Μισογεμάτο ήταν το ποτήρι των αλυσίδων σούπερ μάρκετ το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες Τετάρτη η εταιρεία μέτρησης της κατανάλωσης IRI. Οι πωλήσεις σε αξία αυξήθηκαν 5% δηλαδή εισέρευσαν επιπλέον 328 εκατ. ευρώ στα ταμεία τους, με αποτέλεσμα ο συνολικός τζίρος να ανέλθει, στην κατηγορία των ταχυκίνητων κωδικών, στα 6,933 δισ. ευρώ από 6,605 δισ. ευρώ που ήταν το αντίστοιχο διάστημα του 2021.
Ωστόσο τον Οκτώβριο -πρώτο μήνα του τελευταίου και πιο σημαντικού τριμήνου του έτους για τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ- ο τζίρος αυξήθηκε 10%, λόγω του πληθωρισμού και των ανατιμήσεων, αλλά ο όγκος πωλήσεων μειώθηκε μόλις κατά 0,6%. Μάλιστα η τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου (κλείσιμο 30/10) αποτυπώνει πόσο ρευστή είναι η κατάσταση στην αγορά. Ο όγκος πωλήσεων τη συγκεκριμένη περίοδο υποχώρησε κατά 4,8%. Η πτώση αυτή συνέπεσε χρονικά με την περίοδο που είχε ξεκινήσει η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης. Δηλαδή οι καταναλωτές, το εισόδημα των οποίων έχει μειωθεί λόγω του πληθωρισμού, περιόρισαν τις αγορές τους από τα σούπερ μάρκετ και μετακίνησαν ρευστότητα για να καλύψουν άλλες ανελαστικές τους δαπάνες, όπως είναι η θέρμανση.
Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και τον Σεπτέμβριο. Τότε μέρος του εισοδήματος των καταναλωτών είχε μετακινηθεί από τα σούπερ μάρκετ στις δόσεις για την εφορία, στα φροντιστήρια των παιδιών και στα έξοδα για το πρώτο κουδούνι.
Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, ο δείκτης κύκλου εργασιών στα καταστήματα ειδών διατροφής αυξήθηκε τον Σεπτέμβριο 10,9% σε ετήσια βάση αλλά υποχώρησε 7,9% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022. Πτώση του δείκτη κύκλου εργασιών καταγράφεται και στα καταστήματα τροφίμων – ποτών – καπνού και φτάνει το 11,9% σε μηνιαία βάση. Αντίστοιχα, ο όγκος πωλήσεων, μειώθηκε τον Σεπτέμβριο σε μηνιαία βάση 8,9% στα καταστήματα ειδών διατροφής και αυξήθηκε μόλις 0,5% σε ετήσια, ενώ στα καταστήματα τροφίμων-ποτών-καπνού υποχώρησε τον Σεπτέμβριο 12,8% σε μηνιαία βάση και 3,1% σε ετήσια.
Τον Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός στα είδη διατροφής ήταν 13,5% και τον Αύγουστο 13,2% όταν ο γενικός δείκτης είχε διαμορφωθεί στο 12% και 11,4% αντίστοιχα.
Αυτό όμως που «καίει» τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ είναι τι θα γίνει μέχρι τα Χριστούγεννα, μια σημαντική για τους τζίρους και την κερδοφορία τους περίοδο. Με βάση τα ιστορικά στοιχεία του 2021 τον Νοέμβριο -πρόκειται για έναν μήνα που μονοπωλείται από την Black Friday και τις εκπτώσεις στα διαρκή καταναλωτικά αγαθά- ο όγκος πωλήσεών τους υποχώρησε κατά 9,4% και τον Δεκέμβριο είχε σημειώσει πτώση 3,1%. (πηγή: IRI)
Και αν όλα αυτά τα στοιχεία αποτελούν παρελθόν, έρευνες, όπως αυτή της ΕΥ, δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό. Σύμφωνα με τα ευρήματα της παγκόσμιας έρευνας της ΕΥ, Future Consumer Index (FCI) -διεξήχθη από 23 Σεπτεμβρίου έως 14 Οκτωβρίου με τη συμμετοχή περισσότερων από 21.000 καταναλωτών- κοντά 4 στους 10 καταναλωτές (ποσοστό 37%) δήλωσαν ότι θα αγοράσουν λιγότερα τρόφιμα για εορταστικά γεύματα, για να αποφύγουν τη σπατάλη αυτή την περίοδο. Μόνο το 10% δήλωσε ότι δε θα αλλάξει τις καταναλωτικές του συνήθειες, ενώ ποσοστό 39% ανέφερε ότι θα ξοδέψει λιγότερα σε ταξίδια την περίοδο των εορτών. Αισθητή μείωση αναμένεται, επίσης, στις δαπάνες των νοικοκυριών για παραλαβή (take out) και παράδοση έτοιμου φαγητού από έξω (delivery), καθώς το 42% των ερωτηθέντων σχεδιάζει να ξοδέψει λιγότερα στους επόμενους τρεις έως τέσσερις μήνες.
Προς επίρρωση αυτών των παγκόσμιων τάσεων, έρευνα του ΙΕΛΚΑ διαπιστώνει πως 8 στους 10 Έλληνες καταναλωτές ακυρώνουν δαπάνες διασκέδασης, 2 στους 3 μειώνουν την κατανάλωση ρεύματος και αναβάλουν εργασίες συντήρησης-επισκευής, με 1 στους 2 να αναφέρει ότι μειώνει τις αγορές του για βασικά καταναλωτικά προϊόντα όπως είναι τα διατροφή διατροφής ενώ η τιμή αποτελεί πλέον το βασικό κριτήριο για την επιλογή τροφίμων για 2 στους 3 καταναλωτές.