Αύξηση των εισφορών για πάνω από 1,2 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, κατά το ύψος του πληθωρισμού, ήτοι μεταξύ 7%-9%, προβλέπει ο ασφαλιστικός νόμος Βρούτση, αρχής γενομένης το 2023.
Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη, την οποία θα ενεργοποιήσει με την έναρξη της νέας χρονιάς η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, προβλέπεται αύξηση των εισφορών στους μη μισθωτούς κατά το ποσοστό του πληθωρισμού του περασμένου έτους. Η απόφαση για εφαρμογή του νόμου έχει ληφθεί από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, παρότι υπήρξαν εισηγήσεις να παγώσει η σχετική διάταξη για τουλάχιστον ένα χρόνο, λόγω της ενεργειακής κρίσης και των συνεπειών της στην εγχώρια επιχειρηματικότητα.
Υπενθυμίζεται πως ο ασφαλιστικός νόμος Βρούτση οδήγησε στην αλλαγή του συστήματος εισφορών των μη μισθωτών από 1η Ιανουαρίου 2020, αποσυνδέοντάς τες από το φορολογητέο εισόδημα και προέβλεπε το πάγωμα των εισφορών το 2021-2022, στο αρχικό ύψος. Εισήγαγε, δε, έξι ασφαλιστικές κατηγορίες, μεταξύ των οποίων καλούνται οι μη μισθωτοί να επιλέξουν κάθε χρόνο τις εισφορές που θα καταβάλλουν. Ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών «προσαυξάνονται κατ’ έτος με διαπιστωτική πράξη του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους». Αυτό, θα ισχύσει για το 2023 και το 2024, ενώ από το 2025 και μετά, η αύξηση θα ακολουθεί "το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών"».
Έτσι, εφόσον ο πληθωρισμός κλείσει σε ετήσια βάση κοντά στο 9%, βάσει και των προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία των 210 ευρώ σήμερα για κύρια ασφάλιση και υγεία, θα διαμορφωθεί κοντά στα 230 ευρώ (+ 20 ευρώ), ενώ η 6η και υψηλότερη θα ανέλθει στα 616 ευρώ, από 566 που είναι σήμερα (+ 50 ευρώ).
Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Ιανουάριο του νέου έτους, όταν και θα «κλειδώσει» το ύψος του πληθωρισμού για το 2022. Άλλωστε, οι εισφορές των μη μισθωτών πληρώνονται με καθυστέρηση δύο μηνών, συνεπώς, όταν οι μη μισθωτοί κληθούν να επιλέξουν ασφαλιστική κατηγορία για το 2023 προκειμένου στη συνέχεια να λάβουν τα πρώτα ειδοποιητήρια, οι εισφορές θα έχουν ήδη αυξηθεί.
Να σημειωθεί ότι η κατάταξη σε μία εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών είναι υποχρεωτική. Η επιλογή βέβαια είναι ελεύθερη και δηλώνεται με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης. Η κατάταξη στον κλάδο υγείας ακολουθεί υποχρεωτικά την κατηγορία του κλάδου σύνταξης. Μάλιστα, το ποσό εισφοράς του κλάδου υγείας, μετά τη 2η ασφαλιστική κατηγορία, παραμένει σταθερό. Αλλά κι όταν ο ασφαλισμένος επιλέξει μια από τις 6 κατηγορίες, μπορεί να αλλάξει. Η αλλαγή επιτρέπεται μία φορά τον χρόνο.
Μειώσεις μετά την αύξηση και στις εισφορές επικούρισης και εφάπαξ
Να σημειωθεί ότι αν η αύξηση τελικά αποφασιστεί, θα συμπαρασύρει και τις εισφορές επικούρισης και εφάπαξ, για περίπου έναν στους επτά μη μισθωτούς που έχουν αντίστοιχες καλύψεις.
Πρόκειται για αυτούς που είδαν τις εισφορές τους να μειώνονται κατά 0,5 ποσοστιαία μονάδα από την 1η Ιουνίου 2022, όπως ίσχυσε και για τους μισθωτούς. Πρακτικά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι εισφορές μη μισθωτών που έχουν υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης να μειωθούν κατά 7,14% από τις αρχές Ιουνίου, και να διαμορφωθούν για παράδειγμα η πρώτη κατηγορία στα 39 ευρώ από 42 ευρώ που ήταν και η τρίτη στα 56 ευρώ από 61 ευρώ.