Η ΔΕΗ κάνει την έκπληξη στις τιμές προμήθειας ρεύματος του Σεπτεμβρίου. Το τιμολόγιό της, αυξημένο κατά 62% σε σχέση με του Αυγούστου, εμφανίζεται να είναι το ακριβότερο της αγοράς, με την Protergia να διαφοροποιείται με τις τιμές του παγίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, η απόφαση της ΔΕH να ανεβάσει την τιμή του ηλεκτρικού στη χαμηλή τάση, που απευθύνεται στη μεγάλη μάζα των νοικοκυριών και των μικρών επιχειρήσεων, αποδίδεται στους… λιγνίτες.
Για τον Αύγουστο, η Επιχείρηση φουλάρισε τη λιγνιτική παραγωγή για την κάλυψη της αυξημένης ζήτησης και την ευστάθεια του Συστήματος. Ωστόσο, οι μονάδες αυτές, λόγω παλαιότητας, δεν μπορούν να λειτουργούν συνεχώς, συν το γεγονός ότι και τα αποθέματα των ορυχείων δεν είναι αστείρευτα. Τον Σεπτέμβριο, με τη ζήτηση παραδοσιακά να μειώνεται σε σχέση με τον θερμό Αύγουστο, η ΔEΗ εκτιμάται ότι θα αναγκαστεί να «τραβήξει πίσω» τους λιγνίτες και για έναν ακόμη λόγο: για να μπορέσει να εξοικονομήσει «κάρβουνο» για τους κρύους μήνες που θα έρθουν. Έτσι, θα βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στο φυσικό αέριο.
Με δεδομένα τα futures για τον επόμενο μήνα στην τιμή του φυσικού αερίου (230 ευρώ τη μεγαβατώρα) και της χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος (550-560 ευρώ/MWh), καθώς και το μεγάλο ρίσκο που συνεπάγεται η ρευστότητα στην ενεργειακή αγορά πανευρωπαϊκά, η ΔEΗ φαίνεται ότι δεν είχε άλλο περιθώριο, παρά να δώσει αυξημένη τιμή προμήθειας, προκειμένου να αποφύγει τυχόν ζημίες. Έτσι κι αλλιώς, ακόμη και με τη λειτουργία των λιγνιτών, όπως αναφέρουν πληροφορίες της αγοράς, έχασε μερικές δεκάδες εκατομμύρια με τη (χαμηλότερη από όλους) τιμή που είχε δώσει για τον Αύγουστο.
Κύκλοι της ΔΕH που μίλησαν στο Euro2day.gr αυτό ακριβώς επικαλέστηκαν. Ότι η τιμή που ανακοινώθηκε αιτιολογείται από το εκτιμώμενο αυξημένο κόστος ενέργειας τον Σεπτέμβριο και το ρίσκο που συνεπάγεται ο μήνας αυτός για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Λειτούργησε, με άλλα λόγια, ως αμιγώς ιδιωτική εταιρεία, με πρόταγμα τα συμφέροντα των μετόχων της και τους νόμους περί ανταγωνισμού, εξασφαλίζοντας (και) τη σιωπηρή αποδοχή της κυβέρνησης.
Με αυτά τα δεδομένα, κρίσιμο θεωρείται το ύψος των επιδοτήσεων που αναμένεται να ανακοινώσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ως την ερχόμενη Τετάρτη, 24 Αυγούστου. Σύμφωνα με πληροφορίες, με το ύψος των επιδοτήσεων θα επιδιωχθεί η καθαρή τιμή προμήθειας που θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές τον Σεπτέμβριο να διατηρηθεί λίγο κάτω από 0,20 ευρώ την κιλοβατώρα. Τούτο σημαίνει πρακτικά ότι το 1,136 δισ. ευρώ που διατέθηκε για τον Αύγουστο, εκτιμάται ότι θα φθάσει στο 1,5-1,6 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.
