Αναμφίβολα, το κύμα ακρίβειας αποτελεί τον νούμερο ένα πονοκέφαλο για την κοινωνία κατά την τρέχουσα περίοδο, με την πλειοψηφία των νοικοκυριών να δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει οικονομικά. Ως κομμάτι της λύσης, θεσπίστηκε το «καλάθι του νοικοκυριού», μία λίστα από 50 βασικά προϊόντα των οποίων η τιμή - τουλάχιστον όπως διακηρύττει η κυβέρνηση - θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα έως και τις αρχές της άνοιξης.
Σε αυτό το πλαίσιο, η νέα έρευνα της Prorata για το Neswsbomb.gr διερεύνησε τις εκτιμήσεις των πολιτών ως προς την επιδραστικότητα του μέτρου στα οικονομικά των νοικοκυριών αλλά και την αίσθηση τους ως προς το αν έχει μειωθεί ή αυξηθεί η αισχροκέρδεια το τελευταίο διάστημα: Εν τέλει, θα ανακουφιστούν οι πολίτες από την εφαρμογή του μέτρου; Συνολικότερα, έχει περιοριστεί ή όχι η αισχροκέρδεια σε σχέση με τις τιμές των βασικών προϊόντων;
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 95% των ερωτώμενων θεωρεί ότι η αισχροκέρδεια στα βασικά προϊόντα έχει αυξηθεί μέσα σε διάστημα λίγων μηνών. Συγκεκριμένα το 72% απάντησε ότι έχει αυξηθεί «πολύ», το 19% «αρκετά» και το 4% «λίγο». Και η συγκεκριμένη αίσθηση περί αύξησης της αισχροκέρδειας διαπερνά οριζόντια όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία αλλά και την πολιτική / ιδεολογική τους τοποθέτηση, καθώς δεν παρατηρούνται αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις στη βάση του αν κανείς / καμία αυτοτοποθετείται στα αριστερά, το κέντρο ή τα δεξιά του πολιτικού φάσματος.
Την ίδια στιγμή οι συμμετέχοντες/ουσες παρουσιάζονται ως σημαντικά απαισιόδοξοι/ες ως προς το αν η εφαρμογή του νέου μέτρου θα ανακουφίσει τα οικονομικά των νοικοκυριών τους. Συγκεκριμένα το 82% των ερωτώμενων θεωρεί ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν θα τους ανακουφίσει ιδιαίτερα ή ακόμα και καθόλου, έναντι του 18% που απαντά ότι θα ανακουφιστεί αρκετά ή πολύ. Και η δυσπιστία σε σχέση με την αποτελεσματικότητα του μέτρου καταγράφεται εξίσου σε άνδρες και γυναίκες, καθώς και σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Αναμενόμενες - αλλά μη αλλοιωτικές της συνολικότερης εικόνας δυσπιστίας - διαφοροποιήσεις καταγράφονται στη βάση της ιδεολογικής τοποθέτησης των ερωτώμενων στον άξονα «Αριστερά» - «Δεξιά»: Όσοι αυτοτοποθετούνται αριστερά και κεντροαριστερά στο πολιτικό φάσμα εμφανίζονται αισθητά πιο δύσπιστοι ως προς την αποτελεσματικότητα του μέτρου συγκριτικά με τους υπόλοιπους (κεντρώους, κεντροδεξιούς και δεξιούς), οι οποίοι συμμερίζονται την ίδια άποψη αλλά όχι με τον ίδιο βαθμό καθολικότητας.
Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τα ευρήματα της παρούσας έρευνας, το πρώτο οριζόντιο και άμεσα εφαρμόσιμο μέτρο της κυβέρνησης δεν φαίνεται να απαντάει στην αυξημένη αγωνία των πολιτών παρόλο που το ζήτημα της ακρίβειας σχεδόν μονοπωλεί το δημόσιο διάλογο εδώ και μήνες. Το πλέον, ωστόσο, σημαντικό στοιχείο αφορά στην αισχροκέρδεια. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι με το «καλάθι του νοικοκυριού» θα διατηρήσει σε προσιτές τιμές τα βασικά προϊόντα. Εντούτοις, το μέτρο θα έρθει να διατηρήσει τιμές που κανένας ελεγκτικός μηχανισμός εδώ και μήνες δεν παρακολουθεί ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν έχουν ήδη υπάρξει φαινόμενα αισχροκέρδειας, τα οποία εκμηδενίζουν πριν ακόμα από την εφαρμογή του μέτρου τα όποια δυνητικά οφέλη από την συγκράτηση των τιμών, αφού οι τελευταίες δεν μπορούν - έστω και χωρίς νέες αυξήσεις - να χαρακτηρίζονται ως προσιτές.