Σε ρυθμούς του 2019 κινούνται οι βασικές τουριστικές αγορές της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, καταγράφοντας ισχυρές επιδόσεις που υπερβαίνουν τα προ πανδημίας δεδομένα, κόντρα στο ρευστό οικονομικοπολιτικό περιβάλλον του υψηλού πληθωρισμού, της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία.
Ελλάδα, Ισπανία, Τουρκία, Πορτογαλία, Κροατία και Ιταλία επιδίδονται φέτος σε ένα άτυπο μπρα ντε φερ, ανακτώντας το χαμένο έδαφος και σημειώνοντας αριθμούς που προσεγγίζουν -αν όχι ξεπερνούν- τους αντίστοιχους του 2019, τόσο ως προς τις αφίξεις όσο και ως προς τις εισπράξεις, οι οποίες αποτελούν και το μεγάλο ζητούμενο.
Μάλιστα, οι επιδόσεις των μεγάλων τουριστικών δυνάμεων της Μεσογείου σε συνδυασμό με τη συσσωρευμένη διάθεση για ταξίδια καλλιεργούν τις προσδοκίες ακόμη και για παράταση της φετινής σεζόν μέχρι τον Νοέμβριο.
Ενδεικτική είναι η ενημέρωση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στη Μαδρίτη σχετικά με την πορεία του ισπανικού τουρισμού. «Παρά τις γενικότερες αρνητικές συνθήκες που επικρατούν, οι οποίες δημιουργούν κλίμα αβεβαιότητας, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, του πληθωρισμού, ο οποίος κινείται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα (στην Ισπανία έκλεισε στο 10,8% για τον Ιούλιο), και των μεγάλων απεργιών του προσωπικού αεροπορικών εταιρειών όπως της Ryanair και της Easyjet, η διάθεση των τουριστών για διακοπές δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί, τουλάχιστον στην Ισπανία. Σύμφωνα με εδώ αναλυτές του κλάδου, αυτό το γεγονός εκτιμάται ότι θα επιτρέψει στους Ισπανούς ξενοδόχους να επιμηκύνουν την τουριστική τους δραστηριότητα, ιδίως αναφορικά με ξένους τουρίστες, έως τον Νοέμβριο του 2022», επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Με τον πήχη να έχει τοποθετηθεί σε επίπεδο υψηλότερο από τις αρχικές προβλέψεις ως προς τις εισπράξεις, ο ελληνικός τουρισμός το α’ εξάμηνο του έτους ανέκαμψε στο 95% του 2019, τουλάχιστον σε επίπεδο εσόδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, η βαριά βιομηχανία της χώρας, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται ο τουρισμός, κατέγραψε συνολικές εισπράξεις που διαμορφώθηκαν σε 5,126 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 5,3% έναντι του α’ εξαμήνου του 2019, με το 37% να προέρχεται από τις δύο βασικές δεξαμενές ταξιδιωτών για την Ελλάδα -τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αντίστοιχα, οι αφίξεις από το εξωτερικό ανήλθαν σε 7,98 εκατ., όταν το αντίστοιχο διάστημα του 2019 είχαν διαμορφωθεί σε 9,4 εκατ., σημειώνοντας πτώση σε ποσοστό 15,1%.
Τουρκία
Στους πρωταγωνιστές της φετινής σεζόν συγκαταλέγεται η Τουρκία, η οποία καταλαμβάνει μία θέση μεταξύ των προορισμών που κατέγραψαν αξιοσημείωτη άνοδο στις διεθνείς αφίξεις κατά τη διάρκεια της περιόδου αιχμής.
Η γειτονική χώρα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, προσέλκυσε πάνω από 23 εκατ. ξένους επισκέπτες τους πρώτους 7 μήνες του έτους, σημειώνοντας ετήσια αύξηση άνω του 128%. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο Τούρκος υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού έκανε πριν από λίγες ημέρες λόγο για αναθεώρηση του αρχικού στόχου για 42 εκατ. τουρίστες σε 47 εκατομμύρια φέτος, προσβλέποντας πλέον σε έσοδα 37 δισ. δολάρια έναντι των 35 δισ. δολαρίων, που είχε τεθεί αρχικά ο πήχης.
