Αυστηρή κριτική προς την Κομισιόν, για τις ευθύνες της στην ανεξέλεγκτη γιγάντωση της ενεργειακής κρίσης, και προς το Βερολίνο, «γιατί λίγα προβλήματα λύνουν, πολλά δημιουργούν», απηύθυνε πριν από λίγο ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Mytilineos Ευάγγελος Μυτιληναίoς.
Μιλώντας σε εκδήλωση του Κύκλου Ιδεών, ο κ. Μυτιληναίoς επισήμανε ότι «πάρα πολλά από τα προβλήματα της Ευρώπης προέρχονται ανέκαθεν από τη Γερμανία. Επικαλούνται την κοινοτική αλληλεγγύη όποτε θέλουν και την πετάνε στο καλάθι των αχρήστων όταν δεν θέλουν».
Εν μέσω ενεργειακής κρίσης που πλήττει όλη την Ευρώπη, γνωρίζουν ότι «τα έχουν κάνει μαντάρα» αλλά έχουν τη δυνατότητα να λύσουν το πρόβλημά τους και να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις τους «λόγω δημοσιονομικού χώρου, το οποίο έχουν δημιουργήσει μετά από 50 χρόνια συνεργασίας με τη Ρωσία, παίρνοντας τζάμπα αέριο, γιγαντώνοντας τη βιομηχανία τους». Ποιο γερμανικό θαύμα; διερωτήθηκε ο μάνατζερ της Mytilineos. «Αν μου δώσετε και μένα τζάμπα ενέργεια, θα σας κάνω όχι μόνο ένα αλλά δέκα εργοστάσια αλουμινίου».
Ο κ. Μυτιληναίoς υπογράμμισε ότι η Ευρώπη βαδίζει σε μία νέα ανακατάταξη, οικονομική και πολιτική, καθώς και συσχετισμών, υπέρ των ισχυρών.
Τη μεγάλη απογοήτευσή του εξέφρασε ο ίδιος και για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όταν ζήτησε ο Πούτιν την περασμένη Άνοιξη αλλαγή στον τρόπο πληρωμής για τις παραδόσεις του αερίου, η Κομισιόν διαβεβαίωσε ότι θα μελετήσει το θέμα και θα ενημερώσει τις εμπλεκόμενες ευρωπαϊκές εταιρείες. «Είμαστε στον Οκτώβριο κι ακόμη περιμένουμε οδηγίες», τόνισε ο κ. Μυτιληναίoς.
Και στο θέμα της ενεργειακής κρίσης αποδείχθηκε ελλειμματική η ηγεσία της Ε.Ε. «Η ενεργειακή κρίση που ζούμε τώρα δεν ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022, ούτε θα λήξει με τον πόλεμο. Άρχισε όταν σταμάτησε η εξόρυξη πετρελαίου, αερίου και ορυκτών υδρογονανθράκων από πάρα πολλές χώρες, με την Ευρώπη πρώτη.
Τα αντικίνητρα ήταν τέτοια που έκαναν αντιοικονομική την εξόρυξη για τις επιχειρήσεις. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν δάνειζαν χρήματα. Οπότε άρχισαν να μειώνονται οι εξορύξεις. Από κει άρχισε και μια επερχόμενη μελλοντική έλλειψη. Φαινόταν. Η Επιτροπή όχι μόνο δεν είχε πάρει μυρωδιά, αλλά οι πράσινοι σταυροφόροι, κάθε φορά που φαινόταν ότι το πράγμα θα πήγαινε σε τοίχο, έθεταν όλο και υψηλότερους στόχους».
Έτσι άρχισε να επωάζεται το ενεργειακό πρόβλημα, επισήμανε ο κ. Μυτιληναίoς. Μετά ήρθε η πανδημία, το δεύτερο στάδιο, με την υποχώρηση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας, εξαφανίζεται η συζήτηση για την ασφάλεια της ενεργειακής τροφοδοσίας. Στο τρίτο στάδιο, με τη λήξη της πανδημίας, η παγκόσμια ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών εκτοξεύθηκε, άρα και η ζήτηση για ενέργεια. «Όμως, δεν είχαν γίνει έγκαιρα οι αναγκαίες επενδύσεις, οπότε μείναμε και νομίζαμε ότι θα βγάλουμε άκρη με τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά, που δεν μπορούν να καλύψουν ούτε το 10% της ζήτησης». Το κερασάκι στην τούρτα ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία.
«Μπορούσαμε να το δούμε έγκαιρα το πρόβλημα», υπογράμμισε ο κ. Μυτιληναίoς. «Η Γερμανία έζησε τα καλύτερα 16 χρόνια της με τη Μέρκελ, που ήταν υπεύθυνη για τις σχέσεις με τον Πούτιν και τη Ρωσία, εξασφαλίζοντας τους ενεργειακούς πόρους και τις τιμές για να γίνει η Γερμανία αυτή που έγινε. Γιατί δεν έκανε η Γερμανία ταυτόχρονα και μερικές κινήσεις για να εξασφαλίσει την ασφάλεια εφοδιασμού; Γιατί δεν κατασκεύασε 5-6 FSRU στη Βόρεια Θάλασσα, αλλά σπεύδει να τα κάνει τώρα; Η Ισπανία γιατί έχει ήδη 6 FSRU και η Γερμανία ούτε ένα;».