Η εκ των υστέρων ανακοίνωση των επιδοτήσεων από το ΥΠΕΝ, μετά, δηλαδή, τη δημοσιοποίηση των τιμών προμήθειας από τους παρόχους, προκάλεσε αντιδράσεις στην αγορά. Παράγοντες που μίλησαν στο Euro2day.gr επισήμαναν ότι οι καταναλωτές, όπως ορίζει ο νόμος, θα έπρεπε να γνωρίζουν στις 20 Αυγούστου τι θα πληρώσουν τον Σεπτέμβριο. Όμως, η τελική τιμή που θα κληθούν να καταβάλουν δεν είναι γνωστή, αφού λείπει το στοιχείο της κρατικής ενίσχυσης από την τιμολόγηση των παρόχων. «Γιατί έσπευσαν οι εταιρείες έγκαιρα να καθορίσουν τιμές και μάλιστα σε περίοδο διακοπών και το υπουργείο είναι εξαφανισμένο;» διερωτήθηκε εκπρόσωπος μεγάλου ενεργειακού ομίλου.
Δύο μεγάλα γκρουπ
Με βάση την ανάλυση που πραγματοποίησε το Euro2day.gr στις τιμές προμήθειας τις οποίες ανακοίνωσαν για τον Σεπτέμβριο οι προμηθευτές λίγο πριν από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, διαμορφώνονται δύο μεγάλα γκρουπ εταιρειών. Αυτές που δίνουν τιμές πάνω από 0,7 ευρώ την κιλοβατώρα και είναι οι περισσότερες και αυτές που τις συγκρατούν στα επίπεδα του 0,6 ευρώ την κιλοβατώρα. Η ΗΡΩΝ συγκαταλέγεται μεν στο πρώτο γκρουπ, με το πρόγραμμα Protect, που αφορά στους υφιστάμενους πελάτες της, με τιμή 0,730 ευρώ την κιλοβατώρα και πάγιο 3 ευρώ τον μήνα, όμως, ανακοίνωσε και ένα νέο πρόγραμμα, το Generous, που απευθύνεται σε νέους πελάτες. Η τιμή που δίνει γι’ αυτό είναι 0,750 ευρώ την κιλοβατώρα, που μειώνεται σε 0,600 ευρώ την κιλοβατώρα, με έκπτωση συνέπειας 20%. Η κίνηση αυτή της εταιρείας προκάλεσε σκεπτικισμό στην αγορά, καθώς ο νόμος ορίζει να δίνονται τιμές για προγράμματα που απευθύνονται σε υφιστάμενους πελάτες, χωρίς, όμως, να αποκλείεται «έξυπνη κίνηση», όπως χαρακτηρίστηκε, η οποία μπορεί να βρει μιμητές στο μέλλον.
Πιο αναλυτικά:
- Η ΔEΗ ανακοίνωσε δύο τιμές για τη χαμηλή τάση. Μέχρι την ημερήσια κατανάλωση 500 κιλοβατωρών στο 4μηνο είναι στα 0,788 ευρώ την κιλοβατώρα, με πάγιο 3,5 ευρώ. Πάνω από 500 κιλοβατώρες διαμορφώνεται στα 0,800 ευρώ την κιλοβατώρα, με ίδιο πάγιο.
- Η Protergia έχει διάφορα τιμολόγια για την οικιακή χαμηλή τάση. Σε ορισμένα δίνει 0,78213 ευρώ την κιλοβατώρα, με πάγιο 5 ευρώ, έχει όμως και τιμολόγια με 0,799 ευρώ την κιλοβατώρα, αλλά με πάγιο 1 ευρώ.
- Τα οικιακά της Elpedison ξεκινούν από 1,1184 ευρώ την κιλοβατώρα έως 1,1344 ευρώ την κιλοβατώρα, ωστόσο, έχει καθιερώσει το μηνιαίο Elpedison Loyalty Pass, το οποίο ανέρχεται σε 0,400 ευρώ την κιλοβατώρα τον Σεπτέμβριο. Έτσι, τα οικιακά της πέφτουν στα 0,6744-0,6944, ανάλογα με το ύψος του παγίου.
