Η κατακόρυφη αύξηση του διαδικτυακού εμπορίου κατά την περίοδο μεγάλων προσφορών όπως είναι η Black Friday και η Cyber Monday απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τους καταναλωτές-ιδιαίτερα από εκείνους που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία- καθώς πολλοί είναι οι επιτήδειοι που ενδεχομένως να προσπαθήσουν να βάλουν στο στόχαστρο όχι μόνο τα χρήματα αλλά και τα προσωπικά τους δεδομένα.
Η Ανοιχτή Γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας , SafeLine.gr συστήνει ιδιαίτερη προσοχή αυτήν την περίοδο στους διαδικτυακούς καταναλωτές. Οι οικονομικές απάτες μάλιστα αποτέλεσαν κατά το 2021 το 28% των συνολικών καταγγελιών που έλαβε η Γραμμή. Από αυτές, το 40% των καταγγελιών αφορούσε κάτι που συνέβη στο Instagram και το 39% κάποια ενέργεια στο Facebook, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση.
Συμβουλές για ασφαλείς Online αγορές
- Φροντίστε να πραγματοποιείτε συναλλαγές με εταιρείες που γνωρίζετε ήδη και τις εμπιστευόσαστε. Κοιτάξτε το site με κριτικό μάτι. Ελέγξτε στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας αν υπάρχουν όροι χρήσης, πολιτική απορρήτου, πολιτική επιστροφών, τηλέφωνο επικοινωνίας. Εξίσου σημαντικό είναι να διαβάζετε τις συστάσεις άλλων πελατών προκειμένου να διαμορφώσετε πλήρη εικόνα για την επιχείρηση.
- Αναζητήστε πρωτόκολλο SSL στην ιστοσελίδα του e-shop που επιλέξατε. Όταν το πρωτόκολλο SSL είναι ενεργό, θα δείτε τα γράμματα «https» μπροστά από τη διαδικτυακή διεύθυνση. Το «s» σημαίνει ασφάλεια “secure”. Αναζητήστε το σύμβολο του κλειδωμένου λουκέτου. Το εικονίδιο θα πρέπει να είναι στο πλαίσιο του παραθύρου του προγράμματος περιήγησης. Είναι πράσινο στις νέες εκδόσεις των browsers.
- Προτιμήστε τρόπους πληρωμής που σας παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια και ευελιξία όπως αντικαταβολή, χρεωστική ή πιστωτική κάρτα και PayPal. Αποφύγετε την τραπεζική κατάθεση. Ποτέ μην αποθηκεύετε τα στοιχεία της κάρτας σας στο site που χρησιμοποιείτε. Ελέγχετε το λογαριασμό της πιστωτικής σας ανά διαστήματα για να διαπιστώσετε αν υπάρχουν «λάθος» χρεώσεις.
- Μια νεότερη έκδοση διαδικτυακών απατών αγορών περιλαμβάνει τη χρήση πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τη δημιουργία ψεύτικων διαδικτυακών καταστημάτων. Ανοίγουν το κατάστημα για λίγο, πουλώντας συχνά ψεύτικα επώνυμα ρούχα ή κοσμήματα. Μετά από μια σειρά από πωλήσεις, τα καταστήματα εξαφανίζονται. Χρησιμοποιούν επίσης τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διαφημίσουν τον ψεύτικο ιστότοπό τους, επομένως μην εμπιστεύεστε έναν ιστότοπο μόνο και μόνο επειδή τον έχετε δει να διαφημίζεται ή να κοινοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο καλύτερος τρόπος για να εντοπίσετε έναν ψεύτικο έμπορο ή μια απάτη μέσω διαδικτυακών αγορών μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι να αναζητήσετε κριτικές πριν από την αγορά.
- Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας. Αν κάποια προσφορά σας φαίνεται πολύ καλή για να είναι αληθινή, το πιθανότερο είναι ότι κάτι δεν πάει καλά.
Προσοχή στα μηνύματα Phishing
Μην κάνετε κλικ σε συνδέσμους ή μην ανοίγετε συνημμένα από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω messenger ή μέσω SMS που ισχυρίζονται ότι προέρχονται από την τράπεζά σας, από κάποια εταιρεία ή άλλον αξιόπιστο οργανισμό και σας ζητούν να ενημερώσετε ή να επαληθεύσετε τα στοιχεία σας. Επίσης ιδιαίτερα διαδεδομένες αυτές τις ημέρες είναι οι απάτες μέσω πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης όπου καλούν τους υποψήφιους καταναλωτές να κάνουν κλικ σε phishing συνδέσμους.
Σημαντική η ασφάλεια για τον υπολογιστή σας
- Διατηρείτε πάντα ενημερωμένη την ασφάλεια του υπολογιστή σας με λογισμικό προστασίας από κακοβουλο λογισμικό και ένα καλό τείχος προστασίας. Αγοράστε υπολογιστή και λογισμικό προστασίας malware μόνο από αξιόπιστες πηγές.
- Χρησιμοποιήστε το λογισμικό ασφαλείας σας για να εκτελέσετε έλεγχο κακοβουλου λογισμικού εάν πιστεύετε ότι η ασφάλεια του υπολογιστή σας έχει παραβιαστεί.
- Ασφαλίστε τα δίκτυα και τις συσκευές σας και αποφύγετε τη χρήση δημόσιων υπολογιστών ή σημείων πρόσβασης δημόσιων WiFi για ενέργειες που εμπεριέχουν πληκτρολόγηση προσωπικών δεδομένων.
- Επιλέξτε κωδικούς πρόσβασης και PIN που θα ήταν δύσκολο να μαντέψουν οι άλλοι και αλλάζετέ τα τακτικά. Μην τα αποθηκεύετε στο τηλέφωνο ή τον υπολογιστή σας.
- Να είστε προσεκτικοί με τις δωρεάν λήψεις και την πρόσβαση σε ιστότοπους, όπως μουσική, παιχνίδια, ταινίες και ιστότοπους για ενήλικες. Μπορεί να εγκαταστήσουν επιβλαβή προγράμματα χωρίς να το γνωρίζετε.
Έχετε πέσει θύμα;
Εάν έχετε πέσει θύμα απάτης επικοινωνήστε αμέσως με το χρηματοπιστωτικό σας ίδρυμα ώστε να προβεί στα απαραίτητα βήματα μπλοκαρίσματος καρτών ή και άλλων ενεργειών. Επίσης αλλάξτε αμέσως τους κωδικούς πρόσβασής που χρησιμοποιείτε σε κάθε σημαντικό λογαριασμό σας και ενημερώστε το λογισμικό ανίχνευσης ιών προκειμένου να προστατέψετε τη συσκευή σας. Φροντίστε να κρατήσετε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία π.χ ηλεκτρονικά μηνύματα, αποδείξεις, αντίγραφο της διαφήμισης κ.α.
Μπορείτε να κάνετε καταγγελία στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Επίσης μπορείτε να αναφέρετε τις απάτες στην Γραμμή καταγγελιών παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο https://www.safeline.gr/ μέσω της σελίδας αναφοράς απάτης. Αυτό μας βοηθά να προειδοποιούμε τους ανθρώπους για τρέχουσες απάτες, να παρακολουθούμε τις τάσεις και να διακόπτουμε τις απάτες όπου είναι δυνατόν.
Σε μια ειδικά διαμορφωμένη σελίδα στο site του SaferInternet4Kids.gr παρέχεται ενημέρωση γενικότερα για τις συχνότερες απαντώμενες απάτες στον κυβερνοχώρο αλλά για τους τρόπους αναγνώρισης και πρόληψης τους.