Η αγροδιατροφή αποτελεί αποδεδειγμένα τον τομέα αιχμής για την Κεντρική Μακεδονία, έχοντας ως κύρια χαρακτηριστικά της την ανθεκτικότητα σε περιόδους κρίσεων, την ξεκάθαρη ηγεσία στις εξαγωγές, τη συνεισφορά στην ανάπτυξη της οικονομίας, τη συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα και τις συνέργειες με αλυσίδες αξίας άλλων οικονομικών κλάδων.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο κλάδος είναι άμεσα συνδεδεμένος με την έρευνα, την καινοτομία και τις νέες ή/και ψηφιακές τεχνολογίες, ενώ η «ωριμότητά» του στην Κεντρική Μακεδονία ενσωματώνει πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις σε σχέση με την πορεία του στο χρόνο, τις τεχνολογικές και ερευνητικές εξελίξεις, τις τάσεις και προοπτικές και τη δυναμική που εμφανίζεται στο ερευνητικό, ακαδημαϊκό, και επιχειρηματικό οικοσύστημα της περιοχής.
Κατόπιν εξέτασης του κλάδου στο πλαίσιο της επικαιροποίησης της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης, για την προγραμματική περίοδο 2021-2027, από το One Stop Liaison Office του Μηχανισμού Υποστήριξης Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Κεντρικής Μακεδονίας, προέκυψαν τα εξής αξιόλογα οικονομικά στοιχεία:
Η βιομηχανία τροφίμων και ποτών κατέχει μερίδιο 21%, (στοιχεία 2019) σε αριθμό απασχολουμένων στο σύνολο των εργαζομένων της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών (ΚΑΔ 10 και 11) στην Ελλάδα, με κύκλο εργασιών 3,06 δις ευρώ και 2.719 νομικές μονάδες, διατηρώντας τη δεύτερη θέση σε επίπεδο ελληνικής επικράτειας.
Η αύξηση διεθνών πωλήσεων στα τρόφιμα κατά 8,5% (2016 vs 2020) καθιστά την περιφέρεια ηγέτη στις εξαγωγές τροφίμων στην Ελλάδα, με μερίδιο στο συνολικό κύκλο εργασιών στις εξαγωγές 35,8%, φθάνοντας τα 1,87 δις€, που μπορούν να ξεπεράσουν τα 2 δις ευρώ, εάν προσμετρηθούν οι εξαγωγές Ποτών & Καπνών.
Η υποβολή 435 προτάσεων για ερευνητικά έργα συνολικού προϋπολογισμού 178,3 εκατ.€ στο εμβληματικό πρόγραμμα Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ, και 82 προτάσεων προϋπολογιστικού ύψους 22,97 εκατ. € στο Horizon 2020, αναδεικνύουν τη δυναμική του κλάδου σε Ε&Κ.
Η συνεχής ανάπτυξη επιχειρηματικότητας στη βιομηχανία τροφίμων (ΚΑΔ 10) με μέσο όρο ίδρυσης περίπου 80 νέων επιχειρήσεων την περίοδο 2014-2021 (στοιχεία ΓΕΜΗ).
Δέκα αγροτικά προϊόντα καθιστούν την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας κορυφαία στον κλάδο της Αγροδιατροφής σε εθνικό επίπεδο:
- Όστρακα: Με αποκλειστική εκτροφή του μεσογειακού μυδιού και το 67% της συνολικής οστρακοκαλλιέργειας η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας οδηγεί την Ελλάδα στην 6η θέση στην ΕΕ-27, ως προς τον όγκο παραγωγής μαλακίων υδατοκαλλιέργειας και στην 8η ως προς την αξία παραγωγής.
- Ρύζι: Στην περιοχή αντιστοιχεί το 87% του πρωτογενούς εισοδήματος που δημιουργείται από την παραγωγή ρυζιού στην Ελλάδα, το 89% εθνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
- Γάλα: Η περιφέρεια κατέχει σε εθνικό επίπεδο την πρώτη θέση στην παραγωγή αγελαδινού (μερίδιο 50%) και γίδινου γάλακτος, αλλά και την αποκλειστική παραγωγή του βουβαλίσιου, με επίτευξη της υψηλότερης μέσης τιμής από το μ.ο. της τιμής τους σε εθνικό επίπεδο, που αναδεικνύει την ποιοτική υπεροχή του προϊόντος. Επιπλέον καταγράφεται το 14% των επιχειρήσεων μεταποίησης γάλακτος στην Ελλάδα (886 επιχειρήσεις), με μερίδιο 24% στο συνολικό κύκλο εργασιών του κλάδου (587 περίπου εκατ. €) και 25% στους απασχολούμενους σε αυτόν.
- Αυγά: Στη 2η θέση η περιοχή στη χωροταξική κατανομή της παραγωγής αυγών με 22,82% και με 34% στην κατανομή των μονάδων εκτροφής ορνίθων αυγοπαραγωγής.
- Μέλι: Η Κεντρική Μακεδονία αποτελεί τη δεύτερη περιφέρεια στη χώρα σε κατανομή κυψελών (107.490 το 2016) κατέχοντας μερίδιο 14% στο συνολικό δυναμικό της χώρας.
Επιπλέον ηγέτιδα περιφέρεια αναδεικνύεται και στα εισοδήματα από την άσκηση αγροτικής, κτηνοτροφικής ή γεωργικής δραστηριότητας αναφορικά με:
- την καλλιέργεια δημητριακών (μερίδιο 32% στο σύνολο) με κυρίαρχη την καλλιέργεια των σιτηρών
- την καλλιέργεια βιομηχανικών φυτών (επίσης 32% μερίδιο)
- την καλλιέργεια και εμπορία των νωπών φρούτων, με τη συντριπτική πλειοψηφία του 55% σε μερίδιο εισοδήματος
- την εκτροφή βοοειδών (25% μερίδιο).
- Επίσης έρχεται δεύτερη στην απόκτηση εισοδήματος από εκτροφή και εκμετάλλευση πουλερικών (21%).
Στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο «πρωταθλητής» τομέας της αγροδιατροφής της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης (RIS3), κατόπιν διερεύνησης με το οικοσύστημα της περιοχής, οφείλει να υιοθετήσει ένα ισχυρό σχέδιο για ψηφιοποίηση και ενσωμάτωση νέων μεθόδων και τεχνολογιών στην πρωτογενή παραγωγή και στις βιομηχανίες τροφίμων, ώστε να αναδείξουν τις θετικές συνέργειες με άλλους κλάδους όπως ΤΠΕ, εφοδιαστική αλυσίδα, καλλυντικά, κλωστοϋφαντουργία, υγεία, τουρισμός αλλά και να μειώσουν τις επιπτώσεις σε μεταφορές, ενέργεια και περιβάλλον.