Επιπλέον 183 εκατ. ευρώ έβαλαν στο ταμείο τους τα σούπερ μάρκετ το οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Αποτέλεσμα, ο λογαριασμός, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας μέτρησης της κατανάλωσης IRI, να ξεπεράσει τα 5,4 δισ. ευρώ από 5,23 δισ. ευρώ που ήταν το οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου του 2021 και να υπολείπεται μόλις κατά 2,64 δισ. ευρώ από τις συνολικές πωλήσεις που πέτυχε καθ’ όλη τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων.
Όμως η ανάπτυξη αυτή συνδέεται με την έκρηξη του πληθωρισμού και κατ’ επέκταση την αύξηση των τιμών και όχι με την αύξηση αυτής καθαυτής της κατανάλωσης. Με βάση τα στοιχεία της IRI, οι πωλήσεις σε αξία στα προϊόντα σταθερού κωδικού (εξαιρούνται τα επί ζυγίω) σημείωσαν αύξηση 3% σε επίπεδο οκταμήνου, υποχώρησαν 1,6% σε όγκο και ανατιμήθηκαν κατά 4,7%. Με το χάσμα μεταξύ αξίας πωλήσεων και όγκου να διευρύνεται σημαντικά τον Αύγουστο (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία).
Ας πάρουμε για παράδειγμα τα προϊόντα οικιακής χρήσης. Οι πωλήσεις σε όγκο της συγκεκριμένης κατηγορίας υποχώρησαν 6,3% στο οκτάμηνο και πάνω από 10% από τις αρχές του 2021, ενώ οι πωλήσεις τους σε αξία μειώθηκαν μόλις 0,8% εφέτος και 2,8% πέρυσι. Σωρευτικές απώλειες σε όγκο 11,7% από τις αρχές του 2021 καταγράφει η κατηγορία προϊόντων προσωπικής φροντίδας, όταν οι πωλήσεις σε αξία της κατηγορίας αυξήθηκαν το οκτάμηνο 1,6%, όταν πέρυσι είχαν υποχωρήσει 2,1%. Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι προϊόντα της κατηγορίας όπως τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής έχουν ανατιμηθεί κατά 9,8%.
Απώλειες, αλλά με πολύ μικρότερο ρυθμό, συνεχίζει να καταγράφει και η κατηγορία τρόφιμα. Οι πωλήσεις σε αξία αυξήθηκαν 3,8% στο οκτάμηνο και 1,8% πέρυσι ενώ οι απώλειες σε επίπεδο όγκου κινήθηκαν στο -0,9% και -0,3% αντίστοιχα. Σε ό,τι αφορά τις τιμές σε προϊόντα μαγειρικής έχουν ανατιμηθεί κατά 10,2%, στα γαλακτοκομικά 7,6% και 6,3% στα κατεψυγμένα.
Στην υποχώρηση των πωλήσεων σε όγκο συνέβαλε καθοριστικά, πέρα από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, λόγω πληθωρισμού, το περιβάλλον sticker shock (σ.σ. η έκπληξη που προκαλεί η αύξηση της τιμής ενός συγκεκριμένου προϊόντος) που ζει ο καταναλωτής και ο περιορισμός των προσφορών. Οι τελευταίες μειώθηκαν κατά 1,4 μονάδες στην κατηγορία των ταχυκίνητων κωδικών, 1 μονάδα στα τρόφιμα, 2,1 μονάδες στα προϊόντα προσωπικής φροντίδας και υγιεινής και 3,3 μονάδες στα προϊόντα για το σπίτι.
Αυτός ήταν ίσως και ο βασικός λόγος για τη μετακίνηση καταναλωτών από τα επώνυμα προϊόντα στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, το μερίδιο των οποίων -εξαιρουμένης της Lidl- αυξήθηκε κατά 11,26% στο 15,9%, από 14,8% που ήταν το 2021.
Στους κερδισμένους, εκτός από τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, η τιμή των οποίων αυξάνεται με υψηλότερο ρυθμό από τα επώνυμα -το πρώτο εξάμηνο το καλάθι των 60 βασικών προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είχε ανατιμηθεί κατά 7,99%, όταν το καλάθι των αντίστοιχων 60 επωνύμων 6,84%-, είναι τα μικρά καταστήματα και τα υπερμάρκετ.
Με βάση τα στοιχεία της IRI, οι καταναλωτές επέστρεψαν στις μικρές σάλες -στα καταστήματα της γειτονιάς-, σε μια προσπάθεια να μειώσουν τα έξοδα των μετακινήσεων με αυτοκίνητο. Οι πωλήσεις των μικρών καταστημάτων που παράγουν το 13,6% του τζίρου των σούπερ μάρκετ και έχουν επιφάνεια έως 400 τ.μ. αυξήθηκαν κατά 8,6%. Οι πωλήσεις των υπερμάρκετ που ελέγχουν το 14,1% της αγοράς αυξήθηκαν 4,5%, τα καταστήματα με επιφάνεια έως 1.000 τ.μ. και συνολικό μερίδιο 34,1% αναπτύχθηκαν με ρυθμό +2,5% και τα καταστήματα από 1.000 έως 2.500 τ.μ. που παράγουν το 38,2% του συνολικού τζίρου κατέγραψαν ανάπτυξη 1%.