Ο αριθμός των ξένων επισκεπτών της Τουρκίας ανήλθε σε 6,67 εκατ. τον Ιούλιο, με αύξηση 53% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021, ξεπερνώντας παράλληλα τα προ πανδημίας επίπεδα και ανοίγοντας τον δρόμο για τις εισπράξεις των 37 δισ. δολαρίων που επιδιώκει η κυβέρνηση για να υποστηρίξει την οικονομική πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν.
Πέρα από το δυναμικό «παρών» Γερμανών και Βρετανών ταξιδιωτών, οι φορείς του τουρισμού στην Τουρκία αποδίδουν τα νούμερα του Ιουλίου κυρίως στους Ρώσους που επέλεξαν τη γειτονική χώρα για τις διακοπές τους, λόγω των περιορισμών που εφαρμόστηκαν στις πτήσεις από τις δυτικές χώρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ενδεικτικά είναι τα τελευταία νούμερα, βάσει των οποίων, η Γερμανία είναι φέτος η κορυφαία πηγή ταξιδιωτών για την Τουρκία με 2,99 εκατ. επισκέπτες, ακολουθεί με 2,2 εκατ. η Ρωσία και με 1,8 εκατ. η Βρετανία.
Τα έσοδα από τον τουρισμό είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της Τουρκίας, καθώς η στρατηγική του Τούρκου προέδρου επικεντρώνεται στην επέκταση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν ο υψηλός πληθωρισμός και τα επιτόκια. Μάλιστα, στους στόχους της τουρκικής κυβέρνησης, σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης για την τετραετία 2019-2023, είναι η προσέλκυση 75 εκατ. τουριστών με έσοδα 65 δισ. δολαρίων το 2023.
Ισπανία
Υψηλούς ρυθμούς ανάκαμψης καταγράφει ο τουρισμός και στην Ισπανία, με τα στοιχεία που προέρχονται από το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INE) για τον Ιούλιο να φανερώνουν την επιστροφή του κλάδου στα προ πανδημίας επίπεδα. Μόνο τον Ιούλιο, ο αριθμός των τουριστών στη χώρα της Ιβηρικής χερσονήσου ανήλθε σε 9,07 εκατ., καλύπτοντας το 92% του 2019, με τη Βρετανία (1,9 εκατ.), τη Γαλλία (1,4 εκατ.) και τη Γερμανία (1,1 εκατ.) να αποτελούν τις βασικές πηγές εισερχόμενου τουρισμού για την Ισπανία.
Ο συνολικός αριθμός των τουριστικών αφίξεων το επτάμηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου δεν υπερβαίνει τα 39,3 εκατομμύρια, κυρίως εξαιτίας των επιπτώσεων που είχε στον εισερχόμενο τουρισμό η μετάλλαξη Όμικρον κατά τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, αλλά και εξαιτίας της απουσίας των Ασιατών τουριστών (κατά βάση από Κίνα και Ιαπωνία).
Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία των δαπανών των ξένων ταξιδιωτών. Τον Ιούλιο, τα συνολικά έσοδα ξεπέρασαν τα 11,86 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 99,2% των εισπράξεων του ίδιου μήνα το 2019 και πάνω από τα διπλάσια εκείνων του Ιουλίου 2021. Αυτό οφείλεται στη μέση ατομική δαπάνη των 1.309 ευρώ, η οποία είναι αυξημένη κατά 8,3% σε ετήσια βάση και υψηλότερη από τα 1.209 ευρώ του Ιουλίου του 2019.
Μεγαλύτερη κατά 10 ευρώ από το 2019 είναι και η μέση ημερήσια ατομική δαπάνη των 170 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος διανυκτερεύσεων των εισερχόμενων τουριστών διαμορφώθηκε στις 7,7 νύχτες.
Σε επίπεδο επταμήνου, οι συνολικές δαπάνες των ξένων τουριστών που επισκέφθηκαν την Ισπανία ξεπερνούν τα 47,63 δισ. ευρώ, τέσσερις φορές υψηλότερες από εκείνες του 2021 και χαμηλότερες μόλις κατά 4,7 δισ. ευρώ έναντι του 2019.
Πορτογαλία
Σε επίπεδα που θυμίζουν την εποχή πριν από την πανδημία του κορωνοϊού παραπέμπουν τα νούμερα τουριστικών αφίξεων και εισπράξεων στην Πορτογαλία. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής (INE), ο αριθμός των ξένων ταξιδιωτών που επισκέφθηκαν την Πορτογαλία ξεπέρασε ελαφρώς τα προ πανδημίας επίπεδα τον Ιούλιο, με περισσότερους από 1,8 εκατ. τουρίστες να διανυκτερεύουν σε πορτογαλικά ξενοδοχεία έναντι περίπου 600.000 το 2021 και 1,78 εκατ. τον Ιούλιο του 2019, όταν ο τουριστικός τομέας της Πορτογαλίας αντιπροσώπευε σχεδόν το 15% του ΑΕΠ της.