- Η ΖΕΝΙΘ στα περισσότερα οικιακά της τιμολόγια δίνει τιμή 0,687 ευρώ την κιλοβατώρα, με 4 ευρώ πάγιο. Στο Power Home Basic, η τιμή αυτή ισχύει ως τις 270 κιλοβατώρες τον μήνα και ανεβαίνει στα 0,697 ευρώ την κιλοβατώρα για μεγαλύτερες καταναλώσεις.
- Η NRG στα οικιακά της τιμολόγια έχει δύο τιμές, 0,748 έως 0,768 ευρώ την κιλοβατώρα. Το πάγιο ξεκινά από 5 ευρώ, αλλά αποκλιμακώνεται έως το 1,8 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με τις επιλογές του πελάτη (e-bill, πάγια εντολή ή συνδυαστικά τα δύο).
- Η Watt & Volt δίνει 0,784 ευρώ την κιλοβατώρα χωρίς πάγιο, η Volterra 0,778 ευρώ την κιλοβατώρα με πάγιο 4,5 ευρώ, η ΕΛΤΑ Ενέργεια 0,75 ευρώ την κιλοβατώρα με 5 ευρώ πάγιο και η ΕΛΙΝ 0,699 ευρώ την κιλοβατώρα. Υπάρχουν και ορισμένες, πολύ λίγες εταιρείες, που δεν έδωσαν ακόμη τιμές για τον Σεπτέμβριο.
Συνέπειες και κινητικότητα
Τον Αύγουστο δεν παρατηρήθηκε μεγάλη κινητικότητα πελατών από πάροχο σε πάροχο, παρά το γεγονός ότι ο νέος μηχανισμός τιμολόγησης δίνει το δικαίωμα αυτό στους καταναλωτές και μάλιστα χωρίς πέναλτι. Η αγορά αναμένει ότι το φαινόμενο θα αρχίσει να «σκάει» από τον Σεπτέμβριο, ενισχυμένο και λόγω των αυξημένων τιμών. Μένει να αποδειχθεί κατά πόσο ο κάθε καταναλωτής θα μπαίνει κάθε μήνα στη λογική σύγκρισης τιμοκαταλόγων, που θα σιγοντάρει την κινητικότητα. Υπάρχουν παράγοντες της αγοράς που λένε ότι δεν θα υπάρξει έξαρση αυτού του φαινομένου.
Επιφυλακτικότητα διατυπώνεται και για τις απώλειες της ΔΕH, εξαιτίας της εκτίναξης των τιμών της. Αν και υπάρχουν πηγές της αγοράς που υποστηρίζουν το αντίθετο, ότι, δηλαδή, τώρα η ΔEΗ θα χάσει πελάτες. Κι αυτό μένει να αποδειχθεί.
Εκείνο το οποίο όμως προβληματίζει την αγορά είναι τι θα γίνει με τα ληξιπρόθεσμα και τη δυνατότητα καταναλωτών να ανταποκριθούν στα νέα δυσθεώρητα τιμολόγια ρεύματος. Θα δούμε νέα γενιά απλήρωτων λογαριασμών; Θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η Καθολική Υπηρεσία; Είναι ερωτήματα και προβληματισμοί που δεν είναι εύκολο να απαντηθούν επί του παρόντος. Πάντως, οι πληροφορίες λένε ότι τα ληξιπρόθεσμα παρουσιάζουν τάσεις σταθεροποίησης, κάτι το οποίο ανησυχεί ιδιαίτερα την αγορά, η οποία περίμενε ότι τον Αύγουστο, που δεν είχε καταναλώσεις φυσικού αερίου, οι πελάτες θα μπορούσαν να κάνουν καλύτερη διαχείριση των οικονομικών τους και να τακτοποιούν ένα μέρος των οφειλών τους στο ρεύμα.
Αυτό δεν συνέβη. Αν λοιπόν προστεθεί στους επόμενους μήνες και το «βάρος» του φυσικού αερίου και οι τιμές του ρεύματος συνεχίσουν την ανηφόρα, η αγορά φοβάται ότι οι απλήρωτοι λογαριασμοί του ηλεκτρικού όχι μόνον θα παγιωθούν αλλά θα αυξηθούν.