Πρόταση για τη στήριξη ευάλωτων οικονομικά συνεπών δανειοληπτών με στεγαστικά δάνεια, τα οποία είχαν υπαχθεί στο πρόγραμμα «Γέφυρα Ι», εξετάζουν οι τράπεζες, σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν κατά την πρώτη ημέρα των παρουσιάσεων στο Λονδίνο.
Οι τραπεζίτες ξεκαθάρισαν σε επενδυτές ότι το ισπανικό μοντέλο δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα καθώς η συντριπτική πλειονότητα των προληπτικών δράσεων που προβλέπει, εμπίπτει στην κατηγορία της ρύθμισης και ως εκ τούτου οδηγεί σε αύξηση προβλέψεων και μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures - NPEs).
«Θα 'ναι σαν να πυροβολούμε τον εαυτό μας και το Δημόσιο», ανέφερε χαρακτηριστικά, σε συνάντηση με ομάδα επενδυτών, διευθύνων σύμβουλος συστημικής τράπεζας, εννοώντας ότι θα επέλθει πισωγύρισμα στη μεγάλη προσπάθεια μείωσης του αποθέματος NPEs και απελευθέρωσης πόρων για χρηματοδότηση της οικονομίας, την οποία κατέβαλαν τράπεζες και Δημόσιο τα τελευταία χρόνια.
Ο ίδιος, μεταξύ σοβαρού και αστείου, δήλωσε ότι θα ήταν προτιμότερη η επιβολή έκτακτου φόρου, αφενός, λόγω του μη επαναλαμβανόμενου χαρακτήρα του, αφετέρου, επειδή δεν προκαλεί χρονοβόρες και κοστοβόρες προσπάθειες για επαναφορά κανονικότητας στην εξυπηρέτηση δανείων.
Το θέμα, όμως, της επιβολής έκτακτου φόρου αντιμετωπίζει τεχνικές δυσκολίες καθώς απαιτεί νομοθετική παρέμβαση για την αντιμετώπιση ζητημάτων που θα προκύψουν από τις εκκαθαρισμένες και οριστικές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (Deferred Tax Credits - DTCs) τραπεζών έναντι Δημοσίου. Εξέλιξη που θα ανακινήσει το θέμα του DTC και της ποιότητας κεφαλαίων καθώς απαιτεί (σ.σ. η νομοθετική ρύθμιση) έγκριση από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM).
Δεν είναι τυχαίο ότι άλλος CEO τράπεζας, σε συνάντησή του με επενδυτή, στο πλαίσιο του road show ΕΧΑΕ/Morgan Stanley ανέφερε ότι ο πρωθυπουργός έχει αποκλείσει σε ιδιωτική συζήτηση το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στις τράπεζες.
Περίμετρος και εύρος διευκολύνσεων στην ατζέντα της Πέμπτης
Οι τράπεζες ανέλαβαν τη δέσμευση να παρουσιάσουν την προσεχή Πέμπτη, στον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, τις προτάσεις τους, για την περίμετρο της... οικειοθελούς πρωτοβουλίας στήριξης δανειοληπτών με στεγαστικά δάνεια και το εύρος των διευκολύνσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες προσανατολίζονται να προτείνουν ως αρχική «δεξαμενή» δικαιούχων όσους συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Γέφυρα Ι». Έλαβαν, δηλαδή, ή συνεχίζουν να λαμβάνουν (σ.σ. ως το τέλος του έτους) κρατική επιδότηση δόσης. Για τη συγκεκριμένη υποκατηγορία η ολοκλήρωση της περιόδου κρατικής επιδότησης έρχεται σε κακή συγκυρία.
Στους δικαιούχους «Γέφυρα 1» προσανατολίζονται οι τράπεζες
Θα πρέπει να αναλάβουν μόνοι τους την εξυπηρέτηση του δανείου, η δόση του οποίου έχει αυξηθεί σημαντικά για όσους διαθέτουν κυμαινόμενο επιτόκιο. Επομένως, αποτελούν τον πυρήνα της περιμέτρου για την πρωτοβουλία στήριξης, που κλήθηκαν από την κυβέρνηση να αναλάβουν οι τράπεζες, εφόσον βέβαια πληρούν τις προϋποθέσεις του οικονομικά ευάλωτου, οι οποίες θα προσδιοριστούν από κυβέρνηση και τράπεζες.
Το πώς θα δοθεί η στήριξη από τις τράπεζες δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Η ζυγαριά, πάντως, κλίνει προς την υιοθέτηση καθαρών λύσεων επιδότησης (σ.σ. πιθανή συμμετοχή στο κόστος και του Δημοσίου πέραν των τραπεζών), με ανοικτό το ενδεχόμενο επιμήκυνσης της διάρκειας, όπου αυτή παράγει αποτέλεσμα (μείωση μηνιαίας δόσης), χωρίς να μεταβάλλεται η καθαρή παρούσα αξία του δανείου άνω του 1%. Αλλιώς, εμπίπτει στην κατηγορία της ρύθμισης. Τα όποια μέτρα στήριξης αποφασιστούν θα ισχύσουν από τις αρχές του 2023.
Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είχαν στις 30 Σεπτεμβρίου 9,32 δισ. ευρώ ρυθμισμένα στεγαστικά δάνεια, τα οποία εξυπηρετούνται κανονικά πάνω από 12 μήνες ( Stage II). Αν υιοθετηθεί το ισπανικό μοντέλο, σημαντικό μέρος των παραπάνω δανείων θα καταταχθεί στα NPEs (Stage III), αυξάνοντας και τις προβλέψεις.
Το ύψος της επιβάρυνσης εξαρτάται από την περίμετρο της… οικειοθελούς πρωτοβουλίας. Μπορεί, δε, να επηρεαστεί και ένα πολύ μικρό μέρος των 21,5 δισ. ευρώ, που είναι ενήμερα (Stage I), τα οποία θα οδηγηθούν ή σε Stage II ή απευθείας σε Stage III.
Υπό το παραπάνω πρίσμα, οι τράπεζες απέκλεισαν κατηγορηματικά την υιοθέτηση του ισπανικού μοντέλου και προσανατολίζονται να αναλάβουν μεν το κόστος στήριξης των δανειοληπτών, με τρόπο, όμως, που δεν θα δημιουργεί σημαντικές «σκιές» ως προς την ποιότητα του ενεργητικού τους. Αντίθετα, θα ενισχύει την κουλτούρα πληρωμών.