Σε επίπεδο επταμήνου, ο αριθμός των τουριστών διαμορφώνεται στα 8,1 εκατ., με μείωση 1 εκατ. περίπου σε απόλυτους αριθμούς σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι επισκέπτες από τη γειτονική Ισπανία αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο μερίδιο των συνολικών αφίξεων τον Ιούλιο (285.900), με τους ταξιδιώτες από τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες να έπονται. Καθοριστικό ρόλο στην ανάκαμψη του πορτογαλικού τουρισμού διαδραματίζει το γεγονός ότι η χώρα της Ιβηρικής βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κροατία
Σε τροχιά ανάκαμψης βρίσκεται και ο τουρισμός στην Κροατία. Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022, περισσότεροι από 15 εκατ. τουρίστες ταξίδεψαν στην Κροατία, πραγματοποιώντας 86,6 εκατ. διανυκτερεύσεις, σύμφωνα με στοιχεία του συστήματος eVisitor. Τα νούμερα αυτά παραπέμπουν σε άνοδο 40% ως προς τις αφίξεις και 27% ως προς τις διανυκτερεύσεις σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Τουρισμού και Αθλητισμού.
Σε σύγκριση με το έτος-ρεκόρ του κροατικού τουρισμού, το 2019, οι αριθμοί αντιστοιχούν στο 91% των αφίξεων και στο 96% των διανυκτερεύσεων.
Σε επίπεδο εισπράξεων, με βάση τις εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας, ο κροατικός τουρισμός αναμένεται να καταγράψει έσοδα 11,3 δισ. ευρώ από ξένους ταξιδιώτες φέτος, αυξημένα κατά 800 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2019, όταν είχαν διαμορφωθεί σε περίπου 10,5 δισ. ευρώ. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι το α’ τρίμηνο τα έσοδα από τον τουρισμό αυξήθηκαν 2% σε σύγκριση με το 2019.
Ενδεικτικό της νευραλγικής σημασίας του τουρισμού για την κροατική οικονομία είναι το γεγονός ότι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις συνέβαλαν στο 18,3% του ΑΕΠ της Κροατίας το 2018 και στο 21% το 2019, πριν το μερίδιό του μειωθεί στο 8,9% και 15,8% το 2020 και το 2021, λόγω του αρνητικού αντίκτυπου της πανδημίας στην τουριστική ζήτηση, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών Επιστημών του Ζάγκρεμπ.
Ιταλία
Μπορεί η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους να έχει μειώσει δραματικά τα περιθώρια κέρδους για τις ξενοδοχειακές μονάδες στην Ιταλία, ωστόσο, ο ιταλικός τουρισμός καταγράφει σταθερή ανάκαμψη, που προσεγγίζει σταδιακά τα προ πανδημίας επίπεδα.
Οι ξένοι ταξιδιώτες επιστρέφουν μαζικά στην Ιταλία, κάτι που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το α’ εξάμηνο του 2022 δαπάνησαν 15,9 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 308% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (3,9 δισ. ευρώ). Σε σύγκριση με το πρώτο έτος της πανδημίας (6,2 δισ. ευρώ), η αύξηση είναι 155,1%, χάρη στους δύο μήνες που προηγήθηκαν της εμφάνισης του κορωνοϊού (Ιανουάριος και Φεβρουάριος), σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ιταλίας που συνοδεύουν την έρευνα για τον διεθνή τουρισμό.
Τον περασμένο Ιούνιο, το τουριστικό ισοζύγιο πληρωμών της Ιταλίας κατέγραψε πλεόνασμα 2,5 δισ. ευρώ (από 0,4 δισ. τον ίδιο μήνα του 2021), ελαφρώς υψηλότερο από τα προ πανδημίας επίπεδα του 2019, με βάση τα επίσημα στοιχεία, ενώ χάρη στην πλήρη άρση των περιορισμών εισόδου, τα τουριστικά έσοδα ανήλθαν σε περίπου 4,6 δισ. ευρώ και ήταν περίπου τριπλάσια από αυτά του προηγούμενου έτους.