Κόντρα στο ρεύμα των πρωτογενών ελλειμμάτων συνέχισε να κινείται ο κρατικός προϋπολογισμός και τον Σεπτέμβριο, εμφανίζοντας για δεύτερο συνεχόμενο μήνα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, με μεγάλη απόσταση όμως από το έλλειμμα του αρχικού στόχου.
Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν πρωτογενές πλεόνασμα 37 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 5,943 δισ. ευρώ, με τα φορολογικά έσοδα να εμφανίζουν υπέρβαση κατά 13,7%, φτάνοντας τα 40,644 δισ. ευρώ.
«Αφού ληφθούν υπόψη οι προεισπράξεις ΕΝΦΙΑ και εσόδων από τον φόρο εισοδήματος, που έγιναν τους προηγούμενους μήνες, λόγω της αλλαγής του τρόπου καταβολής των δύο αυτών φόρων, τα φορολογικά έσοδα του μηνός Σεπτεμβρίου είναι συμβατά με τους στόχους του προσχεδίου του προϋπολογισμού και των ενδείξεων για ισχυρή ανάπτυξη και το τρίτο τρίμηνο του 2022», επισημαίνει σε δήλωσή του ο Θ. Σκυλακάκης.
Τα στοιχεία του προϋπολογισμού
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 44.008 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5.203 εκατ. ευρώ ή 13,4% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022, παρά τα μειωμένα έσοδα του ΠΔΕ. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 48.348 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 6.120 εκατ. ευρώ ή 14,5% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 40.644 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 4.902 εκατ. ευρώ ή 13,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται:
- στην καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2022,
- στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2022,
- στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους και
- στην είσπραξη μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2022 των πέντε εκ των δέκα δόσεων του ΕΝΦΙΑ, οι οποίες είχαν προβλεφθεί ότι θα εισπραχθούν από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Ιανουάριο του 2023, με μικρότερο όμως συνολικό αριθμό δόσεων (πέντε εκ των έξι).
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου, επισημαίνει η σχετική ανακοίνωση.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4.340 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 917 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.423 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.394 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 466 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.860 εκατ. ευρώ).
Για τον Σεπτέμβριο 2022, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.776 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 492 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.541 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 279 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4.909 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 609 εκατ. ευρώ ή 11% έναντι του στόχου, κυρίως λόγω:
- της πρόβλεψης για την είσπραξη τον Σεπτέμβριο της πρώτης ενισχυμένης δόσης του ΕΝΦΙΑ 2022, ύψους 902 εκατ. ευρώ, από τις έξι συνολικά δόσεις, συνολικού προβλεπόμενου ποσού 2.015 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την ισχύουσα κατά την κατάθεση της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2022 νομοθεσία. Αντί αυτού, με τη νέα νομοθεσία προβλέπονται 10 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης τον Μάιο του 2022, και μετά τις μειώσεις, το εκτιμώμενο ποσό είσπραξης που αφορά τον ΕΝΦΙΑ 2022 ανέρχεται σε 1.839 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι το ποσό που έχει ήδη εισπραχθεί κατά τους προηγούμενους μήνες Μάιο έως και Αύγουστο και αφορά τον ΕΝΦΙΑ 2022 ανέρχεται σε 1.341 εκατ. ευρώ, και
- της πρόβλεψης ότι το ποσό που αφορά την εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων θα εισπραχθεί σε 3 διμηνιαίες δόσεις, κατά τους μήνες Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο, σύμφωνα με την ισχύουσα κατά την κατάθεση της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2022 νομοθεσία. Αντί αυτού, με τη νέα νομοθεσία ορίστηκε η πληρωμή του φόρου σε 8 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης τον Ιούλιο 2022.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 765 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 213 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (551 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 473 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 383 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (90 εκατ. ευρώ). Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2022 ανήλθαν στα 48.245 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 641 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (48.886 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.
Οι δαπάνες
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού, οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 972 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 656 εκατ. ευρώ. Μειωμένες παρουσιάζονται και οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 456 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 7.037 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 331 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο των 6.706 εκατ. ευρώ.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν λόγω της πανδημίας για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου έχει ως εξής:
- η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από την Covid-19 στις Περιφέρειες ύψους 160 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 86 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις ύψους 42 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- η ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό στις Περιφέρειες ύψους 71 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
- η έκτακτη επιχορήγηση των πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων ψυχαγωγίας, γυμναστηρίων, σχολών χορού κ.λπ. ύψους 44 εκατ. ευρώ, από το ΠΔΕ,
- η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 150 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
- οι πρόσθετες επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ, ύψους 100 εκατ. ευρώ και προς τα νοσοκομεία και τις ΔΥΠΕ, ύψους 91 εκατ. ευρώ καθώς και η αγορά εμβολίων ύψους 269 εκατ. ευρώ,
- η πρόσθετη επιχορήγηση προς την ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας εσόδων λόγω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και η επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 150 εκατ. ευρώ για την κάλυψη απώλειας εσόδων από τη μείωση των υπέρ της ΔΥΠΑ συνεισπραττόμενων εισφορών και
- η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 54 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, που αφορούν στην Κεντρική Διοίκηση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου, έχει ως εξής:
- επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 207 εκατ. ευρώ, η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 120 εκατ. ευρώ για την έκτακτη δόση του επιδόματος τέκνου, 46 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 33 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 7 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,
- επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 135 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων συνταξιούχων,
- επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των καυσίμων κίνησης (fuel pass) ύψους 301 εκατ. ευρώ και για την ενίσχυση λόγω αυξημένων λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (power pass) ύψους 297 εκατ. ευρώ,
- επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους 50 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ελληνική κτηνοτροφία λόγω των διεθνών εξελίξεων,
- αποζημίωση ειδικού σκοπού για τη στήριξη εκμεταλλευτών και οδηγών ΤΑΞΙ ύψους 5 εκατ. ευρώ και
- επιδότηση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) κίνησης ύψους 140 εκατ. ευρώ.
Για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2022, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κατά 1.355 εκατ. ευρώ.