσιο που ισχύει για τράπεζες, κάτι που διευκολύνει την προσφορά αποτελεσματικών ρυθμίσεων.
Έχουν, όμως, δρομολογήσει/προγραμματίσει πωλήσεις χαρτοφυλακίων με ενήμερα στεγαστικά δάνεια, προκειμένου να φέρουν μπροστά εισπράξεις και να καλύψουν την υστέρηση των πλάνων. Η προσφορά, επομένως, ρυθμίσεων σε ενήμερα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου οικονομικά ευάλωτων θα «κτυπούσε» στην ποιότητα των προς πώληση χαρτοφυλακίων. Υπό το παραπάνω πρίσμα, το πιθανότερο είναι το κόστος να καλυφθεί από τις έκτακτες εισφορές, τις οποίες θα καταβάλουν οι τράπεζες στον φορέα, ο οποίος θα επιδοτεί τις δόσεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις servicers, ο αριθμός των ενήμερων δανειοληπτών εκτός τραπεζικών ισολογισμών που πληρούν τα κριτήρια του Γέφυρα 1 (σ.σ. τα ίδια προτείνεται να ισχύσουν και για την επιβράβευση με επιδότηση δόσης) είναι μικρός. Αντίστοιχο θα είναι και το πρόσθετο κόστος.
Κυβέρνηση και τράπεζες έχουν συμφωνήσει τους βασικούς άξονες του προγράμματος επιδότησης δόσης. Η στήριξη θα αφορά σε οικονομικά ευάλωτους δανειολήπτες με στεγαστικά κυμαινόμενου επιτοκίου, θα έχει διάρκεια 12 μηνών και το κόστος θα καλυφθεί… εθελοντικά από τις τράπεζες. Το ύψος της επιδότησης θα καλύπτει το 50% της αύξησης, η οποία επέρχεται στη δόση, συνεπεία της ανόδου των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Ως βάση αναφοράς λαμβάνεται το επιτόκιο που ίσχυε τον περασμένο Ιούλιο.
Δεν έχει γίνει σαφές αν η κυβέρνηση αποδέχθηκε την πρόταση των τραπεζών για τα κριτήρια υπαγωγής στο πρόγραμμα. Οι τράπεζες πρότειναν να ισχύσουν κριτήρια «οικονομικά ευάλωτου» αντίστοιχα του προγράμματος Γέφυρα 1. Δηλαδή, να καθοριστούν ως «ταβάνι» ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 21 χιλ. ευρώ και φορολογητέα αξία ακίνητης περιουσίας 180 χιλ. ευρώ. Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, το πρόγραμμα θα αφορά σε περίπου 20 με 30 χιλιάδες δανειολήπτες με δάνεια ανεξόφλητου υπολοίπου ως 2,5 δισ. ευρώ. Το κόστος μιας τέτοιου εύρους στήριξης δεν θα είναι μεγάλο. Εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεράσει τα 40 εκατ. ευρώ.
Προϋπόθεση για να συγκρατηθεί το κόστος σε αυτά τα επίπεδα αποτελεί η αποδοχή του προγράμματος από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, χωρίς να τεθεί θέμα… δυνατότητας των δανειοληπτών να εξυπηρετήσουν τα δάνεια. Σε αυτή την περίπτωση, θα ζητήσει από τις τράπεζες να ταξινομήσουν τα δάνεια που θα συμπεριληφθούν στην περίμετρο ως αβέβαιης είσπραξης (Unlikely to Pay-UtP), αυξάνοντας προβλέψεις και απόθεμα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Οι τράπεζες θα παρουσιάσουν όλο το σχέδιο… εθελοντικής στήριξης των ευάλωτων οικονομικά δανειοληπτών στον υπουργό Οικονομικών την επόμενη εβδομάδα.