Ισχυρή ανάκαμψη εμφάνισε η ζήτηση για σύγχρονους γραφειακούς χώρους, αλλά και για εμπορικά καταστήματα σε περιοχές υψηλής προβολής, όπως αποδεικνύεται από την απορρόφηση διαθέσιμων χώρων το β’ τρίμηνο του 2022. Την ίδια στιγμή ωστόσο, ανοίγει η «ψαλίδα» για τα επαγγελματικά ακίνητα που δεν διαθέτουν τις ζητούμενες προδιαγραφές, με τις τιμές ενοικίασης να παραμένουν στάσιμες.
Στην τελευταία τριμηνιαία έρευνα της Proprius, η οποία εκπροσωπεί στην Ελλάδα τη διεθνή εταιρεία παροχής υπηρεσιών ακινήτων Cushman & Wakefield, διαπιστώνεται πως στο β’ τρίμηνο του 2022 η απορρόφηση των γραφειακών χώρων ανήλθε σε 20.000 τ.μ., ενώ αθροιστικά στο α’ εξάμηνο του 2022 εκμισθώθηκαν 55.000 τ.μ. νέων γραφειακών χώρων, επίδοση που κρίνεται ως υψηλή συγκρινόμενη ακόμη και με την προ πανδημίας τάση.
Είναι δε χαρακτηριστικό πως στο β’ τρίμηνο του 2022 κινητοποιήθηκαν επενδύσεις της τάξης των 165 εκατ. ευρώ, κατευθυνόμενες στη δημιουργία σύγχρονων γραφειακών χώρων, γεγονός που υποδηλώνει την ανάγκη της προσφοράς να ανταποκριθεί στην υψηλή ζήτηση, παρά το «φρένο» του υψηλού κατασκευαστικού κόστους.
Η πλειονότητα των εκτάσεων κατέληξε σε μισθωτές από τον χρηματοοικονομικό τομέα, ενώ από γεωγραφική άποψη, το επιχειρηματικό κέντρο της Αθήνας ήταν η πιο ενεργή αγορά.
Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, τα ενοίκια των ποιοτικών γραφειακών χώρων παρέμειναν σταθερά στα επίπεδα των 25 ευρώ/τ.μ. τον μήνα και κατά τη διάρκεια του β' τριμήνου. Εκτός από το κέντρο της Αθήνας και τα βόρεια προάστια, πάντως, τα μισθώματα κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα γύρω από την Εθνική Οδό (16 ευρώ/τ.μ. τον μήνα), στα νότια προάστια (22 ευρώ) και στον Πειραιά (18 ευρώ/τ.μ.). Σε ό,τι αφορά τις αποδόσεις, το μέσο yield ανέρχεται σε 6,58%, με το χαμηλότερο να καταγράφεται στο κέντρο της πρωτεύουσας (5,8%).
Στις συναλλαγές που ξεχώρισαν στο β’ τρίμηνο του 2022 περιλαμβάνεται η διαδικασία εκποίησης τριών ακινήτων του Λουκά Έλληνα στο Μαρούσι από την doValue. Όπως είναι ήδη γνωστό, στον εν λόγω πλειοδοτικό διαγωνισμό η Trastor απέκτησε τα γραφεία που στεγάζουν την Bayer και τον όμιλο Φουρλή στη συμβολή των οδών Σωρού και Αμαρουσίου-Χαλανδρίου (έναντι τιμήματος 27 εκατ. ευρώ, η Prodea αγόρασε τα γραφεία 5.700 τ.μ. της EY στην οδό Χειμάρρας έναντι 34,1 εκατ. ευρώ και τα ΕΛΠΕ, που έγιναν ιδιοκτήτες των γραφείων που στεγάζουν την έδρα τους επίσης στη οδό Χειμάρρας. Το σημαντικότερο από τα έργα που ολοκληρώθηκαν κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου ήταν το νέο κτίριο γραφείων της Generalli, έκτασης 8.000 τ.μ., το οποίο αναπτύχθηκε από την κοινοπραξία των Dimand, EBRD και Prodea.
Σύμφωνα επίσης με τις ανακοινωμένες επενδύσεις των μεγάλων developers και εταιρειών αξιοποίησης ακινήτων, πρόκειται να δημιουργηθεί νέο προϊόν για να ανταποκριθεί στη ζήτηση, καθώς ήδη προωθείται η δημιουργία επιπλέον 370.000 τ.μ. σύγχρονων γραφείων έως το 2025.
Τα καταστήματα
Σε ό,τι αφορά τους εμπορικούς χώρους, οι κραταιές αγορές επανακάμπτουν κυρίως λόγω τουρισμού αλλά και της έλλειψης εμπορικών αγορών προβολής, καθώς οι κεντρικοί δρόμοι της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης θεωρούνται κορεσμένοι ενώ πληρότητα εμφανίζουν και τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της χώρας.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με στοιχεία της Proprius, η μίσθωση ενός καταστήματος στην οδό Ερμού κοστίζει σήμερα περί τα 275 ευρώ/τ.μ./μηνιαίως από 260 ευρώ/τ.μ. πριν από ένα χρόνο και 285 ευρώ/τ.μ. που ήταν το 2019. Αντίστοιχα, στην Κηφισιά το μηνιαίο κόστος διαμορφώνεται σε 110 ευρώ/τ.μ. και στη Γλυφάδα σε 140 ευρώ/τ.μ. από 130 ευρώ/τ.μ. ένα χρόνο πριν. Στο Κολωνάκι, οι τιμές ενοικίασης παραμένουν σταθερές σε σχέση με το 2021 και αγγίζουν τα 95 ευρώ/τ.μ.
Με βάση τα στοιχεία που συνέλεξε η Proprius, στο β’ τρίμηνο καταγράφηκαν αρκετές νέες συμφωνίες μίσθωσης.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ένα νέο κατάστημα Public στον Γέρακα, τα νέα καταστήματα Alexander & Jacob και της σχεδιάστριας Diane Von Furstenberg στη Γλυφάδα, το κατάστημα-ναυαρχίδα της Molton Brown στην Κηφισιά, τα νέα καταστήματα της Cosmos Sport και της LC Wakiki στη Θεσσαλονίκη, ενώ η Adidas άνοιξε ένα νέο κατάστημα 844 τ.μ. στην Ερμού.
Επιπλέον ένα νέο κατάστημα Funky Budha άνοιξε στον Πύργο και ένα M&S στην Καλαμάτα. Στη Μύκονο καταγράφηκαν νέα ανοίγματα, καθώς καταστήματα απέκτησαν οι Sephora, Body shop, Louis Vuitton, Lowe, Havaianas κ.ά. Τέλος, νέες διεθνείς μάρκες σχεδιάζουν να εισέλθουν στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των πολωνικών Pepco, LPP/Sinsay και της τουρκικής Vakko.