Αποτέλεσμα είναι η ασφάλεια εφοδιασμού να είναι νούμερο ένα θέμα στην Ευρώπη. «Οι Ρώσοι έφτασαν το 2018-2019 να εξάγουν στην Ευρώπη μέχρι 200 δισ. κ.μ. αερίου, κυρίως με αγωγούς αλλά και LNG. Αυτή η ποσότητα μειώθηκε στα 150 δισ. κ.μ. το 2021, λόγω της πανδημίας. Και μειώνεται ακόμη περισσότερο με διάφορους τρόπους, ανοίγοντας ανθρακικά εργοστάσια στη Γερμανία, λιγνίτες στην Ελλάδα, φέρνοντας LNG από όλον τον κόσμο, με αύξηση της τιμής του για να τραβήξουμε φορτία. Από τα 150 δισ. κ.μ. πρέπει να καλύψουμε τα 100 δισ. κ.μ., τα 50 ή τα 70 δισ. κ.μ. που θα λείψουν, δεν υπάρχουν σε ένα άλλο μέρος του κόσμου για να τα φέρουμε. Είναι ποσότητες που δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Όλος ο πλανήτης θα πρέπει να μειώσει την κατανάλωσή του κατά 70 δισ. κ.μ. Οι επενδύσεις στο Κατάρ, για παράδειγμα, δεν θα δώσουν αποτελέσματα πριν από το 2026-2027. Άρα θα υπάρξει πρόβλημα επάρκειας, το οποίο θα πληρώσουν οι φτωχότερες χώρες. Γιατί η Ευρώπη θα πει, ανεβάζω την τιμή στα 200-250 ευρώ στο TTF για να προσελκύσω φορτία».
Όπως είπε ο κ. Μυτιληναίoς, αυτή τη στιγμή υπάρχουν στη Μεσόγειο 25 πλοία γεμάτα με LNG και ψάχνουν λιμάνι να ξεφορτώσουν, γιατί όλες οι Ρεβυθούσες της Ευρώπης είναι πλήρεις. «Γι’ αυτό πέφτουν οι τιμές στα χρηματιστήρια. Θα κινηθούν πτωτικά πιθανόν ως το τέλος του έτους, θα πάμε προς τα 100 ευρώ, που σημαίνει μια μεγάλη πτώση στις τιμές της χονδρικής και της λιανικής. Τον χειμώνα, όμως, οι Ρεβυθούσες της Ευρώπης θα αρχίσουν να μειώνονται, θα έρθει το LNG, αλλά για να προσελκυστούν νέα φορτία, θα πρέπει να διατηρηθεί υψηλά η τιμή».
Ο κ. Μυτιληναίoς προέβλεψε ότι τον επόμενο χρόνο δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε και ασφάλεια εφοδιασμού και χαμηλές τιμές.
Για το πλαφόν στο ρωσικό αέριο τη χαρακτήρισε ο ίδιος αστεία πρόταση, γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε άμεση διακοπή των ροών από τη Ρωσία. «Δεν ξέρω αν η κ. Φον ντερ Λάιεν είναι αυτή που θα πάρει την απόφαση να κόψει το αέριο στην Ευρώπη. Δεν ξέρω, ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής αερίου στην Ελλάδα, σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ για να του πω, δεν έχω αέριο να δουλέψω και να στείλω 5.000 ανθρώπους στην ανεργία. Δεν ξέρω, στην κ. Φον ντερ Λάιεν θα πάω;».
Για το πλαφόν στο εισαγόμενο αέριο από άλλες πηγές εξέφρασε την άποψη ότι είναι σύνθετο θέμα. Κατ' αρχάς, μίλησε για θετική προσέγγιση, αλλά το δύσκολο είναι να υπάρξει μία τιμή που να είναι ελκυστική για την προσέλκυση φορτίων αλλά χαμηλότερη από αυτήν που πληρώνουμε τώρα. Συνεπώς, κατά τον κ. Μυτιληναίο, θα πρέπει να βρεθεί «ένα χρυσό νούμερο» που θα καλύπτει αυτές τις δύο προϋποθέσεις.
Για τα καθ’ ημάς
Η Ελλάδα δεν θα έχει το 2023 πρόβλημα εφοδιασμού με φυσικό αέριο, αλλά οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού «θα είναι τσουχτεροί», προέβλεψε ο κ. Μυτιληναίoς.
Δεν νοείται, είπε, να υπάρξει τεχνικό πρόβλημα για τον αγωγό Turk Stream, μέσω του οποίου έρχεται στη χώρα μας το ρωσικό αέριο, γιατί κατασκευάστηκε με ρωσική τεχνολογία και συντηρείται από τη Ρωσία. Συνεπώς, αν προκύψει πρόβλημα θα είναι καθαρά πολιτικό και όχι τεχνικό, διευκρίνισε.
Ερωτηθείς για την ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης υπογράμμισε ότι «έχει κάνει τους καλύτερους χειρισμούς από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή κυβέρνηση. Έκανε μεγάλες επιδοτήσεις στα νοικοκυριά, γιατί δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Έχει κάνει μικρότερες επενδύσεις στις επιχειρήσεις, διότι σε τέτοιες μεγάλες κρίσεις είναι προφανές ότι θα υποστηρίξεις τα νοικοκυριά. Σαν επιχειρήσεις αυτό πρέπει να το καταλάβουμε, να συναινέσουμε και να βοηθήσουμε την κυβέρνηση. Έχει καθιερώσει τον μηχανισμό με το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού, δημιουργώντας σημαντικά έσοδα για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, που στηρίζει τις επιδοτήσεις των λογαριασμών».
Μόνον από τη Mytilineos, ανέφερε ο ίδιος, τον Ιούλιο και Αύγουστο, αποδόθηκαν στο ΤΕΜ περί τα 50 εκατ. ευρώ. Καταλήγοντας ο κ. Μυτιληναίoς επισήμανε ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η ενίσχυση του ΤΕΜ, για να μη χρειάζεται να συνεισφέρει ο κρατικός προϋπολογισμός, γιατί «τα χρήματα στερεύουν».